Cümleden “de”yi çıkardığınızda anlam bozuluyorsa bitişik yazmalısınız; bozulmuyorsa -ama belki biraz değişiyorsa- ayrı yazmalısınız.

Hemen örnek bir cümlede deneyelim:

“Ben de bu konuda hassasım.”

Bu cümlede bir tane “dahi” anlamında bir “de” var, bir tane de “bulunma durumu” anlamındaki “-de” eki var ve cümlede yazım hatası yok. Şimdi o iki ekten birini çıkaralım:

“Ben de bu konu hassasım.”

“Konuda” kelimesindeki “-de” ekini çıkarınca anlam bozuldu, cümle anlaşılmaz hale geldi. Diğerini çıkaralım:

“Ben bu konuda hassasım.”

Cümlenin anlamı biraz değişti ama cümle anlaşılmaz hale gelmedi. Kural bundan ibaret! *

Kuralı şöyle değiştirmek de mümkün: Cümledeki “de”yi “bile” kelimesiyle değiştirince cümle anlamsızlaşıyorsa bitişik, cümle anlamsızlaşmıyor ama biraz değişiyorsa ayrı yazılır.