+1
“abd’de yapılan bir çalışmada telefonla yardım için bildirilen 86 zehirlenme olayı üzerine bir çalışma yapılmış. kazaya uğrayan çocuğa ürün, çevre ve iş açısından değerlendirme yapılmış. kurmanların hepsi 5 yaşın altında bulunmuş ve şu ipuçlarına ulaşılmıştır:
1. vakaların % 79’unda anne-baba ve çocuk ayrı odalardayken kaza oluşmuştur,
2. vakaların % 93’ünde kaza çocuğun kendi evinde meydana gelmiştir,
3. vakaların % 89’unda çocuklar yakından ilgilenilmeye gerek duyulmayan tv izleme gibi bir etkinlik içindedirler,
4. vakaların % 36’sında çocuk anne-baba farkına varmadan oda değiştirmiştir,
5. vakaların % 87’sinde anne-baba rutin bir işle uğraşmaktadır,
6. vakaların % 59’unda zehirlenmeye yol açan madde kullanılmakta veya açıkta bırakılmış durumdadır. vakaların % 28’inde normal yerindedir.
7. vakaların % 31’inde çocuğun maddeyi ulaşmasını engelleyen bir engel yoktur. %36’sında tek engel masa veya tezgah yüksekliğidir. vakaların % 57’sinde madde güvenli kapaklı kapların içindedir. “
i̇nsanların genel vücut hacmi, doğumdan erken yetişkin dönemine kadar geçen süre boyunca çeşitli değişikliklere uğrar. dolayısıyla bu büyümenin değerlendirilmesinde kullanılan başlıca ölçekler vardır:
1. vücut boyutları:
a) vücut ağırlıkları ve ağırlık artış hızı,
b) boy uzunluğu ve boy uzama hızı,
c) baş çevresi ve baş çevresinde artma hızı,
d) vücut bölümlerinin birbirlerine oranları,
2. kuvvet,
3. beceri,
4. diğer fiziksel ve pgibolojik değişkenler.
ortalama olarak insanlar 3.5 kg civarında ve 50 cm. kadar doğarlar. gövde bu uzunluğun % 70’ni oluşturmaktadır. bunu izleyen 20-10’luk sırada boy 3-4 kat artarken, ağırlık ortalama 20 katına kadar çıkar.
büyüme, gelişme sırasınca belirli bir sıra izlenir. örn: vücut kısımlarının büyümesinde başlangıçta en hızlı büyüyen bölüm baştır. i̇lk 6 aydan sonra göğüs çevresi hızla artar 9 ile 12 aydan sonra ekstremite uzama hızı ön plana geçer. ergenlik döneminde ise büyüme hızı daha çok ayak ve bacak uzunluğunda artış şeklinde gözlenir.
bunu kalçaların enine büyümesi ve daha sonra göğsün ön-arka çapının artması, omuzların genişlemesi ve gövde uzunluklarının artması şeklinde izler. boyutlarda ve fizyolojik fonksiyonlardaki değişim konsturla bağlantılı birçok güçlükle de ortaya çıkar. yiyeceklerinden, kullandığı araçlara kadar, birçok araç-gereç konstur açısından önem kazanır. bütün bu uyumu kolaylaştıracak tasarımlar yapabilmek için standart bir erkek veya kız çocuğunda bulunmamaktadır.
erkek çocuklar genel olarak 2 yaşa kadar daha hızlı büyürler. daha sonra artarak 14 yaş civarında en yüksek düzeye ulaşır ve sonra tekrar yavaşlar. son boyun uzunluğuna 20’li yılların başlangıç ve ortalarında ulaşılmış olur. dolayısıyla bazı erkek çocuklarda 14-15 yaş görüntüsü büyümelerini tamamlamış görüntülerine yakın iken, bir diğer grupta ise güçlü bir büyüme fazına başlangıç bu yaşlardan itibaren olmaktadır.
kız çocuklarında puberte büyüme sıçraması 9 yaş civarında başlar. 12 yaş civarında en hızlı evreye ulaşır. tam erişkin dönem 16 yaş civarında tamamlanır. 10 ve 12 yaşlarda aynı yaştaki erkek çocuğundan daha uzundur. bu değişiklikler ülke, coğrafya, sosyal ve kültürel özelliklere göre de önemli farklılıklar göstermektedir.
bugün batı dünyasında birçok ülkelerin çocukları daha iyi beslenmekte, daha iyi hijyen koşullarında büyümekte, hastalıklardan daha iyi korunmakta, daha iyi tıbbi yardım görmekte, daha iyi eğitim görmüş anne-babalar tarafından yetiştirilmekte ve yıllar öncesinin çocuğuna rağmen çok daha uygun bir fizik ortamında yetişmekte. büyüme ve gelişim potansiyellerini geliştirme olanağı bulmaktadırlar.
