tüketilen her bir birimin faydasının giderek azalması kanunudur.
Burada önemli olan nokta birimi doğru analiz etmektir. bir çok kişi su örneğini verir. derler ki "çok susadın, bir bardak su içtin, fayda muazzam." iki, üç, dört... Onuncu bardakta artık su içmek istemezsiniz. Göründüğü üzere marjinal fayda azalıyor. Bu yaklaşım yanlıştır. Su tüketiminde neden bir bardak suyu esas alıyoruz ki? Neden bir damacana suyu veya bir damla suyu, biraz daha absürt olarak bir molekül suyu neden bir birim olarak kabul etmiyoruz.
Ben burada daha anlaşılır olmak için bir birim ilacı örnek alacağım. Örneğin bir hastalığın geçmesi için 10 miligram ilaç kullanmak gerekiyor. Tüketici bir miligram ilaç kullanarak tüketime başlıyor ve ardından ikinci birim, üç... Bu durumda birinci miligramda hastalık geçmemekte, yani fayda sıfır. ikinci birimde yine sıfır. Ancak onuncu birimde hastalık iyileşiyor, ve fayda: hastalıktan kurtulmak oluyor. On birinci birimde artık ilacın iyileştireceği bir hastalık bulunmadığı gibi artık ilaç bedene zarar da verebilir. Bu durumda marjinal fayda önce artar sonra azalır gibi bir sonuca varırız. Ama bu kesinlikle yanlıştır. Bunun sebebi birimleri doğru şekilde anlayamamaktır.
Tüketim malları bir ihtiyacı, bir amacı gerçekleştirir. Biz bu amaçlara ulaşmak için tüketim mallarını tüketiriz. Buna göre bir amacı gerçekleştirecek kadar yeterli tüketim malı bir birimdir. Eğer bir insan 10 bardak su içince susuzluğu geçiyor ise, o birey için 10 birim su bir birimdir. Bir başka birey 5 bardak su içince susuzluğu geçiyor ise, o kişi için 5 bardak su bir birimdir. ilaç örneğinde 10mg ilaç hastalığı geçirdiği için, 10mg ilaç bir birimdir.
Birimleri anladığımıza göre artık azalan marjinal fayda kanununu doğru şekilde öğrenebiliriz.
Her insanın gerçekleştirmek istediği amaçları vardır. Bu amaçları gerçekleştirmek faydanın kendisidir. Bu amaçları ve faydaları kişi kendisi için en değerli olandan en değersiz olana doğru sıralar ve bu amaçlardan en değerlisini en önce gerçekleştirmek ister.
Örneğin bir kişinin televizyon ile ilgili amaçlar sıralaması şu şekilde olsun:
14. Salonda televizyon
21. Mutfakta televizyon
33. Yatak odasında televizyon
Kişi ilk televizyonunu elde ettiğinde bunu öncelikle salona koyacaktır. ikinci televizyonu aldığında ise bunu mutfağa koyacaktır ki, bunun sebebi mutfakta televizyon izlemenin salonda izlemenin değerinden az olmasındandır. Amaçlar sıralamasında en önce en değerli sonra daha az değerli amaçların gerçekleştirilmesinden dolayı, farklı iki ihtiyacı giderebilecek aynı malın fazladan her bir birimi her seferinde daha az değerli bir amacı gerçekleştireceğinden dolayı, aynı malın fazladan her bir biriminin faydası giderek azalır.
burada dikkat edilmesi gereken nokta bütün televizyonların homojen olmasıdır. Eğer kişi mutfaktaki televizyonunu salondaki televizyon ile değiştirmesi sonucu herhangi bir fayda değişimi olmuyor ise mal homojendir. Bir mala marjinal fayda kanunu uygulayabilmemiz için malın homojen olması gerekir.
(bkz:
murray rothbard)
(bkz:
insan iktisat ve devlet)
