-1
bonobo (pan paniscus), primates (primatlar) takımının hominidae (büyük insansı maymunlar) familyasına dahil pan (şempanze) cinsini oluşturan iki türden biridir ve yakın geçmişe dek daha çok "pigme şempanze" ya da "cüce şempanze" adları ile anılmıştır. pan cinsinin diğer türü olan pan troglodytes (adi şempanze), iki türün daha iri yapılı olanıdır ve "şempanze" adı daha çok bu türü ifade etmek için kullanılır. bu maddede ise bu konuda artış göstermekte olan eğilim tercih edilmiş ve "şempanze" terimi pan cinsini (dolayısıyla da o cinsi oluşturan iki türü birden) ifade edecek şekilde kullanılmıştır.
bonobo, belçika'daki tervuren müzesinde bulunan ve genç bir şempanzeye ait olduğu düşünülen bir kafatası üzerinde çalışan abd'li anatomi uzmanı harold coolidge tarafından 1928'de keşfedilmiştir. ancak tür otoritesi olarak, bu konudaki bulguları 1929'da bilimsel yayın haline getiren alman ernst schwarz kabul edilmiştir.
bu tür, dik duruşu, anaerkil ve eşitlikçi toplum yapısı ve bu toplum içinde de cinsel etkinliğin belirgin rolü gibi özelliklerle dikkat çeker.
cüce şempanze ya da bonobo (pan paniscus), bugün nesillerinin tükenmesi tehlikesi ile karşı karşıya olan yüzlerce canlı türünden biridir. cüce şempanzelerin ilginç hatta insanın genel bakış açısına göre "uçlarda" yaşam tarzı, kültür kavrdıbının sadece insanlara ait olan bir olgu olmadığını ve yaşamın, sosyal boyutta bile nasıl çeşitlilik gösterebildiğine güzel bir örnek.
