beyler bir esnafa çok pis sinirlendim

Budizm sana çare olacak, sakin olmalısın.

Bugün dünya üzerinde yaklaşık 500 milyon takipçisi bulunan din ya da öğretiler topluluğu. ilk önce Hindistan’da ortaya çıkmış, daha sonra zaman içinde Güney, Güneydoğu ve Doğu Asya’da (Sri Lanka, Moğolistan, Kore, Japonya, Tibet, Çin, Tayland ve Nepal gibi ülkelerde) yayılmıştır.

Farklı bakış açılarına göre din veya felsefe olarak tanımlanan Budizmin hedefi, hayattaki acı, ızdırap ve tatminsizliğin kaynaklarını açıklamak, ve bunları gidermenin yollarını göstermektir. Budizm'de öğretilerin ana çatısını, meditasyon gibi içe bakış yöntemleri, reenkarnasyon denilen doğum ölüm döngüsünün tekrarı ve karma denilen neden-sonuç zinciri gibi kavramlar oluşturmaktadır.

Budizm Sanskritçe ve Pali dillerindeki eski Budist metinlerinde 'uyanmış kişi - farkında olan' anldıbına gelen Buddha kelimesinden türetilmiştir. "Tarihi Buda" da denilen Siddhartha Gautama Budizm'in kurucusu olarak kabul edilir. Siddharta’nın hayattaki acıların kaynağını açıklamak amacıyla yaptığı uzun çalışmalar sonucu, ızdırabı sona erdirecek bir manevi anlayışa ulaştığı ve böylelikle Budalığa eriştiği kabul edilir.

Budizm Siddhartha Gautama'nın ölümünden sonra 500 sene boyunca Hindistan Yarımadasında, daha sonra Asya ve dünyanın geri kalanında yayılmaya başladı. Hindistan'da zamanla etkisini yitiren Budizm, Güneydoğu Asya ve Uzak Doğu kültüründe etkisini günümüze kadar devam ettirmiştir.
Konu başlıkları
[gizle]

* 1 Tarihçe
o 1.1 Buda'nın yaşamı
o 1.2 Buda sonrası gelişmeler
* 2 Okullar
o 2.1 Theravada
o 2.2 Mahayana
o 2.3 Vajrayana
+ 2.3.1 Tantrik uygulamalar
* 3 Öğretiler: Buddhadharma
o 3.1 Karma ve yeniden doğum
o 3.2 Samsara'nın acı döngüsü
o 3.3 Dört Yüce Gerçek
o 3.4 Sekiz Aşamalı Asil Yol
o 3.5 Gerçekliğin doğası
+ 3.5.1 Geçicilik, Izdırap ve Benliksizlik
+ 3.5.2 Bağımlı Köken
+ 3.5.3 Boşluk
o 3.6 Budizm'de bilgelik: Prajna
o 3.7 Karuna
* 4 Uygulamalar
o 4.1 Adanma
+ 4.1.1 Üç Hazineye Sığınma
o 4.2 Budist Etik
+ 4.2.1 Özerk Etik
+ 4.2.2 Temel şartlar
o 4.3 Manastır yaşamı
o 4.4 Meditasyon
+ 4.4.1 Samādhi (Meditatif eğitim): samatha meditasyonu
+ 4.4.2 Prajñā (Erdem): vipassana meditasyonu
+ 4.4.3 Zen
+ 4.4.4 Vajrayana / Tantra
* 5 Kutsal Metinleri
* 6 Budizm'in temel özellikleri
* 7 Dini ve felsefi yönleri
* 8 Önemli yerler
o 8.1 Sarnath (Benares)
o 8.2 Kushinagar
* 9 Kaynakça
* 10 Ayrıca Bakın
* 11 Online Budizm Kütüphaneleri
* 12 Dış bağlantılar

Tarihçe [değiştir]

Budizm M.Ö. 563-M.Ö. 483 yılları arasında yaşadığı tahmin edilen, bugün Buddha olarak bilinen Siddhartha Gautama tarafından kurulmuştur. Siddhartha Gautama kuzey Hindistan'da bir prens olarak doğduktan sonra, hayattaki acıları sona erdirmek için bir yol bulmak amacıyla krallığını terk etmiş ve uzun çalışmalar sonucunda aydınlanmaya ulaşmıştır.

