beyler tarihteki kürt ayaklanmaları

aha bir çok isyan. içinde hiç türklerin çıkardığı isyan yok. deeeeeeermişim amk

Ayaklanmalar ve Tarihleri

1. izmir Oğlu Cüneyt Bey ayaklanması / 1414
2. Anadolu’da Börklüce Mustafa ve Torlak Kemal ayaklanması / 1420
3. Rumeli’de Şeyh Bedrettin ayaklanması / 1420
4. Küçük Mustafa ayaklanması / 1423
5. Candaroğlu isfendiyar Bey ayaklanması / 1424
6. Karamanoğulları ayaklanması / 1444
7. Şahkulu ayaklanması / 1511
8. Mısırda Hain Ahmet ayaklanması / 1524
9. istanbul’da Yeniçeri ayaklanması / 1525
10. Celali ayaklanması / 1500-1609
11. Genç Osman’a karşı Yeniçeri, Sipahi ayaklanması / 1622
12. Anadolu’da Abaza Paşa ayaklanması / 1622
13. Balıkesir bölgesinde Cennetoğlu ayaklanması 1624
14. Tokat bölgesinde Hüsrev Paşa ayaklanması / 1632
15. istanbul’da zorbaların saray baskını / 1632
16. Balıkesir bölgesinde ilyas Paşa ayaklanması / 1632
17. Lübnan bölgesinde Dürzi emiri Manoğlu / 1635
18. Sivas bölgesinde Vardar Ali Paşa ayaklanması / 1648
19. Sultanahmet olayı ve Sipahi ayaklanması / 1648
20. Anadolu’da Haydaroğlu Mehmet bey ayaklanması / 1649
21. Gürcü Nebi ayaklanması / 1649
22. Yeniçeri, Sipahi ayaklanması (Vak’a-i Vakvakıyye) / 1656
23. Halep Valisi Abaza Hasan Paşa ayaklanması / 1658
24. Eflak ayaklanması / 1659
25. Edirne Olayı ve Ordunun istanbul üzerine yürümesi / 1703
26. Patrona Halil ayaklanması / 1730
27. istanbul’da bulunan Arnavutların ayaklanması / 1731
28. Rumeli’de Pazvantoğlu ayaklanması / 1797
29. Sırbistan ayaklanması / 1806
30. Kabakçı Mustafa Paşa ayaklanması / 1807
31. Alemdar Olayı (Yeniçeri ayaklanması) / 1808
32. Mora ayaklanması 1808
33. Tepedelenli Ali Paşa ayaklanması (Yanya ayaklanması) / 1821-1822
34. Sakız Adası ayaklanması / 1822
35. Mısır’da Mehmet Ali Paşa ayaklanması / 1832
36. Epir ve Taselya ayaklanmaları / 1854
37. Girit ayaklanması / 1866
38. Hersek ayaklanması / 1875
39. Bulgar ayaklanması / 1876
40. Makedonya ayaklanması / 1902
41. Adana olayı (Ermeni ayaklanması) / 1909
42. Otuzbir Mart vakası-Harekat Ordusunun istanbul’a yürüyüşü / 1909
43. Arnavutluk ayaklanması / 1910

Türk istikal Harbi sırasında meydana gelen ayaklanmalar
istiklal harbinde karşılaştığımız isyanların ortak özelliği, vatanı koruyacak bir ordunun olmamasını fırsat bilen iç ve dış destekli çıkar gruplarının, Padişah zaafından istifade etmesidir. Propaganda bu isyanların çıkmasında etkili olmuştur.Ülke üzerinde emelleri olan dış güçlerden Yunanlılar ve ingilizlerin destek ve teşvikleri etkilidir.

