bazı ateistlerdeki garip mantık

@148 şimdi ilk olarak hem agnostisizm ile ateizm arasındaki gri bölge hem de "zayıf" (veya negatif) ateizm ile "güçlü" (veya pozitif) ateizm arasındaki gri bölgeyi tamamen keskin iki noktaya indirgiyorsun. ikincisi, "herhangi bir tanrının varlığı iddiasını kabul etmeyen" herkesin, bu işi aynı sebepten dayanak alarak yaptığını varsayıyorsun.

öncelikle ateizm, tek bir nokta olarak var olan, tek bir tanımı olan bir duruş değil. bir ucunda zayıf ateizm, diğer ucunda güçlü ateizm olarak adlandırılan bir çizgi olarak tanımlayabiliriz. zayıf ateizmi kabaca, "herhangi bir tanrının varlığı iddiasını" kabul etmeme, geçerli görmeme olarak tanımlayabiliriz. yani basitçe, "sen şöyle şöyle bir tanrının var olduğunu iddia ediyorsun. ancak bunu kanıtlamaya yönelik gösterdiğin 'kanıtların', bu iddianın doğruluğunu göstermek için yeterli olduğu fikrinde değilim". dikkat edersen kendini "zayıf ateist" olarak tanımlayan birinin burada herhangi bir "iddiası" yok, sadece ortaya konan bir iddianın doğruluğuna yönelik yeterli ve geçerli kanıtların olmadığı fikrinde.

bu açıdan bunu agnostisizm ile karıştırmamak gerekiyor. ateizm ile agnostisizm farklı kavramlar. a-teizm bir duruş, bir karar veya kararsızlık durumunu gösteren bir kavram; yani herhangi bir tanrının varlığına inanıyor musun, inanmıyor musun? agnostisizm ise, tanrı özelinde, herhangi bir tanrının varlığının veya yokluğunun "bilinip bilinememesi" ile ilgili bir kavram. örneğin yehova'nın varlığına inanmıyor, fakat yehova'nın var olmadığının bilinebileceğini düşünüyor olabilirsin. veya allah'ın varlığına inanıyor, ancak varlığının kesin olarak bilinemeyeceğini düşünüyor da olabilirsin. (iman vs. bilmek) yani yaygın kanının aksine, bir insan hem mümin hem agnostik veya hem ateist hem agnostik olabilir. çünkü ikisi birbirinden farklı şeyleri tarif ediyor. ama genel olarak, öne sürülen bir tanrının var olup olmadığına karar veremeyenler olarak tanımlandığı için agnostisizm, bu kafa karışıklığı yaşanıyor.

güçlü ateizm ise, zayıf ateizmden farklı olarak iddiaya sahip olan bir duruştur. güçlü ateizmi, varlığı öne sürülen tanrıların hiçbir koşulda var olamayacağı, kesin olarak yok olduğu iddiası olarak tanımlayabiliriz. yani güçlü ateist, zayıf ateistten farklı olarak, herhangi bir tanrının kesin olarak var olmadığı iddiasında. hatırlayacak olursan, zayıf ateistin böyle bir iddiası yok, o sadece varlığa yönelik kanıtların yeterli veya geçerli olmadığı görüşünde.

şimdi ateizmin iki ayrı ucunu kabaca tarif etmeye çalıştım. fakat elbette, her ateist kendini bu iki uç nokta arasında bir yere yerleştirir. çünkü insanların "duruşları", hemen hemen her konuda olduğu gibi bu konuda da, çok nadiren bu denli keskindir.

yani sen her ne kadar başlığı "bazı ateistler" şeklinde açmış olsan da, yaptığın kavramsallaştırma ve genelleme, ve buradan yola çıkarak ortaya koymaya çalıştığın tespit görüşümce çok sığ kalıyor. insanların ateist olmalarının çok farklı sebepleri var. kimisi sadece çocukken kuran kursunda dayak yediği için büyüyünce ateist olur, kimisi dincilere ayar oluyodur ateist olur, kimisi birkaç kitap okur düşünür ateist olur, kimisi derinlemesine okur araştırır ateist olur, kimisi felsefeye ilgilidir ateist olur, kimisi ergenliğinden itibaren oluşturduğu dünya görüşü dinin tarif ettiği dünyayla çelişir ateist olur, kimisi kuran okur içindekiler kafasına yatmaz ateist olur, kimisi dünyanın ne kadar pislik dolu bir yer olduğuna bakar ateist olur...

dolayısıyla bir adamın ateist olmasının en temel sebebi kuran'da veya islami disiplinde var olduğunu düşündüğü çelişkiler, ekgiblikler, yanlışlıklar ise; elbette bu adam kalkıp "islam'da bu neden böyle?" diye soracak. aldığı cevaplardan belki tatmin olacak, belki olmayacak. yani bu adamın kendisini şu anda ateist olarak tanımlıyor olması, "zaten var oluşun bir var edeni olmadığını bildiğini ve bunun mutlak bir gerçek olduğunu" söylemesini gerektirmiyor. bu adam, pek tabii bir zayıf ateist olabilir. ve sorduğu sorulara aldığı cevaplar, "yeterli ve geçerli kanıtların var olmadığı" düşüncesini veya "öne sürülen iddiada çelişkiler bulunduğu" düşüncesini değiştirebilir.