askerlik anılarım öyle böyle değil capsliiiii

başlık gibertme team

iv. sosyal, kültürel ve beşeri̇ alanlarda ortaklik:

i̇nsan kaynaklarinin geli̇şti̇ri̇lmesi̇, kültürler arasinda karşilikli anlayişin ve si̇vi̇l toplumlar arasindaki̇ mübadeleleri̇n teşvi̇ki̇


i̇nsan kaynaklarinin geli̇şti̇ri̇lmesi̇
avrupa-akdeniz ortaklığı, akdenizli ortaklara özel önem verilerek bölgenin her yerinde eğitim düzeylerinin yükseltilmesine katkıda bulunmalıdır. bu amaçla, başlangıçta mesleki eğitim, eğitim teknolojisi, üniversiteler, diğer yüksek öğretim kurumları ve araştırmalar üzerinde yoğunlaşılarak eğitim politikaları üzerinde düzenli bir diyalog gerçekleştirilecektir. gerek bu bağlamda gerek diğer alanlarda, kadınların rolüne özel bir önem verilecektir. gırnata'daki avrupa-arap ticaret okulu ve torino'daki avrupa vakfı bu işbirliğine katkıda bulunacaklardır.
modern yönetim yaklaşımlarını paylaşmak amacıyla mesleki eğitim sektörünün temsilcilerini (politika kararlarını verenler, öğretim üyeleri, eğitimciler, vb.) bir araya getirecek bir toplantı düzenlenecektir.
üniversite ve yüksek öğrenim kurumlarının temsilcilerini bir araya getirecek bir toplantı düzenlenecektir. avrupa komisyonu sürdürmekte olduğu med-campus progrdıbını güçlendirecektir.

eğitimde teknoloji konusunda da bir toplantı gerçekleştirilecektir.



beledi̇yeler ve bölgeler
belediyelerin ve bölge yetkililerinin avrupa-akdeniz ortaklığı'na yakından katılması gereklidir. kent ve bölge temsilcileri, aralarında toplantılar düzenleyerek göğüslemeleri gereken ortak güçlükleri saptamak ve deneyim alışverişinde bulunmak üzere her yıl kendi aralarında toplantı düzenlemeye teşvik edilecektir. bu, önceki deneyimler dikkate alınarak avrupa komisyonu tarafından organize edilecektir.




kültürler ve uygarliklar arasinda di̇yalog

kültürler arası alışverişler ve yabancı dil öğrenilmesinin teşviki yoluyla karşılıklı anlayışın geliştirilmesinin önemi göz önünde tutularak, yetkililer ve uzmanlar, başka şeylerin yanı sıra aşağıdaki konularda somut eylem önerileri yapmak üzere toplantılar gerçekleştirileceklerdir: kültürel ve yaratıcı miras, kültürel ve sanatsal etkinlikler, ortak yapımlar (tiyatro ve sinema), çeviriler ve kültürü yaymanın diğer araçları, eğitim.

avrupa-akdeniz bölgesindeki başlıca dinler arasındaki karşılıklı anlayışın gelişmesi karşılıklı hoşgörü ve işbirliğinin güçlenmesini getirecektir. önyargıları, cehaleti ve bağnazlığı kırmak ve tabandaki işbirliğini geliştirmek amacıyla dinlerin ve dinsel kurumların temsilcileri ile ilahiyatçılar, akademisyenler ve diğerleri arasında düzenli aralıklarla yapılacak toplantılara destek verilecektir. stockholm'de (15/17.6.1995) ve toledo'da (4/7.11.1995) yapılan konferanslar bu bağlamda örnek alınabilir.


medya

medya organları arasında yakın etkileşim kültürlerin birbirini anlamasına katkıda bulunacaktır. avrupa birliği, özellikle devam etmekte olan med-media programı yoluyla bu etkileşimi aktif biçimde destekleyecektir. bu bağlamda, medya temsilcileri arasında her yıl bir toplantı düzenlenecektir.