Bu isyanlar şunlardır:
1. Ali Batı ayaklanması / 11 Mayıs-18 Ağustos 1919
2. Ali Galip Olayı / 20 Ağustos-15 Eylül 1919
3. Birinci Bozkır ayaklanması / 29 Eylül-4 Ekim 1919
4. ikinci Bozkır ayaklanması / 20 Ekim-4 Kasım 1919
5. Kızıl kuyu olayı - Apa çarpışması - Dinek çarpışması
6. Şeyh Eşref ayaklanması / 26 Ekim-24 Aralık 1919
7. Ahmet Anzavur ayaklanması / 16 Şubat-16 Nisan 1920
8. Birinci Düzce ayaklanması / 19 Nisan-31 Mayıs 1920
9. ikinci Düzce ayaklanması / 19 Temmuz-23 Eylül1920
10. Kuvay-ı inzibatiye Harekatı
11. 3'ncü Ahmet Anzavur ayaklanması / 10 Mayıs-22 Mayıs 1920
12. Birinci Yozgat ayaklanması / 15 Mayıs-21 Ağustos 1920
13. ikinci Yozgat ayaklanması / 5 Eylül-30 Aralık 1920
14. Zile ayaklanması / 25 Mayıs-21 Haziran 1920
15. Aynacıoğulları ayaklanması
16. Milli Aşiretin ayaklanması / 1 Haziran-8 Eylül 1920
17. Cemil Çeto olayı / 20 Mayıs-7 Haziran 1920
18. inegöl olayı / 20 Temmuz-20 Ağustos 1920
19. Çopur Musa olayı / 21 Temmuz-30 Temmuz 1920
20. Kula olayı / 27-28 Haziran 1920
21. Konya ayaklanması / 2 Ekim-22 Kasım 1920
22. Demirci Mehmet Efe ayaklanması / 1-30 Aralık 1920
23. Çerkez Etem ayaklanması / 27 Aralık -23 Ocak 1921
24. Koçkiri ayaklanması 6 Mart- 17 Haziran 1921
25. Pontus ayaklanması / 9 Aralık 1919'da başladı, 1922'de sona erdi.

Cumhuriyet Döneminde meydana gelen ayaklanmalar
Cumhuriyetin ilanından sonra karşılaştığımız isyanların özelliği ise; kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyeti Devletini zaafa uğratmak, özellikle “Kürt” ayrılıkçı hareketlerinin artmasıdır. Türkler ile Kürtlerin kardeş kavimler olduğunu ve Orta Asya’dan bu topraklara birlikte gelip yurt edindiklerini söylesek de bunu büyük bir yanılgı ve ideolojik saplantı içinde olan Kürt militanlarına kabul ettirmek mümkün değildir. Kürt isyanlarının ortak özelliği daima Yunan ile işbirliği halinde olması ve Yunan çıkarlarını destekleyip kolaylaştıracak hadiselerde bu isyanlarla karşılaştığımızı görüyoruz.

Cumhuriyetin ilanından sonra karşılaştığımız isyanlar şunlardır:
1. Nasturi ayaklanması / 7 Ağustos-28 Eylül 1924
2. Şeyh Sait ayaklanması / 13 Şubat-31 Mayıs 1925
3. Raçkotan ve Raman'da tedip Harekatı / 9-12 Ağustos 1925
4. Sason ayaklanması / 1925-1937
5. Ağrı ayaklanması / 16 Mayıs-17 Haziran 1926
6. Koçuşağı ayaklanması / 7 Ekim-30 Kasım 1926
7. Mutki ayaklanması / 26 Mayıs-25 Ağustos 1927
8. ikinci Ağrı ayaklanması / 13 Eylül-20 Eylül 1927
9. Bicar Aşiretine tenkil Harekatı / 7 Ekim-17 Kasım 1929
10. Asi Resul ayaklanması / 22 Mayıs-3 Ağustos 1929
11. Tendürek Harekatı / 14 Eylül-27 Eylül 1929
12. Mardin Savur Tenkil Harekatı / 26 Mayıs-9 Haziran 1930
13. Zeylan ayaklanması / 20 Haziran-5 Eylül 1930
14. Oraman ayaklanması / 16 Temmuz-10 Ekim 1930
15. Üçüncü Ağrı Harekatı / 7-14 Eylül 1930
16. Pülümür Harekatı / 8 Ekim-14 Kasım 1930
17. Menemen Olayı / 23 Aralık 1930
18. Tunceli tedip Harekatı / 1937-1938
19. PKK / Kongre Gel / 14 Ağustos 1984-

isyanlarla uğraşacak meşru otorite Devlettir. Devletin biçimi ve niteliği, kurulurken kabul edilen bazı kuruluş ilkeleri ile tescil edilmiştir. Bunlar Türkiye Cumhuriyeti için şunlardır:

Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Türkiye halkına Türk Milleti denir.
Tek vatan toprağı esas alınmıştır.
Tek bir bayrak ve tek bir ulusal marş ve tek bir başkent vardır.

