ekşide yazdıklarımı ilginize sunuyorum

nufuzlu birey damitmasi bir cok acidan hatalidir. bernays'in nufuzunu manipulasyon yetenegi ve kabiliyetiyle almis olmasi gibi kronolojik neden-sonuc iliskisi icindeki uyusmazligini ve turevi karsi argumanlari gecelim, yapisal olan'a bakalim. bernays "nufuzlu birey" olmaklik ile var olmayan bir yapiyi, isleyisi yoktan yaratmamaktadir, dahasi bernays bu yapiya yeni kural, duzenleme ve devrim niteliginde donusumler de getirmemektedir. sadece ve sadece hali hazirda turlu ideolojik aygit, indoktrinasyon merkezince yapilmakta olan kitle manipulasyonunu daha etkin bir sekilde yapacak birey'i ve birey olmak iluzyonunu merkeze alan kolektif ve zimni bir yontem gelistirmektedir. kitle manipulasyonu ya da bernay'sin halkla iliskiler olarak yine halkla iliskiler jargon'una uydurarak ambalajladigi propaganda insanlik tarihi kadar eskidir. bu propagandanin isledigi kapitalist yapi da, bir onceki sistem'in yerine gectiginden beri vardir. bu sebeple filmi izleyip bernays'e ilenmek (ya da imrenmek) "bernays olmasaydi, bunlar basimiza gelmeyecekti" demek "tipki ataturk olmasaydi adin yorgo olurdu, uzulurdun" demek kadar, "hitler olmasaydi gulluk gulistanlik gecinip gidiyorduk, kapitalizm ne guzel isliyordu" demek kadar ekgib ve yanlis yonlendirilmis bir tarih analizi ile mumkun oluyor. bu tarihe yon veren onemli sahislara vurgulu, pehlivan tefrikasi kabilinde tarih analizi geleneginin de tesadufen zihinlerimizde olustugunu soylemek dogru olmaz.

"uslup muhim" diyerek sana da inceden pas (ya da tas) attigimi gizleyecek degilim, ama o pasi sade bir "uslup muhim" bkz'i verip, kilcik atar gibi atmadim. "bireyim, ozgur secimlerim var" girizgahi ile yaptim, ki agabey bu ilk evvela, sana samimiyetimi ispat edemedigim ve etmek mecburiyetiyle sinirlandigim icin ilerlemeyen mahut tartismada, "--sen--- ---ben---den nefret etmissin, o yuzden sozluk elestirisi yapiyor gibi yapip, ---ben---i elestiriyor---sun---" soylemiyle alakalidir. buna yanit olarak "elestirinin merkezinde ---sen---" olmadigini sen gibi ozlugun de kurallarini, yonetimini ve isleyisini musterek tabiyet iliskisi icinde bulundugumuz sistem'den hiza aldigini, haliyle onun dogrulari ve yanlislarina uyumluluguna getirilmis bir kritigin sozluk orneginde cereyan etmesi oldugunu soyledigimde,
"sana demiyorum, sisteme diyorum diyorsun, ahmet cakar taktigi uyguluyorsun" tipi ---sahsa yonelik degil sahis merkezli--- niyet ve karakter tahlillerine rucu edisimiz, ve bu fasit daireden cikamayasimizla, sistem'in isleyisini, ve mesruiyet endeksini taklit ederek "yonetici erk"lesen sozluk yonetiminin elestirsinde meselenin sen ve ben ile degil, biz ve tarihimiz ile tanimli ve anlamli oldugu gercegi ile dogrudan alakalidir. meselenin sen ve ben olmadigini, nev'i sahsina munhasir olaylarda taraf olan sen ve ben iluzyonunun iletisimi ve ortak eylemi baltaladigini soylemek maksadiyla bu ara pasini actim, gol atmaya calismis gibi gorunmus olmaktan korkarim.

