beyler bir film vardı yeni çıktı

Kromozom, (Yunanca, chromos(renk),soma(vücut); DNA'nın "histon" proteinleri etrafına sarılmasıyla, yoğunlaşarak oluşturduğu, canlılarda kalıtımı sağlayan genetik birimler. Mikronla ölçülüp ancak elektron mikroskobuyla görülebilirler.

Hücre, bitkisel ya da hayvansal her türlü yaşam biçiminin en küçük birimidir. Her hücre bir sitoplazma ve çekirdekten meydana gelir. Kromozomlar hücre çekirdeği içinde bulunurlar ve ipliksi yapıdadırlar. Kromozomlar, molekül yapıları çok iyi bilinen DNA (deoksiribo nükleik asit) zinciri ile histon denilen protein zincirinden oluşur. DNA zincirleri de özgül proteinleri sentezlemekle görevli gen adı verilen birimlerden oluşur.


Oluşum [değiştir]

Karyokine bölümü sırasında mitoz bölünmenin interfaz evresinde kromatin ağı şeklinde bulunan DNA, profaz evresinde kısalıp kalınlaşmaya başlar ve metafaz evresinde en kısa duruma gelir. Yaklaşık 10.000 kat kısalmış haliyle ışık mikroskobunda 100'lük objektifte incelenebilir. Kromozomlar, i, V, J harfleri gibi biçimlerde görünür ve boyutları mikronla ölçülür. Kromozomların sayısı canlı türleride değişiklik gösterir. Örneğin sirke sineğinde 8, kurbağada 26, farede 42, köpekte 78 kromozom vardır. insanın kromozom sayısı ise 46'dır. 22'si çift otozom kromozomdur. insan hücresinde 1 çift de eşeysel kromozom bulunur ve toplam sayı 46 eder. Eşey kromozomları kadınlarda XX, erkeklerde XY dir.

Döllenme sırasında annenin yumurtasındaki 23 kromozom, babanın spermindeki 23 kromozomla birleşir. işte bu 46 kromozom insanın yaşamında belirleyici rol oynar. Kromozomlarda yer alan ve sayıları 25 bin ile 30 bin arasında olduğu tahmin edilen genlerin oluşturduğu zincir, kişinin göz renginden boyuna, yaşam süresinden yakalanacağı hastalıklara kadar pek çok şeyi programlar. Bu genetik programlar, nükleotit denen (A, T, C, G) yapıların farklı dizilimleriyle şifrelenir.

Kromozomların mikroskop altında incelendiği bilim dalına "Sitogenetik" adı verilir. Bu şekilde kromozom sayısında (ör. Down sendromunda 47, Turner sendromunda 45) veya yapısındaki (delesyon veya translokasyon vb.) değişiklikler bu şekilde saptanabilir. Ancak kromozomlardaki bir değişikliğin mikroskopta görülebilmesi için en az 3 milyon nükleotitlik bir kısmın değişmesi gerekir, daha küçük değişiklikler ancak moleküler genetik yöntemlerle incelenebilir.

insan Kromozomları [değiştir]


Hücrede bölünme zamanının dışındaki dönemlerde DNA uzun ve ipliksi şekil alır. Bu şekle "kromatin ağ" denir. Bölünme esnasında kromatin ağ kısalır ve kalınlaşır. Böylece kromozomu oluşturur. Kromozomun yapısında DNA ve protein vardır. Kromozomların şekli, büyüklüğü ve sayısı her tür için farklı ve sabittir. Aynı kromozom sayısına sahip olma iki canlının birbirine benzemesini gerektirmez. Canlıların benzerliği farklılık ve gelişmişlik kromozom sayısına değil DNA'daki bazı dizilişlere bağlıdır.

insanda 46 adet kromozom bulunur. Bunların içerdiği baz sayıları şöyledir:


Kromozom

Gen sayısı

Baz sayısı

Tanımlanmış bazlar[1]


1

3,148

247,200,000

224,999,719


2

902

242,750,000

237,712,649


3

1,436

199,450,000

194,704,827


4

453

191,260,000

187,297,063


5

609

180,840,000

177,702,766


6

1,585

170,900,000

167,273,992


7

1,824

158,820,000

154,952,424


8

781

146,270,000

142,612,826


9

1,229

140,440,000

120,312,298


10

1,312

135,370,000

131,624,737


11

405

134,450,000

131,130,853


12

1,330

132,290,000

130,303,534


13

623

114,130,000

95,559,980


14

886

106,360,000

88,290,585


15

676

100,340,000

81,341,915


16

898

88,820,000

78,884,754


17

1,367

78,650,000

77,800,220


18

365

76,120,000

74,656,155


19

1,553

63,810,000

55,785,651


20

816

62,440,000

59,505,254


21

446

46,940,000

34,171,998


22

595

49,530,000

34,893,953


X Kromozomu

1,093

154,910,000

151,058,754


Y Kromozomu

125

57,740,000

22,429,293