epistemoloji uzerine

Aslinda cogunuzun epistemoloji'nin ne oldugunu bilmediginizi dusunerek on yargilarima engel olamadan bu makaleyi yaziyorum. Nietzsche nickinin arkasina saklanarak sizlere anlasilmasi guc cumleler kurup kafanizi allak bullak etmek niyetinde de degilim. Zaman zaman karsi ciktigim seyi aslinda savundugumu veya savunuyormus gibi yaptigim seye aslinda karsi cikiyor yahut oyle bir izlenim vermem; tamamiyle mecazi soylemlere ve alayci bir dile basvurmamdan, sistematik bir tarz felsefe olusturmaktansa, tepkisel, elestirel cikislar yapmayi tercih etmemden oturudur.
Bir kisinin epistemolojisinin yani bir bilgi teorisinin veya bir bilgi felsefesinin olmadiginin veya olamayacaginin dusunulmus olmasi aslinda bu epistemolojiye yuklenen sinirli rolden yahut alandan kaynaklanmaktadir. Epistemolojinin asil cikis noktasi ve varlik sebebi skeptisizimdir. Bu alanin dar yada rolun sinirli olmasinin sebebi tamamiyle skeptisizimi hedef haline getirmekten onu gelistirmek ve ona bagli olarak epistemik bir bakis acisi ortaya koymamaktan kaynaklanmaktadir. Skeptik argumanlari olusturduktan sonra onlarin uzerine farkli bir epistemoloji insaa etmek yerine onlari teori disi birakmayi hedef haline getiren bir cok filozof bulunmaktadir. Bu sebepledir ki epistemoloji de kesinlik veya olasilik gibi temellerin ustune oturmayan bir bakis acisi halini almistir.
Oysa epistemoloji daha esnek daha genis bir bakis acisina sahip olabilmeli. Bilgi nedir? sorusunun yani sira Bilgi var midir? Bilgi nasil elde edilir? hatta bu tur sorularin yani sira Bilginin temelleri olabilir mi? Nesnel bilgiye nasil ulasilir? Nesnel bilgi olasi mi? sorularini da samimiyetle sorabilmeli ve bu sorulari sormakla kalmamali, bu sorulara verilecek olumsuz yanitlari asilmasi zor olan bir engel olarak gormekten kurtulmalidir.
Bir bilgi teorisinin yanlis olarak elestirilmesi yahut bu teoriye aykiri bir sey soylenmesi o teorinin yanlis oldugu anlamina gelmez. Eger teoriyi atanin bazi tutarsizliklari bazi anlasilmazliklari varsa da bu o teorinin yanlis oldugu anlamina gelmez. Kaldi ki herseyi ile anlasilir ve tutarli bir teori bir gun gelistirilse bile bir teoriyi teori yapan sey suphesiz ki anlasilir ve tutarli olmasi degildir.
Kisacasi diyebilirim ki kisinin epistemolojisi nesnel bir bilgi anlayisina yonelik bir tepkidir. Bu tepki insan aklindan, ruhundan, perspektifliginden bagimsiz bir gercekligin oldugunu, insan dusuncesinin ve deneyiminin de bu gercekligi yakalayabilecek yapida ve guce oldugunu varsayan bir bakis acina yonelik bir tepkidir.