ikinci olarak uslup muhim soylemine de ara pasi actim (ve bir suredir aciyorum) cunku "uslup" denen temellendirmenin sistem referansli oldugunu, uslubun sisteme uyumunun ister istemez icerige de uyum ve teslimiyeti beraberinde getirdigini orneklemek icin bu film kanimca ideal bir secim, en azindan ben mevcut birikimimle daha iyi bir ornek verebilecegimi sanmiyorum. zira bernays ve ardili pr'cilarin bayildigi ve sistem icinde hareket etmenin kurallarini estetize eden "muhim uslup"la ayni urunu, ayni yasama bicimi ve sistemi yeniden, yine pazarliyorlar. uslubu yiginlarin begenisine gore ayarlamak, onlarin uslup (yani bicim) beklentilerine uyumlu olmak ancak onlarla ayni icerikte butunlesebilmis olmak, ayni icerigi surdurmek ve devam ettirmek ile efektif bir fonksiyona donusuyor. ortalamanin, yanlis bilinc magdurunun uslup beklentisine uyum araligini iceriksel olarak falso verdiginiz anda zaten uc asagi bes yukari gerceklestirmis oluyorsunuz. o dakikadan sonra got'e hangi uslupla got derseniz diyin, got demis olmak got'e cizilmis kas goz iluzyonuna mudahale etmis olmaklik ile "uslup" cercevesinin disina cikacak, decorum'dan sinifta kalacaktir. got'e muktedir'in onay verdigi uslupla got demek, bir ihtimal hedef kitlelerce onaylansa da, zaten estetik ve yuzeysel seviyede yasanan bir iliskide "muktedir"in zariyla, muktedir destesiyle, muktedirin fisleriyle muktedire karsi oynamak olacaktir. efendi-kole diyalektigini her seferinde dayamaktan bitap dustum ama, varligini bildigimiz, ve o karsitlikla anlamlanan toplum icinde bu tip tartismalari canlandirdigimiz zaman ne derece absurd gelecegine ayacagimiz kolelerin efendinin onayladigi bir uslupla konusmalari, ancak efendiyle uyumlu cumle kaliplari ve manalar icinde bir iletisimde mumkun olur. uslup da zaten o iliskiden soyut, taskinci, transandantal bir uzayda yaratilmamistir, o asimetriye, esitsizligin varligina referans verir. dahasi isin ahlaki ve tarihi bir tarafi vardir, kolelerin kaniyla efendi olanlara bunu bile bile "efendim, siz, miz" demek, reel-politik seytanliginin mesru kildigi "amac-arac" iliskisinin disinda kabul edilebilir bir yontem degildir. niyetimiz ayniysa, ikimizde ayni sayfadaysak, reel-politik geregi kabal olusturup faaliyetlere "ozel"den devam edebiliriz (bir ihtimal zaten gravdan bir piyes yapiyoruzdur, maksadimiz bu duruma dikkat cekmek falandir. yalcin kucuk gelenegi tahlilini yapsin (diyerek de cifte blof atmis falan oluyorum di mi simdi?)).

acikcasi link'i yollarken "hadi nufuz'unu kullansana , hadiiye hadiiyyeaa, yemiyo dimiia?!1" dublajina denk bir yonlendirme aklimdan dahi gecmememisti. ama bir suredir aklimin bir tarafinda nufuzlu birisiyle konusuyor oldugum gerceginin olmadigini iddia edemem, zaten tartismayi sahsi gecmis, hukuk'un disina tasiyip, kavram ve sistemlerle izah etmeye calismamin da altinda boyle bir neden yatiyor. ssg yarin anarko komunist olsa, maneviyatci ulkucu olsa, bu nufuz'u sebebiyle a) ya cevresi degisecektir, b) ya da cevresindekiler degisecektir c) hepsi. o yuzden bu tip asimetrilerin bir ucunda duran, kanimca da orada durmakliga mahkum edilmis, kisilerle konusurken isin icine "digerleri"ni katmak cok makul ve mantikli olmayacagindan hitabetimde surekli o nufuzlu kisiye yonelik bir manipulasyon cabasi var. bunu da gizlemeyi cok mantikli ve makul gormuyorum, zimnen yapilan evvelki manipulasyonun, diyalektigi icabi alenen ortadan kaldirilmasi gerektigini dusunuyorum. dahasi sahsi tecrubeme dayanarak da soyleyebilirim ki, bu tip bir dekonstruktif (ya da yikici) manipulasyonun benim o donemki paradigmam icinde gecer akce olmadigini da biliyorum. cok fazla degil 1 sene onceki entrylerimi hatirlayanlar o donemki bildiklerim dahilinde hakli olduguna emin oldugum soylemlerle bugunkuler arasinda belirgin bir fark oldugunu goreceklerdir. ontoloji dostu rakinin dedigi gibi ben degisirsem, herkes degisir. bunun kendi kendime bir gun gerceklesmedigini, ismini vermek istemedigim bir kisiyle yaptigim bir tartismada -uslup disi- taciz edilmem sonucu olustugunu belirtmem lazim. 2007 senesi icerisinde benzeri bir manipulasyonun tarafi olarak, bu cabanin gosterilmesi luzumuna, uslubun luzumsuzluguna, kandiriciligina, ehlilestiriciligine bu yuzden de inaniyorum.