gençli̇k

gençler arasında mübadele, gelecek kuşakları avrupa-akdeniz ortakları arasında daha yakın bir işbirliğine hazırlamanın bir yolu sayılmalıdır. bu nedenle, avrupa'da kazanılan deneyim temelinde ve ortakların ihtiyaçları göz önünde tutularak bir avrupa-akdeniz gençlik mübadele programı tesis edilmelidir; bu programda, özellikle mesleki nitelikleri olmayanlar için mesleki eğitimin ve gençlik alanındaki organizatörler ile sosyal çalışma uzmanlarının eğitilmesinin önemi dikkate alınmalıdır. avrupa komisyonu, avrupa-akdeniz dışişleri bakanları'nın müteakip toplantısından önce gerekli önerileri yapacaktır.

si̇vi̇l toplumlar arasinda mübadele

üst düzey yetkililer, avrupa-akdeniz ortaklığı'ndan kaynaklanan beşeri mübadeleri, özellikle de resmi görevliler, bilim adamları, öğretim üyeleri, işadamları, öğrenciler ve sporcular arasındaki mübadeleleri, özellikle gereksiz idari engellerin mevcut olabileceği alanlarda idari usullerin basitleştirilmesi de dahil olmak üzere kolaylaştırmak amacıyla düzenli aralıklarla toplanacaklardır.


sosyal geli̇şme
avrupa-akdeniz ortaklığı, başta kadınlar ve toplumun en muhtaç kesimleri olmak üzere akdenizli ortak devletler'deki nüfusun yaşama ve çalışma koşullarının iyileştirilmesine ve istihdam düzeyinin artırılmasına katkıda bulunmalıdır. bu bağlamda, ortaklar temel sosyal haklara saygıya ve bu hakların geliştirilmesine özel bir önem atfederler. bu amaçla, sosyal politikalarda rol oynayanlar düzenli aralıklarla uygun düzeyde toplanacaklardır.

sağlik

ortaklar, bu alandaki işbirliğini aşağıdaki alanlar üzerinde yoğunlaştırmayı kabul ederler:

bilinç, bilgi ve önleme çabalarını artırmaya yönelik eylem;
özellikle tıbbi bakım, birincil sağlık merkezleri, ana ve çocuk sağlığı merkezleri, aile planlaması, epidemiyolojik gözetim sistemleri ve bulaşıcı hastalıklarla mücadele önlemleri olmak üzere halk sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi;
sağlık ve sağlık idaresi personelinin eğitimi;
doğal afetlerde tıbbi işbirliği.


göç

avrupa-akdeniz iliţkilerinde göç konusunun önemi göz önünde tutularak göç akımlarına ve baskılarına ilişkin önerilerin yapılacağı toplantılar teşvik edilecektir. bu toplantılarda, başka hususların yanı sıra özellikle birlik'te yasal olarak ikamet eden göçmenlerin yaşama koşullarıyla ilgili olmak üzere med-migration programı çerçevesinde kazanılan deneyim dikkate alınacaktır.


teröri̇zm, uyuşturucu kaçakçiliği ve örgütlü suçlar

terörizmle mücadele bütün taraflar için öncelikli bir konu olmak zorundadır. bu doğrultuda, polis ve adalet yetkilileri ve diğer yetkililer arasındaki işbirliğini güçlendirmek amacıyla yetkililer arasında düzenli aralıklarla toplantılar gerçekleştirilecektir. bu bağlamda, özellikle bilgi alışverişinin artırılması ve suçluların iadesi usullerinin iyileştirilmesi konuları ele alınacaktır.
yetkililer, düzenli aralıklarla toplanarak özellikle kaçakçılık dahil örgütlü suçlar ve uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadele etmek amacıyla polis, adalet, gümrük ve idare yetkilileri ve diğer yetkililer arasındaki işbirliğini geliştirmek üzere alınabilecek pratik önlemleri tartışacaklardır.
bütün bu toplantılar her ülkedeki durumun özelliğinin hesaba katıldığı farklılaştırılmış bir yaklaşım ihtiyacı gereğince dikkate alınarak düzenlenecektir.

yetkililer, düzenli aralıklarla toplanarak yasadışı göçle mücadele etmek amacıyla polis, adalet, gümrük ve idare yetkilileri ve diğer yetkililer arasındaki işbirliğini geliştirmek üzere alınabilecek pratik önlemleri tartışacaklardır.

