bu hikaye bütün piçlere ders olacak nitelikte

m.ö. 550'de persler büyük kiros (ya da ii. kiros ya da ii. keyhüsrev) önderliğinde birleşerek kuzeydeki medleri yıkmış ve bir devlet haline gelmişlerdir. bundan sonra keyhüsrev fetih hareketlerine girişmiştir. bu fetihlerde ise babil, fenike gibi zengin yerleri fethedip ülkeyi zengin bir krallık haline getirmiştir. ermenistan'ı, lidya'yı ve krezus'ün servetini ele geçirip tüm anadolu'yu hakimiyeti altında birleştirmiştir. anadolu'yu ele geçirdikten sonra babil'e saldırmış ve orayı da fethedip kendini babil kralı ilan etmiştir. bundan sonra ise mısır'a saldırma hazırlıklarına başlamış, kuzeydoğuyu sağlamlaştırmak için iki kabileyle savaş yapmış ve bu savaşlar da kabileler direniş göstermişler, büyük kiros de bu savaşta hayatını kaybetmiştir.
yerine ise oğlu kambis geçmiştir. kambis devrinde mısır fethedilmiş, kartaca'ya kadar pers ordusu ilerlemiş, ancak kartacalıları geçememiştir. kambis döneminde i̇ranlı kabileler ayaklanmışlardır, bunlar gomata isimli bir med rahibinin başını çektiği mecusiler dir.
kambis mısır dönüşü ölmüş, yerine ise ünlü pers i̇mparatoru i. darius geçmiştir. i̇lk olarak kabile isyanlarını bastırmış ve çeşitli alanlarda devrim niteliğindeki hareketlere girişmiştir. i. darius da fetih hareketlerine girişmiş, i̇mparatorluk sınırları doğuda hindistan'a dayanmıştır. kafkasya'ya doğru i̇skitlere karşı da sefer yapmış, ama başarısızlıkla sonuçlanmıştır. daha sonra batıya yönelip, trakya, makedonya ve ege'ye saldırıp buraları ele geçirmiştir. bunun üzerine spartalılar, darius ve oğlu kserkes'e karşı salamis deniz savaşı'nı yapmışlardır. salamis deniz savaşı'nda elde edilen ganimetlerin bütünü büyük i̇skenderin fethinde ele geçirilmiştir.
ii. artakserkes döneminde devlet hızla çözülmeye başlamış, i̇mparatorluk'ta ayaklanmalar olmuş, mısır bağımsızlığını ilan etmiştir. i̇syanlar güçlükle bastırılmış, ama daha sonra iii. darius döneminde pers i̇mparatorluğu'na büyük i̇skender son vermiştir.
anadolu'ya hakim olan perslerin satrapları ülkeyi imar etmek için çaba göstermişlerdir. bu çalışmalar sırasında bodrum'da yapılan mausoleum (mozole kral mezarı) dünyaca ünlü eserlerden biridir. ahameniş imparatorluğu bugüne kadar şark'ta ki en geniş imparatorluk olmuştur..ege'ye ve hint'e uzanan gerçek anlamda imparatorluk[1]gerçekleştirildi.