atatürkü sevme nedenlerimiz

atatürk'ü herkes kendileri cahil olduğu için seviyor. körü körüne, yıllardır dayatılagelen bir süpermen şablonu var ortada.

ama bi de atatürk'ü siyaset biliminden anlayarak sevmek var. kaldı ki eleştirmek de mümkün.

ben saygı duyuyorum mesela. başarılı çünkü.

batı yıllarca oryantalist baktı bize. önce doğuyu kafalarında bir yere oturttular sonra bize o rolü biçtiler. doğu da aynısını yaptı, batılı gördü bizi. oysa türkiye ne doğu ne de batılıdır. türkiye, türkiye'dir.

aynı sebepten, atatürk'ün icraatları da belli başlı kalıplara uymaz. mesela atatürk devletçidir ama sosyalizmin temel dinamiklerine uymayan hamleleri vardır. atatürk serberst piyasa düşmanı değildir ama liberalizmin kabul etmeyeceği hamleleri vardır. seküler değildir ama islamcı da değildir.

atatürk tam bir türktür aslında. türk insanı da böyle şahsına münhasır, kalıplara uymayan bir vatandaştır. atatürk türk halkı için mükemmel bir örnek ve iyi bir lider. çünkü bu coğrafyanın getirdiği ve gerektirdiği nisbette her siyasi fikirden ve akımdan biraz almış ama tanımlara bağlı kalmamıştır. çünkü sabit tanımlar türk insanına uymaz.

eleştirdiğim yönleri yok mu? var. ama sonuçta hiçbir kurtarıcının mükemmel olmasını beklememeliyiz.

atatürk söz konusu olduğunda insan faktörünü yadsıyoruz hep. hatamız burada başlıyor.

ayrıca o dönemin gereği olan bazı şeyler günümüzün politik etiğine (şayet varsa, kaldıysa öyle bişey) uymuyor da olabilir. tarihi iyi okumak lazım.

yoksa fedakarlığından dolayı, azminden dolayı seveceksek, çeçen direnişçileri, muhafazid ali cinnah'ı, troçki'yi, lavoisier'yi ya da budizmin beybabası olan siddartha'yı falan daha fazla sevmemiz lazım.

o konum zaten o fedakarlığı yapabilecek insan içindir. biri o konuma geldiyse, uykusundan, sağlığından geçip gelir. o konuma gelebilecek herkeste de o nitelikler vardır. bir lider günlerce uykusuz kalabilir. uykusuz günlerin sonunda bir tanecik yanlış cümle kurarsa, tarih onu çok kötü yargılar ama.

hitler bile landsberg am lech'te süründü, 1. dünya savaşında canını tehlikeye attı. kriterlerimiz bu kadar duygusal olmamalı. kurban bayramında kestiği hayvanın etinden getiren komşuyu sever gibi sevilmez atatürk. onun da bir yolu yordamı var. yoksa putlaştırıp, at gözlüğüne dönüştürürüz, yenilikçiliğin öcüsü haline getiririz adamcağızı.

edit: eksileyen arkadaşı doğal karşılıyorum. bu fikirler, onun yıllarca önüne koyulan şeyler değil tabi. zor bazı şeyleri kanıksamış olmak. bu toplum, kendisini ilk gösterdiği gün atatürk'ü de kabullenememiş, muhalefet edip korkuya kapılmıştı. kendisi de "vakit olur benden iyisi de gelir, bunu unutmayın." dedi. adamı büyük yapan şey bu zaten de... kraldaki alçakgönüllülüğün zerresi kölede yok, ben ona yanıyorum.