bütün bu toplantılar her ülkedeki durumun özelliğinin hesaba katıldığı farklılaştırılmış bir yaklaşım ihtiyacı gereğince dikkate alınarak düzenlenecektir.


v. kurumsal temaslar

avrupa-akdeni̇z

parlamenterleri̇ arasinda di̇yalog

1 - 4 kasım 1995 tarihleri arasında akdeniz'de güvenlik ve i̇şbirliği parlamentolar-arası konferansı düzenlenmişti. avrupa parlamentosu'na, ortakların seçilmiş temsilcilerinin çok çeşitli konularda görüş alışverişine girmelerini sağlayabilecek müstakbel avrupa-akdeniz parlamenterler arası diyaloğu için diğer parlamentolarla birlikte girişimde bulunm

başlık gibertme team

10 aralık 1948
birleşmiş milletler genel kurulu'nun 10 aralık 1948 tarih ve 217 a(iii) sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

6 nisan 1949 tarih ve 9119 sayılı bakanlar kurulu ile "i̇nsan hakları evrensel beyannamesi'nin resmi gazete ile yayınlanması yayımdan sonra okullarda ve diğer eğitim müesseselerinde okutulması ve yorumlanması ve bu beyanname hakkında radyo ve gazetelerde münasip neşriyatta bulunulması" kararlaştırılmıştır.
bakanlar kurulu kararı 27 mayıs 1949 tarih ve 7217 sayılı resmi gazete'de yayınlanmıştır.


birleşmiş milletler genel kurulu;
i̇nsanlık topluluğunun bütün bireyleriyle kuruluşlarının bu bildirgeyi her zaman göz önünde tutarak eğitim ve öğretim yoluyla bu hak ve özgürlüklere saygıyı geliştirmeye, giderek artan ulusal ve uluslararası önlemlerle gerek üye devletlerin halkları ve gerekse bu devletlerin yönetimi altındaki ülkeler halkları arasında bu hakların dünyaca etkin olarak tanınmasını ve uygulanmasını sağlamaya çaba göstermeleri amacıyla tüm halklar ve uluslar için ortak ideal ölçüleri belirleyen bu
i̇nsan hakları evrensel bildirgesini ilan eder.

madde 1- bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.

madde 2- herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğuş veya herhangi başka bir ayrım gözetmeksizin bu bildirge ile ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. ayrıca, ister bağımsız olsun, ister vesayet altında veya özerk olmayan ya da başka bir egemenlik kısıtlamasına bağlı ülke yurttaşı olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulunduğu devlet veya ülkenin siyasal, hukuksal veya uluslararası statüsü bakımından hiçbir ayrım gözetilmeyecektir.

madde 3 -yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.

madde 4- hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır.

madde 5- hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez.

madde 6- herkesin, her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır.

madde 7- herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir. herkesin bu bildirgeye aykırı her türlü ayrım gözetici işleme karşı ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır.

madde 8- herkesin anayasa yada yasayla tanınmış temel haklarını çiğneyen eylemlere karşı yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır.

madde 9- hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez.

madde 10- herkesin, hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır.

madde 11
1. kendisine bir suç yüklenen herkes, savunması için gerekli olan tüm güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır.

2. hiç kimse işlendiği sırada ulusal yada uluslararası hukuka göre bir suç oluşturmayan herhangi bir eylem veya ihmalden dolayı suçlu sayılamaz. kimseye suçun işlendiği sırada uygulanabilecek olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.

madde 12- kimsenin özel yaşdıbına, ailesine konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz.

herkesin bu gibi karışma ve saldırılara karşı yasa tarafından korunmaya hakkı vardır.

madde 13
1. herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır.

2. herkes , kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir.

madde 14
1. herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır.