tam olarak bu sebeplerden aramizdakinin kent-king lear iliskisinin trajedisine donusecegini de sanmiyorum (istihza etmek gibi olmasin ama, uslup muhim desem onu da bir okur musun?). elbet tam olarak bu gotune girmis, kanimca bireysel gelisimini bir acidan muthis derecede baltalamis olan nufuz sebebiyle bir tarafta "abi sen haklisin, kralsin, sorsun" diyen kuru gurultuden sorumlu saksakci tayfan, gonullu ve gorevli mudahil avukat kadron, bu nufuzdan bagimsiz olarak senden nufuzuna bir mesruiyet koprusu cekerek sevdigi kisiyi sevdigi sekil ve formda muhafaza etmek istedigi icin mudafaa edecek dar goruslu ama iyi niyetli bir cevren var ve olacak. ama ben senin bu kisilere karsi da, cok fazla da formasyon, egitim, birikim gerektirmeyen, bir suphe ile yaklasacagini varsayiyor ve inaniyorum. soylediklerim de cok kainat, uzay konular degil, sifresi de at, deve, da vinci tipi degil. marx ile beraber 150 yil once baslamis bir paradigma dahilinde, gayet de basmakaliplasmis soylemlerle konusuyorum (alt yapi ust yapiyi belirler, birey toplum'un urunudur, vs)

su an, izledigini soyledigin bu filmin cekildigi ozgur iradeye ve secimlere, sui generis olduguna inanan ve inanmak isteyen kisilere indirgenerek yonetilen bir cevrede yasiyorsun, gecmiste yasadigin cevre de o su an yasadigin filmin bir kismini gerek araya parca atarak, gerek turkce altyaziyla, gerek dublajla, musamere edip sinirli imkanlarla oynatmis, kurgulanmisti. yani sen mevcut nufuz'un ve iktidarin sebebiyle o manipule edilmis olan kitlenin disinda ya da ustunde degilsin. o konuma cikarken de, su anda da o manipulasyonda miras kavramlarla ve kavramlar kadar dusunuyorsun. eger ben sana bunu bu sekilde soylemekle hata yaptimsa, yanlissa, bu da benim trajedim olsun, ardillarim ornek alsin, aynisini yapmasin, benden sonra gelenler kapi gibi dostlugu olan ama yanlis yonelimde olduguna hukmettikleri dostlarini arkadan yavas yavas tipislayarak cevirsinler, vasiyetimdir. yok eger dogruysa, tipki bernays gibi isleyen sistemdeki mevcut nufuz'un fonksiyonunu terse cevirmek icin ufak bir yon degisimi bile saglanabilirse su iliski cercevesinde ben gorevimi yapmis hissedecegim. senin de hosuna gidecek (smiley ihtiyaci). yeterince acik oldu sanirim, aptalca gelmesi, gulunc bulunmasi, hatali bulunmasi (ve dahasi olmasi) kacinilmaz olan bir cok sey soyluyorum, ama derdim gulunc olmamak, aptalca durmamak, hata yapmamak degil, ilgili filmde de bahsi gecen belirlenmis standartlar gozetilerek aptalca gorunmemek, gulunc olmamak, hata yapmamak icin konformizme gomulmemek, bu yontem ve uslup'un disinda musterek bir cikis yolu bulmaktir.

bu konuda da istenecekler (isteklerim de diyebilirsin) gayet acik ve net. oyle ya da boyle, kolektif eforla, kolektif efor gerektirdigi icin kurulmus bir populer kitle iletisim aracinin yonetici konumundasin. bu koletif yapi uzerindeki hukum, irade, yetki ve iktidarin aslen kendi fikri istirakin kadar, gerisi mulkiyet cercevesinde onanmis ve yuceltilmis "kurucu ve sahip" kayiran bir asimetri dostu sisteme gore kurgulanmis bir konum arti yukudur. yani bir analojiye oturtmak gerekirse, parlementer duzene gecilmezden hemen evvel kral neredeyse tam olarak oradasin. ilk evvela dedigim sey su, bu kral yuk'unu uzerinden at. diyalektige gore cok naifce bir istek olacak ama maddi getirisi yine sende kalsin, yetkisi sende kalmasin.

