0
Atatürk, Türk milletinin geçmişte olduğu gibi gelecekte de en vazgeçilmez değerlerinden birini bütün lehçe ve şiveleriyle birlikte Türk dili olduğunu kaydeder. Onun şu sözleri bu bağlamda son derece kıymetlidir:
‘’Büyük Türk tarihinde, Türk dilinin kaynaklarına, zengin lehçelerine eski Türk eserlerine önem veriyoruz. Baykal ötesinde, Yakut Türklerinin dil ve kültürlerini bile ihmal etmiyoruz.’’
Yine onun:
‘’Milli his ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir. Dilin milli ve zengin olması, milli hissin gelişmesinde başlıca etkendir. Türk dili, dillerin en zenginlerindendir. Yeterki bu dil şuurla işlensin. Ülkesini, yüksek istiklalini korumasını bilen Türk milleti, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır.’’
Atatürk, 28 Ağustos 1928’de çağdaş dünyaya uyum sağlamak amacıyla harf devrimini gerçekleştiri. Bunu, Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yernin belirlenmesi için, köklerinin araştırılması, Türk lehçe, şive ve ağızlar bilimsel yöntemlerle incelenmesi ile ilgili çalışmalar takip eder.
Atatürk, bu amaçla 12 Temmuz 1932 tarihinde, Türk Dili Tetkit Cemiyetini (bügünkü adıyla Türk Dil Kurumunu) kurdurur. Sonradan mirasının bir bölümünü bağışladığı bu kurumun tüzüğünün taslağı da bizzat Atatürk’ün kendisi tarafından hazırlanır.
Türk Dili Tetkit Cemiyeti, 26 Eylül 1932 tarihinde, istanbul’da, Dolmabahçe Sarayı’nda, Atatürk’ün huzurunda Birinci Türk Dili Kurultayı’nı toplar ve Türk diliyle ilgili ciddi kararlar alır.
Atatürk, Türk diliyle ilgi çalışmaların akedemik seviyede yapabilmesi ve bilim adamlarının yetişmesi için de 1936 yılında Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi açtırır. Onun Türk diliyle ilgili toplantılarda başkanlık etmesi, yazmış olduğu eserlerde, Türkçe kelimelere ve terimlere yer vermesi bazı terimleri bizzat kendisi türetmesi önemlidir.
Nitekim Atatürk’ün Geometri kitabında geçen ve bizzat Atatürk tarafından türetilen üçgen, dörtgen, açı vb… gibi terimler bugün hala kullanılmaktadır
beyler burda bana 5 tane zarf-fiil grubu bulun nolur
