at yarrağı borsası

malesef ekonomiyle aram pek iyi değildir. ne makro anlamda ne mikro anlamda. yani ne bu dıbına koyduğumun dünyasının nasıl bir ekonomik düzen üzerinde yürüdüğünü keşfedebildim bu güne kadar, ne de bir kişi olarak kendimin nasıl bir ekonomik düzen üzerinde yürümem gerektiğini. velhasıl dıbına koyduğumun parası geliyor gidiyor, geliyor gidiyor. çorba parası çıkıyor mu? çıkıyor. ama birader, yaş olmuş otuz her otuz yaşına gelmiş kendini bilmez gibi ben de artık kendimi bilmem gerektiğini ve tez zamanda zengin olmam gerektiğini anladım. dolayısıyla kendime bir hedef koydum: önümüzdeki on yıl içinde yüz tane daire edinmeliyim! bu fikrimi bir yakınıma çıtlattığımda bana dedi ki, en iyi yatırım aracı taksi plakasıymış. allah allah dedim, taksinin plakasının bir hususiyeti mi var? arabayı sarıya boyamakla taksi olunmuyor mu? dedi ki "taksilerin özel plakası var, fiyatı da iki trilyon lira". efendim, bu durum karşısında şaşkınlıktan zütüm öyle bir tavana vurdu ki anlatamam. ben de dedim ki: "e kardeşim, taksi dediğin kaç para kazanır ki iki trilyonu amorti etsin de para kazandırsın?" o da bana taksi plakasına bu parayı veren kişinin parayı amorti etmek amacıyla vermediğini, bir süre sonra daha pahalıya satabilmek için verdiğini usul usul anlattı. işte o an aniden aydınlandım! dünyanın ekonomik düzenini inkişaf ediverdim! bir malın fiyatını ne malın maliyeti belirliyordu, ne de işletince getireceği gelir. sadece tek bir şey belirliyordu: alınıp satılma hareketliliği! yani taksi plakasının fiyatı taksi nesnesinin dünyadaki var oluş biçiminden, işlevleri, kullanım alanları, getirileri ve zütürülerinden bağımsız olarak, sadece ve sadece bir takım manyaklar tarafından alınıp satılıyor olmaları doğrultusunda belirleniyordu. bir şekilde birileri bir şeyleri alıp satmaya başlamış, o şeyin alınıp satıldığı bir borsa ortamı oluşturmuşlardı. ve o şeyin ne olduğunun önemi yoktu. yani taksiyi oradan alıp yerine at yannanı koysak hiç bir şey farketmezdi. düşünün bir, at yannanının tanesini iki trilyona satsak ve bir yıl sonra üç trilyon olacağını garanti etsek, kim at yannanı almaz? ha? soruyorum, kim almaz!? şimdik etiler'de bir bina kiralasak, kapısına "at yannanı borsası" yazsak, memleket çapındaki at yannanlarını alıp satmaya başlasak, bir at yannanı bir yılda yüzde elli kar getirse, taksi plakası manyakları "ıyy, at yannanııı, çok iğraaanç" diye at yannanı almayacaklar mı? at yannanı borsası büyüse, memlekette altından çok at yannanı bulunsa, amerikan dolarından çok at yannanı sirkülasyonu oluşsa, memleket ekonomisi at yannanı üzerinde dönmeye başlasa, farzı misal bir soros, bir fukuyama "biz çok düzeyli ve seviyeli iş adamlarıyız" diyerekten at yannanından uzak mı duracaklar? hayır! hepsi koşa koşa at yannanı borsasının kapısına dayanacaklar! "bize de at yannanı satın! biz de at yannanı istiyoruz!" diye kıçlarını yırtarak feryad edecekler! işte o gün ben at yannanı borsası binasındaki odamda oturduğum döner koltukla onlara doğru dönerek "gibtirin gidin muallakler!" diyeceğim, "yüz tane daire alarak başladığım zenginlik maceramı bütün at yannanlarını alarak nihayetlendirdim. bütün at yannanları bende, ve hiç birini size satmıyorum!". işte o zaman onlar kös kös evlerine dönecekler. bense dünyanın bütün at yannanlarının sahibi olarak mutlu bir hayat süreceğim... sürecek miyim? tabi ki hayır, ben alım satımı durdurunca at yannanı borsası çökecek, at yannanının değeri sıfra düşecek. ben müflis bir spekülatör olacağım, soros moros ise alıp satacak başka bir şey bulacaklar. eşşeğin gibini alıp satacaklar mesela.

