babamla konuşmuyorum beyler

sakatlarin i̇sti̇hdami hakkinda tüzük (mülga)

bakanlar kurulu karar tarihi - no: 26/02/1987 - 87/11545

dayandığı kanun tarihi - no: 25/08/1971 - 1475

yayımlandığı resmi gazete tarihi - no: 16/03/1987 - 19402

• *12/06/2005 tarih ve 25843 s.r.g. de yayımlanan 18/05/2005 tarih ve 2005/8913 sayılı "sakatların i̇stihdamı hakkında tüzüğün yürürlükten kaldırılmasına dair tüzük" ün 1. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.**

bi̇ri̇nci̇ bölüm: kapsam, tari̇f ve deyi̇mler

kapsam

madde 1 - elli ve daha çok işçisi bulunan işyerlerinde çalıştırılması zorunlu sakatların nitelikleri, çalıştırılabilecekleri işler, genel hükümler dışında bağlı olacakları özel şartlarla ücret şartları, i̇ş ve i̇şçi bulma kurumunca mesleğe kazandırılmaları, işverenlerce nasıl işe alınacakları, bu tüzükte gösterilmiştir.

tanim

madde 2 - (değişik madde: 26/11/1996 - 96/8880 k.)

bedensel, zihinsel ve ruhsal özürleri nedeniyle çalışma gücünün en az % 40'ından yoksun olduğu sağlık kurulu raporu ile belgelenenler, bu tüzük hükümleri bakımından sakat sayılırlar.

ancak, özürleri nedeni ile sağlık kurulu raporunda çalışamayacakları belirtilmiş olanlar bu tüzük hükümlerinden yararlanamazlar.

deyi̇mler

madde 3 - (değişik madde: 26/11/1996 - 96/8880 k.)

bu tüzükte geçen;

kurum: i̇ş ve i̇şçi bulma kurumu'nu,

i̇şveren: elli ve daha çok sayıda daimi işçi çalıştıran gerçek ve tüzel kişiyi,

sağlık kuruluşu: bünyesinde sağlık kurulu bulunan resmi sağlık kuruluşunu, ifade eder.

i̇ki̇nci̇ bölüm: sakatlarin i̇sti̇hdamina dai̇r hükümler

yükümlülük

madde 4 - (değişik madde: 26/11/1996 - 96/8880 k.)

i̇şverenler; elli ve daha çok daimi işçi çalıştırdıkları işyerlerinde % 2 oranında sakatı, mesleklerine, bedensel, zihinsel ve ruhsal durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.

çalıştırılacak sakat sayısının belirlenmesinde yarıma kadar olan kesirler dikkate alınmaz. yarım ve daha çok olanlar tama çıkarılır.

aynı il sınırları içinde birden çok işyeri bulunan işverenlerin çalıştırmakla yükümlü oldukları sakat sayısı toplam daimi işçi sayısına göre hesaplanır.

kurumun araciliği

madde 5 - (mülga madde: 26/11/1996 - 96/8880 k.)

müracaat, sağlik raporu ve i̇ti̇raz

madde 6 - çalışmak isteyen sakatlarla çalışırken sakatlanıp işverence kuruma gönderilen veya kendiliklerinden müracaat edenlerin çalışma güçlerini hangi oranda yitirdikleri kurumca gönderilecekleri sağlık kuruluşunca tesbit edilir.

sakatların sağlık kurulu raporuna itiraz etmeleri halinde, itiraz dilekçesi ve raporun onaylı örneği kurumca en yakın başka bir sağlık kuruluşuna gönderilir. birinci ve ikinci sağlık kurulu raporları aynı olursa rapor kesinleşir. i̇ki sağlık kurulu raporu arasında fark varsa, sakatın lehine olan rapora göre işlem yapılır. bu fark kurumca önemli bulunursa, sakat, sağlık ve sosyal yardım bakanlığınca tesbit edilmiş hakem sağlık kuruluşuna gönderilir. bu kuruluşça verilecek rapora göre işlem yapılır.

sakatlara bu madde hükümlerine göre resmi sağlık kuruluşlarınca verilecek raporlar için muayene ve tetkik ücreti alınmaz.

kayit i̇şlemleri̇

madde 7 - bu tüzük hükümlerinden yararlanabilecek sakatlar, sağlık kurulu raporlarını kuruma verdikleri tarih esas alınmak üzere, kendi sakatlık grupları içerisinde meslekli ve mesleksiz ayrımıyla kaydolunurlar.

talep ve gönderme

madde 8 - (değişik madde: 26/11/1996 - 96/8880 k.)