2. gerçekten siyasal nitelik taşımayan suçlardan veya birleşmiş milletlerin amaç ve ülkelerine aykırı eylemlerden doğan kovuşturma durumunda bu haktan yararlanılamaz.

madde 15
1. herkesin bir yurttaşlığa hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak yurttaşlığından veya yurttaşlığını değiştirme hakkından yoksun bırakılamaz.

madde 16
1. yetişkin her erkeğin ve kadının, ırk, yurttaşlık veya din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır.

2. evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve tam iradeleriyle yapılır.

3. aile, toplumun, doğal ve temel unsurudur, toplum ve devlet tarafından korunur.

madde 17
1. herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz.

madde 18- herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır.

bu hak, din veya topluca, açık olarak ya da özel biçimde öğrenim, uygulama, ibadet ve dinsel törenlerle açığa vurma özgürlüğünü içerir.

madde 19- herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır. bu hak düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın, bilgi ve düşünceleri her yoldan araştırmak, elde etmek ve yaymak hakkını gerekli kılar.

madde 20
1. herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır.

2. hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz.

madde 21
1. herkes, doğrudan veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir.

2. herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır.

3. halkın iradesi hükümet otoritesinin temelidir. bu irade, gizli veya serbestliği sağlayacak benzeri bir yöntemle genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak ve belirli aralıklarla tekrarlanacak dürüst seçimlerle belirlenir.

madde 22- herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir.

madde 23
1. herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır.

2. herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.+

3. herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır.

4. herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır.

madde 24- herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır.

madde 25
1. herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.

2. anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır.
bütün çocuklar, evlilik içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar, aynı sosyal güvenceden yararlanırlar.

madde 26
1. herkes eğitim hakkına sahiptir. eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. i̇lköğretim zorunludur. teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır. yüksek öğretim, yeteneklerine göre herkese tam bir eşitlikle açık olmalıdır.

2. eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır. eğitim, bütün uluslar, ırklar ve dinsel topluluklar arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve birleşmiş milletlerin barışı koruma yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir.

3. çocuklara verilecek eğitimin türünü seçmek, öncelikle ana ve babanın hakkıdır.

madde 27
1. herkes toplumun kültürel yaşdıbına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir.

2. herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır.

madde 28- herkesin bu bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır.

madde 29
1. herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır.

2. herkes haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlak ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması amacıyla yalnız yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olur.

3. bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda birleşmiş milletlerin amaç ve ilkelerine aykırı olarak kullanılamaz.

madde 30- bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, topluluk veya kişiye, burada açıklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz

gibecem huurya acıma

10 aralık 1948
birleşmiş milletler genel kurulu'nun 10 aralık 1948 tarih ve 217 a(iii) sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

6 nisan 1949 tarih ve 9119 sayılı bakanlar kurulu ile "i̇nsan hakları evrensel beyannamesi'nin resmi gazete ile yayınlanması yayımdan sonra okullarda ve diğer eğitim müesseselerinde okutulması ve yorumlanması ve bu beyanname hakkında radyo ve gazetelerde münasip neşriyatta bulunulması" kararlaştırılmıştır.
bakanlar kurulu kararı 27 mayıs 1949 tarih ve 7217 sayılı resmi gazete'de yayınlanmıştır.

birleşmiş milletler genel kurulu;
i̇nsanlık topluluğunun bütün bireyleriyle kuruluşlarının bu bildirgeyi her zaman göz önünde tutarak eğitim ve öğretim yoluyla bu hak ve özgürlüklere saygıyı geliştirmeye, giderek artan ulusal ve uluslararası önlemlerle gerek üye devletlerin halkları ve gerekse bu devletlerin yönetimi altındaki ülkeler halkları arasında bu hakların dünyaca etkin olarak tanınmasını ve uygulanmasını sağlamaya çaba göstermeleri amacıyla tüm halklar ve uluslar için ortak ideal ölçüleri belirleyen bu
i̇nsan hakları evrensel bildirgesini ilan eder.

madde 1- bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.

madde 2- herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğuş veya herhangi başka bir ayrım gözetmeksizin bu bildirge ile ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. ayrıca, ister bağımsız olsun, ister vesayet altında veya özerk olmayan ya da başka bir egemenlik kısıtlamasına bağlı ülke yurttaşı olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulunduğu devlet veya ülkenin siyasal, hukuksal veya uluslararası statüsü bakımından hiçbir ayrım gözetilmeyecektir.