efenim, bunun yolu at yannanlarını satıyormuş gibi işlem yapmak ve fakat satmamaktır. bu madrabazlığı gerçekleştirebilmek için at yannanı mülkiyetini paylaşabilmemiz gerekiyor. yani, bir at yannanının birden fazla sahibi olabilir değil mi? tabi ki olabilir. hatta bin tane, bi milyon tane bile sahibi olabilir. eğer at yannanının mülkiyetini bir milyon hisseye böler ve tek tek satarsak bir milyon kişi tek bir at yannanı üzerinde hisse sahibi olabilir. ama bizim amacımız at yannanını gerçekten satmak değil satıyormuş gibi yapmak olduğundan bir miylon hissenin hepsini satmıyoruz. 499 bin tanesini satıyoruz, 501 binini elimizde tutuyoruz. tabi bu 501 bin hisseyi ifade eden tek bir hisse senedini tek bir elimizle tutmamız daha hayırlı olacaktır, çünki diğer elimizde at yannanı var. neden at yannanını hala biz tutuyoruz? çünkü çoğunluk hisse bizde, en büyük hissedar biziz. evet, diğer 499 bin kişi de en az bizim kadar at yannanı tutmak arzusuyla dolup taşıyor ama bu durum pratikte mümkün değil. pratikte at yannanının denetimi hala bizde. at yannanını sattık, ama gördüğünüz gibi, el değiştirmedi. dikkatinizi çekerim, şimdiden %50 kar etmiş durumdayız. şimdi efendim, biraz kıyakçılık yapmaya ihtiyacımız var. kıyakçı olaraktan elimizdeki at yannanını kah sıvazlıyor kah sıvazlamıyoruz. at yannanı da kah uzuyor kah kısalıyor. uzadıkça satış değeri yükseliyor, kısaldıkça satış değeri düşüyor. fiyat bu şekilde oynadıkça at yannanından medet uman hisse sahipleri kah ellerindeki hisseleri satıyorlar kah yeni hisse alıyorlar. biz de fiyatı düşürüp düşürüp piyasadan hisse satın alıyoruz, fiyatı yükseltip yükseltip piyasaya hisse satıyoruz. ve bir elimizde at yannanı, bir elimizde hisse senetleri, oturduğumuz yerden para kazanıyoruz. peki hisse sahibi keriz kitle neden mevzuya uyanmıyor? çünkü efendim, tek bir at yannanı yok ki ortada; hatırlarsak bütün at yannanlarını satın almıştık. bütün at yannanları bizde, her biri için bütün bu işlemleri yapmışız ve her biri birbirinden bağımsızmışçasına fiyat değiştirip duruyor. ve yannantan medet uman kitle elindeki hissenin değeri düşse bile başka bir at yannanının hissesi değer kazandığı için kerizliği yanlış yarrağa oynamakta görüyor; genel anlamda yannanla iştigal etmekte beis görmüyor. böylece biz de o yannanın hissesini alıp satamazsak bu yannanın hissesini alıp satıyoruz, bu yannanın hissesini alıp satamazsak şu yannanın hissesini alıp satıyoruz. mütemadiyen para kazanıyoruz ve üstelik bütün at yannanları bizde kalıyor! işte olay budur!