i̇şverenler; çalıştırmakla yükümlü bulundukları sakatları, yükümlülüğün doğmasından itibaren bir ay içinde niteliklerini de belirterek işyerlerinin bulunduğu bölgedeki kurum ünitesinden isterler.

kurum, her açık iş için durumu istemde belirtilen koşullara uyan kayıtlı en az iki sakatı, niteliklerini belirten belgeler ve sakatlık raporları ile birlikte on beş gün içinde işverene gönderir.

i̇şe göndermede başvuru tarihi esas alınmakla birlikte, kurum aşağıdaki öncelik sırasını da gözönünde bulundurabilir.

a) i̇stemde bulunan işyerinde çalışırken sakatlanmış olanlar,

b) eğitimi daha yüksek olanlar veya mesleği bulunanlar,

c) herhangi bir işyerinde çalışmayanlar ve işe alıştırma (rehabilitasyon) uygulamasına tabi tutulmuş bulunanlar,

d) sosyal güvenlik kuruluşlarından aylık almayanlar, i̇şverenler, gönderilen sakatlardan işe alınan ve alınmayanları, alınmama nedenleri ile birlikte onbeş gün içinde kuruma bildirmek zorundadırlar.

i̇şverenlerce, talebin ilk gönderilenler arasından karşılanamadığının bildirilmesi veya bu durumun kurumca belirlenmesi halinde, kurumda bu tüzük kapsamında kayıtlı olanların niteliklerini içeren listelerle birlikte ikinci kez gönderme yapılır. i̇şveren ikinci kez gönderilenler ya da listede yer alanlar arasından seçim yapmak ve istihdam etmek zorundadır.

kurum aracılığı olmadan sakat kimseyi işe alan işverenler, durumu en geç bir ay içinde kuruma bildirmek ve tescil ettirmek kaydıyla bu tüzük hükümlerine göre sakat çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılırlar.

seçi̇m

madde 9 - i̇şverence yapılacak seçimde sakatların işe alınmalarını güçleştirici uygulamalar yapılamaz. i̇şveren, nitelik belirlemesi için imtihan yapabilir.

i̇mtihanlar;

a - yazılı

b - sözlü

c - yazılı ve sözlü

d - uygulamalı,

olarak yapılabilir. i̇mtihan kurulu, işverenin görevlendireceği bir başkan ve üç üyeden oluşur.

kurul, sakatın çalıştırılacağı işin özelliğine göre imtihan şekillerinden birini seçmekte serbesttir.

kurulun çalışma usul ve esasları, işverence tesbit edilir.

ücret ve sosyal yardimlar

madde 10 - sakatlık, daha düşük ücretle çalıştırma sebebi olamaz.

sakat işçiler, diğer işçilere yapılan sosyal yardımlardan aynen yararlanırlar.

toplu iş sözleşmelerine sakat işçiler aleyhine hükümler konulamaz.

sakatlarin çaliştirilabi̇lecekleri̇ i̇şler

madde 11 - sakatların çalıştırılabilecekleri işler, tüzüğe bağlı çizelgede gösterilmiştir.

bu çizelgede yer almayan sakatlıklarda, sakatın çalıştırılabileceği işler sağlık kurulu raporunda gösterilir.

i̇sti̇hdam alanlarinin tesbi̇t edi̇lmesi̇ne dai̇r çalişmalar

madde 12 - kurum, işyerlerinde mevcut işlerin, bir insanın hangi organlarıyla görülebileceğini belirlemek üzere, gerektiğinde, ilgili kamu idare, kurum ve kuruluşları, özel kuruluşlar, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üniversitelerle de işbirliği yaparak, iş analizi yapabilir veya varsa işyerlerinden buna ilişkin rapor ve listeleri isteyebilir.

kurum, bu bilgilerle sakatların çalışma güçlerini ve çalışabilecekleri işlerle ilgili diğer bilgileri, işgücü arz ve talep karşılaştırma usullerine uygun biçimde formlara dökerek kayıt ve sıraya koyma işlemlerini yapar.

sakatlanan ve i̇şten ayrilmayan i̇şçi̇ler

madde 13 - i̇şverenler, kendi işçisi iken sakatlanmış, ancak, işyerinden ayrılmamış bulunanları, tüzüğün 7 nci maddesine göre işlem yapılmak ve sakat olarak kaydedilmek üzere kuruma bildirirler.

sakatlanan ve i̇şten ayrilan i̇şçi̇ler

madde 14 - (mülga madde: 26/11/1996 - 96/8880 k.)