ülkemiz çocukları yaşa göre büyüme eğrileri 13-14 yaşlarına kadar batı avrupa ve amerika birleşik devletlerinde beyaz ve çocukları için verilmiş eğrilere hemen hemen eşittir.
bütün bunlardan kaynaklanan sonuç olarak tasarımlar kız ve erkek çocuk boyutlarının değişimlerindeki farklılıklar göz önüne alınarak yerine getirilmelidir. yapılan çalışmalar göstermektedir ki birçok çocuk kazalarından ergonomik yetersizliklerin önemli bir rolü vardır. ancak çoğu çocuk kazası bu açıdan ciddi bir değerlendirmeye alınmamakta, ayrıntılı bir kaza analizi yapılmamaktadır. günümüzde bu tip kaza analizleri önemli ergonomik çalışmalar arasındadır.
tüketici güvenlik kurulu 5 yaş altındaki çocukların % 85’inin kapağı 5 dk. açamaması gerektiğini yine de %80’inde ise uygun açma tekniğinin gösterilmesine rağmen 10 dk. içerisinde kapağı açamaması gerektiği koyu olarak belirlenmektedir.
hiçbir güvenlik önlemi anne-baba dikkatini tam olarak alamasa da düşme, çarpma, takılma, sıkışma kazalarında ergonomik yetersizlikler büyük önem kazanmaktadır. oyun çocuk kişiliğinin gelişmesinde önemlidir. çocuğun çevreye olan uyumu oyunla gerçekleşir. oyunun yerleri çeşitli şekillerde biçimlenebilir ve değişiklikler olmalıdır. bu yerler çocuğun gereksinimlerine göre ayarlanmalıdır.
tse’nin oyuncak güvenliği açısından koyduğu standartlar vardır:
1. tutuşma ve parlama,
2. kimya ile ilgili faaliyetler için deney testleri,
3. deney testlerinin dışındaki kimyasal oyuncaklar,
4. yaş uyarı etiketlenmesi için grafiksel semboller.
oyun alanları trafik emniyetli, dumansız, yeteri kadar güneşli, su seviyesinin yüksek olmadığı alanlar yapılmalıdır. yerleşim yerlerindeki oyun alanları konut ve diğer mahallelerle bağlantılı olmalı, çevreye göre değil, ulaşım sistemine göre planlanmalıdır. cadde, taşıt, park yeri, tren yolu, devlet su kanalları gibi tehlikeli bölgelerin yakınında oyun yerlerinin çevresi en az 1 metre yükseklikte çit duvarla örtülmelidir.
kreşler:
okul öncesi ve okul yaşındaki çocukların sürekli gittiği pedogolojik tesislerdir. bölümler yaş gruplarına göre düzenlenir. kreşlerin bulundukları yerler. konutlara yakın ve trafikten uzak olmalıdır.
kreşlerde her bir çocuk için 2-3 m2 alan tasarlanmalıdır. emme, emekleme çağında ve yürümeye başlayan çocuklara özel alanlar tasarlanmalıdır. kundaklama masası, emekleme kasası, dolaplar, oyuncak rafları, çocuk masaları, çocuk sandalyeleri için alanlar ayrılmalı, bunlar çocuğun büyüme ve gelişme devrine göre çocukları kısıtlamayacak ve gelişmelerini olumsuz etkilemeyecek şekilde tasarlanmalıdır. ana okullarında her bir çocuk için yaklaşık 1.5-3 m2 alan gereklidir. her bir oda da 11 çocuk için planlanmalıdır. dolaplar oyuncak rafları, çocuk masaları-sandalyeler, yazı tahtası ayrıca alana konmalıdır.
ev bir barınaktan çok çocukların güvenli olarak yetiştirilebileceği bir yer olmalıdır. buralarda aile yaşamlarını sürdürürler ve beraber büyürler. aile içi bağlı oluşum da kuvvetlenir. sosyalleşme, kültürel ve zihinsel uyarılma da evlerde olmaktadır. evde ergonomik yetersizlikler aile bireylerinin sağlığını yakından ilgilendirir. ev düzeni ile ilgili çalışmalar, ev yerleşim ve kullanımında ülkeler arasında farklılıklar olmakla birlikte, temel esaslar da geniş bir yaklaşım birliği oluşturduğu görülmektedir. bunların çoğu çağlar boyu deneme-yanılma yöntemleriyle varılmış pratik sonuçlardı
Tümünü Göster
