Günümüzde fallara yoğun bir ilgi var. Kahve falı, tarot, iskambil, yıldızname, ebced… Hemen hemen hepimizin ilgisini çeken bu konuya, maksat muhabbet olsun, diyorum.

Asır yirmibir ve yazar faldan söz ediyor, diyeceksiniz. Aslında, sizlere falları anlatmayacağım. Fakat, yıldıznamefalından yola çıkarak sizlere bir söz sanatını tanıtacağım. Nedir yıldızname? Kişinin ismi, doğum tarihi gibi bilgileri ebced hesabıyla hesaplanır. Sonra da burcu, hastalıkları, geleceği ve benzeri konular üzerine yorum yapılır. Peki, ebced hesabınedir? Arap alfabesinin her bir harfi, bir sayıya tekabül eder. Kelimelerin ve hatta cümlelerin sayısal değerleri bu yöntemle hesaplanır.

Örneğin, Ali isminin ebced değeri 110’dur. Ebced tablosundan harflerin sayısal değerlerini bulup toplayarak bu sonucu elde ederiz. A (ayın): 70; L (lam): 30; i (ye): 10 ve 70 + 30 + 10 = 110 şeklinde. işte, bu yöntemle tarih düşürme adı verilen söz sanatı da yapılır.

Tarih düşürme, Arap harfleriyle yazılan bir olayın gerçekleştiği tarihin belirtildiği sanattır. Timur Anadolu’ya geldiğinde Sivas’ı 803 hicrî yılında yakıp yıkmış. Bu olaya tarih olarak “harâb” kelimesi söylenmiş. “harâb”;  hı: 600 + re: 200 + elif: 1 + be: 2 = 803 etmektedir.

Başka bir örneğimizde, şair Şeyh Galib’in doğum tarihine “eser-i ışk” tamlaması düşürülmüş;  elif: 1 + peltek se: 500 + re: 200 + ayın: 70 + şın: 300 + kaf: 100 = 1171 hicrî.

Görüldüğü üzere, ebced hesabıedebiyatımızda sanat yapma gayesiyle kullanılmıştır. Tarih düşürme sanatı üzerine, buraya yazamadığım, daha pek çok örnek mevcuttur.

Edebiyatımız dışında; vefk, muska, büyü gibi alanlarda da kullanılan ebced hesabı“büyük”, “en büyük”, “küçük” ve “en küçük” olmak üzere dörde ayrılır. Yazımda verdiğim tablo, büyük (cümel-i kebîr)olarak kullanılırken, bugün küçük (cümel-i sağir) şeklinde kullanılır.

Tarih düşürme sanatının yer aldığı diz zeeleri, hem zevkli bulduğumdan, hem de; yıldızları takip eden okuyucularım, onlara farklı bir açıdan daha bakabilsin diye kaleme aldım. Değerli okuyucularımın sağlığı açısından, amaçların muhabbetleri geçmemesini temenni ederim.

Sağlıcakla kalın.

teşekkür ederim canım kardeşim.