iyi günler arkadaşlar. yaklaşık bir saat önce Cengiz Hanı seven kitle adlı entryi okudum ve açıkçası bu büyük liderin böyle kötülenmesi beni hayal kırıklığına uğrattı. o yüzden bu yarı bilgi ve yarı yorumlu yazıyı paylaşmak istedim. havaya girmek için :
https://www.youtube.com/w...h?v=p_5yt5IX38I&t=88s
öncelikle o entryde yazılan ithama bakalım;
-Cengiz Han anadolunun hemen hemen her yerini yağmalayıp buradaki binlerce belki onbinlerce insanı barbarca katletmiştir.
+Cengiz Han hayatı boyunca Anadolu'yu görmemiştir. Kendisi Harzemşahlara karşı seferini tamamladıktan bir süre sonra vefat etmiştir. Ama generalleri Subutay ve Cebe kafkaslara kadar gelip geri döndükleri akımlar yapmışlardır. Sonraki Moğol Hükümdarlar ise Anadolu'ya iran, Kafkasya, Rus Prenslikleri'ne göre çok az hasar vermişlerdir ve Anadolu genelde alt hükümlerinde olmuştur.
+Cengiz Han insanları barbarca katletmiştir ve bu doğru bir önermedir. Ama incelediğimiz dönem 13. yüzyıl dünyasıdır. Eğer incelediğimiz döneme göre yorum yapmaya başlanır ise ilerideki nesiller de bizim bu halimize gülmekten kaçınmaz. Hümanist bir tavırla o zamanki tarihte yaşamayı düşünmeyin, ilk günden kurda kuşa yem olursunuz.
Cengiz Han yaşdıbının başından beri zorluklar içerisinde büyümüş bir insandı. Babası öldükten sonra sefalet içinde yaşamaya başladı.Varis olduğunu iddia edip bir de üstüne annesine sarkıntılık yaptığı için üvey kardeşini öldürdü. Yıllar boyu mücadele ederek kendi ailesini ve kabilesini yüceltmeye çalıştı ve 40 yaşlarına doğru Moğolistan'ı tek bir çatı altında topladı. Ardından Çin Seferi ve Harzemşahlara yaptığı seferler ile dünyada eşi benzeri görülmemiş bir imparatorluk kurdu.
Ordusu çoğunlukla Türk ve Tatarlardan oluşur. General Subutay ve
General Cebe moğollaşmış Türk kabilelerinden gelmektedir. Batıya doğru yaptığı sefer bir nevi ikinci bir Türk göçünü andırmaktadır ve bu sefer sonucu bir sürü Türkmen boyu iran taraflarına gelmiştir. Elindeki askerler bozkır adlı cehennem ikliminin en seçkinleridir; sadece en güçlünün hayatta kaldığı topraklardan gelen demir gibi bir ordu o zamanın atlı gücüyle birleşince bir deprem gibi dünyayı sarsmıştır.
Cengiz Han ayrıca bilime, sanata ve sevdiklerine önem veren biridir. Eşini düşmanlardan kurtardığında hamile olduğunu görmüştür ve buna rağmen doğan çocuğu evladı görmüştür. Ele geçirdiği yerlerde bilim adamları ve zanaatkarları öldürmemiştir. Diğer dinlere olağanca saygı göstermiştir ve sanılanın aksine, katlettiği yerler kalıcı olarak yok olmamıştır, 100-200 yıl içinde daha güçlü bir halde geri ayaklanmıştır.
Genelde Cengiz Han olmasaydı neler olurdu diye konuşulur. Biraz da Cengiz Han sayesinde olanlara bakalım.
1-Timur imparatorluğu
Timur ve Timur imparatorluğu hakkında yazılacaklar tamamen ayrı bir entryi kapsayacak kadar önemlidir. Onun yerine Cengiz Han dan nasıl etkilendiğine gelelim; Timur, iyi bir strateji göstererek hükümdarlığını kurduktan hemen sonra Çağatay Hanlığı ile evlilik kurarak, bir nevi Cengiz Han'ın mirasını almıştır. Ayrıca türkleşmiş bir Moğol kabilesinden gelen Timur, Cengiz Hanı bir idolü olarak görmüştür.
2- Babür imparatorluğu
Babür imparatorluğu Timur'un beşinci torunu Babür Şah tarafından kurulan bir Türk islam imparatorluğudur. Halkı Türk olmasa bile yönetici sınıfı Türk olan bu imparatorluk hem Timurla bağlantılıdır, hem de Hindistan'da bir nevi Moğol imparatorluğu'nun devamı olarak görülmüştür.
3- Safevi imparatorluğu
Safevi imparatorluğunun kurucusu Şah ismail'in atalarından Hace Ali, Timur ile iyi ilişkilerde olduğu için Erdebil şehri ona vakfedilmiştir. Bu da Safevi Tarikatı'na yaklaşık 100 yıllık bir korunma kazandırmıştır.
Bu arada aradan niye Safevileri yazdın diyenler çıkacaktır şimdiden söylüyorum; Şah ismail türkmendir ve Safevi imparatorluğu iran halkını yönetmiş bir Türk Tarikat imparatorluğudur. Ordusu yarı göçmen türkmen birliklerdendir.
4- Altınorda Devleti
Tatar devletinden türkleşmeye gitmiş bir devlet olan Altınorda, yıllar boyu Rus prensliklerini baskılamıştır. Cengiz Han'dan miras kalmış bu devlet 16. yüzyıla kadar Rusların gelişmesini engellemiştir.
Farkettiyseniz bunlar sadece Türklerin birinci elden etkilendiği ve etkilediği olaylardır ve bunlar arasına Moğol istilası sonucu Batı Anadolu'ya yerleşip bir beylikten bir imparatorluğa dönüşen Osmanlı imparatorluğunu bile ekleyebiliriz.
Okuduğunuz için teşekkür ederim.
Kaynak :
Türklerin Tarihi - Jean Paul Roux
Türk Hakanı Şah ismail - Ali Rıza Özdemir
ilk Çağlardan Günümüze Dünya Tarihi - Tolga Ustabaş
Vikipedi ve sayamadığım bir sürü başka kaynak.
Kaynaklarıma güvenirim yazarları araştırırım. Bir hatam varsa affola, türk tarihini öğrenmeye gayret göstermeniz dileğiyle.
'Tarihini bilmeyen millet yok olmaya mahkumdur.' - Mustafa Kemal Atatürk
