0
Oruç Farsçadaki “rûze”, pehlevî dilindeki “rûzek” kelimelerinin
Türkçeleştirilmiş şeklidir. Arapçası
“savm” veya “sıyam” dır. Sözlük
anlamı, bir işten kendini tutmak,
nefsini engellemektir. Bu iki kelime ve
türevleri Kur’ân-ı Kerîm’de on üç yerde geçer. Orucun faziletlerinden ve
hükümlerinden söz eden pek çok
hadiste de savm ve sıyam kelimeleri
kullanılmıştır. Orucun islâm dinindeki terim anlamı, tanyerinin ağarmasından
(fecrin doğmasından) güneşin
batmasına kadar oruç tutmaya niyet
ederek ve oruçlu olduğunu bilerek
yemekten, içmekten ve cînsi temastan
uzak durmaktır. Dinen orucu bozan davranışlardan nefsi engellemeye
“imsak” deni. imsak’ın karşıtı “iftâr”
dır. Oruca hiç başlamamak ve oruçlu
iken onu bozacak davranışta
bulunmak iftar olarak anıldığı gibi,
güneş battıktan sona orucu açmaya da iftar denir. Oruç tutmayan, orucu
vaktinden önce bozan veya vaktinde
açan kimseye “muftır” adı verilir.
Ramazan ayına, oruç ayı anldıbına
gelmek üzere “şehr-i sıyam” ve
imsaka son verildiği için ramazan bayrdıbına îdu’l-fıtr (oruç açma
bayramı) denmiştir Oruç, islâm’ın beş şartından biridir. Yapılması farz olan ibadetler
içinde yer alır. islâm’ın beş temel
üzerine kurulu olduğunu bildiren
hadis-i şerifte bu husus
vurgulanmıştır. (Buhârî, iman, 34, 40;
ilim, 25; Şehâdât, 26; Âhâd, 5; Meğâzî, 69; Müslim, iman, 8, 19, 22; Ebû Dâvud,
Sünnet, 15, 16; et-Tirmizî, iman, 3;
Nesâî, Salât, 4; iman, 23; Sıyâm, 1; ibn
Mâcê, Mukaddime 9; Muvatta, Sefer, 94;
Nüsned, I, 162, 228; II, 93; IV, 201,
286) Ramazan orucunun farz olduğu Kitap, Sünnet ve icma-i ümmet ile
sabittir. Orucun farz kılındığını bildiren âyet-i kerîmeler mealen şöyledir; “Ey iman edenler! Oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, (Allah’a
karşı gelmekten) sakınasınız diye, size
de sayılı günlerde farz kılındı. içinizden
hasta olan veya yolculukta bulunan,
tutamadığı günlerin sayısınca diğer
günlerde tutar. Oruç tutmaya gücü yetmeyenler, bir fakiri doyuracak
kadar fidye verirler, Kim gönülden
isteyerek hayır işlese bu kendisi için
daha hayırlı olur. Eğer bilseniz oruç
tutmanız sizin için daha hayırlıdır.
(Sayılı günler) Ramazan ayıdır ki bu ayda Kur’ân indirilmiştir. O Kur’ân,
insanlar için hidayet kaynağı, yol
gösterici ve doğruyu yanlıştan ayıran
belgeler (olarak gönderilmiş)dir.
içinizden kim bu aya erişirse oruç
tutsun. Hasta veya yolcu olan da tutamadığı günler sayısınca diğer
günlerde tutsun. Allah sizin için
kolaylık ister, zorluk istemez, Bu
kolaylığı, sayıyı tamamlamanız ve sizi
hidayete erdirdiğine karşılık O’nu
büyük tanımanız için meşrû kılmıştır. Umulur ki şükredersiniz” (el-Bakara
2/183-184).
Tümünü Göster