Sosyolojik ve tarihsel planda Budizm'in, Hindistan'ı işgal eden Aryan topluluklarının beraberinde getirdiği Brahmanizme karşı bir tepki olarak ortaya çıktığı söylenebilir. Felsefi kaynakları arasında, Brahmanizm ve Hinduizm ile birlikte, Jainizm ve yerli halklarının eski din ve kültürleri de sayılabilir.[1] Ancak geleneksel olarak Budizm'in en temel kaynağı olarak Siddharta Gautama'nın aydınlanma deneyimi ve bu deneyim sayesinde kazandığı bilgelik gösterilir.
Buda'nın yaşamı [değiştir]

Siddhartha Gautama'nın, Nepal'deki Lumbini'de[2] doğduğu düşünülmektedir. Yaygın olmamakla birlikte Hindistan-Nepal sınırındaki Kapilavastu'da doğduğuna dair iddialar da vardır. Geleneksel olarak kabul edilen yaşam hikâyesi şöyledir: Siddhartha Gautama klanı ve Sakya kabilesinden bir prens olarak dünyaya gelir. Doğumundan kısa bir süre sonra babası Kral Suddhodana'yı bilge olduğu varsayılan bir kişi ziyaret eder. Siddhartha hakkında "Bu çocuk ya muhteşem bir kral (chakravartin), veya muhteşem bir kutsal adam (Sadhu) olacak" der. Siddhartha'nın ileride kral olarak yerine geçmesini arzulayan babası ise, onun yaşamı boyunca acı ve ölüm gibi hayatın gerçeklerinden habersiz sarayda yaşamasına çaba gösterir. Bundan dolayı Siddhartha hayatının ilk 29 yılını insan nefsinin arzu edebileceği her tür zenginliğin içinde yaşamıştır. Babasının çabalarına rağmen Prens Siddharta 29 yaşındayken, ilk kez bir yaşlı insanın acı çektiğini görür. Bu olaydan sonra sarayın dışında yaptığı gezintilerde, hasta bir adam, çürümüş bir ceset ve çileci bir derviş[3] görünce hayatın ızdırap içerdigini farkeder ve acıyı altetmek için çileci bir derviş olarak yaşamaya karar verir.
Çileci Siddharta ve beş yoldaşı. Bir Laos tapınağından duvar resmi.

Derviş olmak için görkemli hayatı arkasında bırakarak sarayından ayrılan Siddhartha, başlangıçta çeşitli dervişlere katılarak onların çileci öğretilerini izler. Bu dervişler toplumdan ayrı, yoksun bir hayat sürerek açlık, kendine eziyet gibi çeşitli yöntemlerle nefislerini engellemeye çalışmaktadırlar. Uzun süre bu yoksun hayatı izleyen Siddhartha bu yöntemlerin insana açlığa dayanma, hassas fısıltılar duyma, vücutta ağrı hissetmeme gibi olağanüstü ruhani güçler kazandırdığını farkeder, ancak aynı zamanda vucuduna zarar verdigini de görür.[4]

Siddhartha, bu yöntemlerin aradığı cevaba ulaşmasına katkıda bulunmadığını, prens olarak zenginlikler içindeki hayatında olduğu gibi tatminsizlik ve huzursuzluk yarattığına karar verir. Böylelikle çileci yaşdıbına son vererek anapanasati[5] denilen "nefesi dikkatle takip etme" meditasyonunu geliştirir. Çileci yaşam yerine, ne nefsin her isteğine boyun eğen, ne de vücudu yıpratacak kadar mahrum bırakan, Orta Yol olarak tanınan bir yaşam şekli geliştirir. Söylenceye göre çileci hayatı terk etmesi bir gün köylü bir kızın getirdiği süt ve pirinç muhallebisini kabul etmesiyle olur; ve bir incir ağacının altında nefes meditasyonuna oturur. 49 günlük meditasyondan sonra, 35 yaşındayken ilmini tamamlar ve günümüz Bodh Gaya'sında bulunan bu ağacın altında aydınlanmaya ulaşır.