sana cok kriptolu gelen mesajlarimda niyetim ve muradim seni, sana ozel olmayan ama kapladigin o konumda ivmelendirmek, bireysel sorumluluk konumunun degil konumun toplumsal sorumluluguna uyandirmak. bunun icin de, en azindan eskiden oldugu gibi, mucize cozum pakedi, add-onlar vesaire sunmuyorum. sozluk formatini kaldirinca, moderatorlerin gorevine son verilince, yazarlar ucurulmayinca, entryler silinmeyince, kolektif ignor list gelince, sozluk davalari fona baglaninca huzura ermeyeceksin. oradan bir seyleri kendi iraden ile ediyormus gibi yaparken kaldigin yalnizliktan ve yukledigin tasinamaz sorumluluktan kurtulunca, ayagin yere bastiginda ise bir nebze rahatlayacaksin. sozluk ile olan iliskin maddi olandan bagimsiz olarak manevi alanda ilelebet bir sekilde olacaktir, senin de soyledigin gibi sozluk bir gun yok olsa, ucsa dahi bunun bir parcasi olmus olmak vecdi sana (olumlu ya da olumsuz) yetecektir, bunu yasadigin surece kimse senden alamaz (senden alirlarsa da sen artik sen olamazsin). buna karsin sozluk ile olan maddi iliskin, maddi iliskileri duzenleyen ve tabi olugun sistem ile sinirlanmistir. eger burada sozluk gibi kolektif bir yapinin "tek"il sorumlusu olursan, bu tek'ligi de tekten asagi dogru acilan bir oligarsi ile destelersen sinirlanir ve yalniz kalirsin.

ornek vermek gerekirse, her turlu duzenlemede tck muadiliyetini referans bir deger, bir kriter olarak almak bu bireysel sorumluluk konumundan kaynaklaniyor. sorumlusun cunku, sozlukten yana kazanc ve kaybinin artik maddi, somut etkileri vardir ve bu etkiler, iliskiler uyarinca kayitli ve takip edilebilir haldesin. sitenin kapatilmasinin reklam gelirlerini etkilemesinden cok, sitenin sorusturma ve kovusturmaya ugramasinin siteden sorumlu olarak mimlenen sana olan olumsuz geri donusunden bahsediyorum. bu sebepten dolayi, bu zoraki uyum pakedi icinde referansini senden buyuk olan kurumlara gore uyumlu kiliyorsun, bunu uyumlu kilarken de pgibolojik referansini "herkes gibi olmak", konformizm tipi birey sinirliliklari icinde yasiyorsun. oysa ki sen artik hacim ve konum olarak o bireyden cok daha fazlasini temsil ediyorsun, ve o hacim hem disaridan iceriye, hem de iceriden disariya karsi karsiya geldikce sen'i olsutaran ve tecrube ettigin cidarlara muthis bir baski uyguluyor. onu kendi imkanlarinla kontrol edmeedikce sistemden devraldigin, sistem bekapli yontemlere donuyorsun. tck da, sistem de burada artik fiilen devreye giriyor. tck ve onun dayandigi turkiye cumhuriyeti anayasasi mesru ve dogru olanligini hukuki derinligiyle, inceligiyle degil 10 senede bir dayatilan ve koruma guvencesi veren kurumlarin bizzat delerek olusturulan yeni anayasalarla, halka ragmen iktidari ve iktidar icin halki kontrol eden devlet icin vardir. bunu soylemenin dahi suc sayildigi bir hot-zot kurallar butununu hukuk olarak kabul etmenin ahlakini degil, sinirli bir hayatta, sinirli bir varolusta reel mecburiyetini sorguluyorum. bu istibdat karsisinda bu denli yalniz kalmaya, bizi de kendin gibi yalniz birakmaya mecbur musun? "cilesini cekmeye mecbur olmadigin" her turlu kayginin tek basina cilesinden korktugun seylerin toplamindan daha fazla ve uzun sureli oldugunu gormen lazim diyorum.