Siyasi Nitelikli isyanlar

1- Şeyh Bedreddin isyanı

Çelebi Mehmed döneminde çıkmış olan, dini ve siyasi bir isyandır. Şeyh Bedreddin; kendine ait bir devlet kurmak istemiştir. Fakat isyan bastırıldı.

2. Düzmece Mustafa

Ankara savaşında Yıldırım Beyazıd’ın yenilmesi üzerine, oğlu Mustafa Timur tarafından Semerkand’a zütürülmüştü. Daha sonra Anadoluya gelerek isyan çıkardı. Çelebi Mehmet tarafından yenilince Bizans’a sığındı

3. Mustafa Çelebi isyanı

ll. Murad’ın kardeşidir. Yapılan savaşı kaybederek öldürüldü.

4. Şehzade Cem Olayı

ll. Beyazıd’ın kardeşidir. ll. Beyazıd’a karşı yapılan savaşı kaybederek Sen-Jan şövalyelerine sığınmış, oradan Papa’ya gönderilmiştir. Bu olay Osmanlı Devletinin batıdaki fetihlerinin durmasına ve ll. Beyazıd’ın Şehzade Cem’i desteklediklerinden Memluklarla savaşmasına neden olmuştur.

5. Ahmet Paşa isyanı

Kanuni döneminde Mısır’a vali olarak atanmıştır. burada isyan etti. Bu isyan bastırıldı.

6. Canberdi Gazali isyanı

Memlük beylerinden olup, Yavuz döneminde Şam valiliğine atanmış, Kanuni’nin tahta geçmesinden yararlanarak isyan etti. Memlük devletini yeniden kurmak istemiştir.

7. Şehsuvaroğlu Ali Bey

Dulkadiroğulları beylerinden olup, Kanuni döneminde isayan etti.

8. Yeniçeri isyanları (istanbul isyanları)

Duraklama döneminde Yeniçerilerin çıkardığı bir isyandır. Bunlar;

a) lll. Murat döneminde (1589) Yeniçerilerin isyan ederek defterdar ve beylerbeyini öldürmelerini 1622’de ll. Osman (genç) Yeniçerilerce öldürmeleri. Osmanlı Devletinde Padişah’ın şahsına yönelik ilk isyandır.

c) 1632’de lV. Murat döneminde yeniçerilerin isyan ederek Vezir-i Azam’ı öldürmeleri

d) Çınar Olayı (Vaka-i Vakvakiye) 1656’da lV. Mehmet döneminde Yeniçeriler isyan ederek 30 saray görevlisini öldürmeleri

e) 1687’de Yeniçeriler isyan ederek lV. Mehmed’i tahtan indirip yerine ll. Süleyman’ı geçirmeleri

9. Eyalet isyanları

Duraklama döneminde Osmanlı eyaletlerinde ortaya çıkan isyanlardır. En ünlüleri; Abhaza Hasan Paşa isyanıdır.

10. Patrona Halil isyanı (1730)

Lale devrine karşı yapıldı. Lale devri bu isyan ile son buldu. lll. Ahmet öldürüldü.

11. Kabakçı Mustafa isyanı (1807)

lll. Selim’in yapmış olduğu yeniliklere karşı olmuştur. lll. Selim öldürülmüş ve Nizam’ı Cedid ordusu dağıtılmıştır.

12. Alemdar Mustafa Vakası

lll. Selim’i yeniden tahta çıkarmak amacı ile ordusu ile birlikte istanbul’a geldi. lll. Selim’in öldürülmüş olduğunu görünce ll. Mahmud’u sultan yaptı.

13. 31 Mart Vakası

Hem dini ve hem de siyasi nitelikli bir isyandır. Osmanlı Devletinde rejim karşıtı ilk isyandır. ll. Abdülhamit döneminde gerçekleşti. Meşrutiyete karşı yapıldı. Hareket ordusu tarafından bastırıldı.