madde 3 -yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.

madde 4- hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır.

madde 5- hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez.

madde 6- herkesin, her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır.

madde 7- herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir. herkesin bu bildirgeye aykırı her türlü ayrım gözetici işleme karşı ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır.

madde 8- herkesin anayasa yada yasayla tanınmış temel haklarını çiğneyen eylemlere karşı yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır.

madde 9- hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez.

madde 10- herkesin, hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır.

madde 11
1. kendisine bir suç yüklenen herkes, savunması için gerekli olan tüm güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır.

2. hiç kimse işlendiği sırada ulusal yada uluslararası hukuka göre bir suç oluşturmayan herhangi bir eylem veya ihmalden dolayı suçlu sayılamaz. kimseye suçun işlendiği sırada uygulanabilecek olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.

madde 12- kimsenin özel yaşdıbına, ailesine konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz.

herkesin bu gibi karışma ve saldırılara karşı yasa tarafından korunmaya hakkı vardır.

madde 13
1. herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır.

2. herkes , kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir.

madde 14
1. herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır.

2. gerçekten siyasal nitelik taşımayan suçlardan veya birleşmiş milletlerin amaç ve ülkelerine aykırı eylemlerden doğan kovuşturma durumunda bu haktan yararlanılamaz.

madde 15
1. herkesin bir yurttaşlığa hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak yurttaşlığından veya yurttaşlığını değiştirme hakkından yoksun bırakılamaz.

madde 16
1. yetişkin her erkeğin ve kadının, ırk, yurttaşlık veya din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır.

2. evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve tam iradeleriyle yapılır.

3. aile, toplumun, doğal ve temel unsurudur, toplum ve devlet tarafından korunur.

madde 17
1. herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz.

madde 18- herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır.

bu hak, din veya topluca, açık olarak ya da özel biçimde öğrenim, uygulama, ibadet ve dinsel törenlerle açığa vurma özgürlüğünü içerir.

madde 19- herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır. bu hak düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın, bilgi ve düşünceleri her yoldan araştırmak, elde etmek ve yaymak hakkını gerekli kılar.

madde 20
1. herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır.

2. hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz.

madde 21
1. herkes, doğrudan veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir.

2. herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır.

3. halkın iradesi hükümet otoritesinin temelidir. bu irade, gizli veya serbestliği sağlayacak benzeri bir yöntemle genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak ve belirli aralıklarla tekrarlanacak dürüst seçimlerle belirlenir.

madde 22- herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir.

madde 23
1. herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır.

2. herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.+

3. herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır.

4. herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır.

madde 24- herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır.

madde 25
1. herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.

2. anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır.
bütün çocuklar, evlilik içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar, aynı sosyal güvenceden yararlanırlar.

madde 26
1. herkes eğitim hakkına sahiptir. eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. i̇lköğretim zorunludur. teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır. yüksek öğretim, yeteneklerine göre herkese tam bir eşitlikle açık olmalıdır.

2. eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır. eğitim, bütün uluslar, ırklar ve dinsel topluluklar arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve birleşmiş milletlerin barışı koruma yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir.

3. çocuklara verilecek eğitimin türünü seçmek, öncelikle ana ve babanın hakkıdır.

madde 27
1. herkes toplumun kültürel yaşdıbına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir.

2. herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır.

madde 28- herkesin bu bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır.

madde 29
1. herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır.

2. herkes haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlak ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması amacıyla yalnız yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olur.

3. bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda birleşmiş milletlerin amaç ve ilkelerine aykırı olarak kullanılamaz.

madde 30- bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, topluluk veya kişiye, burada açıklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz

10 aralık 1948
birleşmiş milletler genel kurulu'nun 10 aralık 1948 tarih ve 217 a(iii) sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

6 nisan 1949 tarih ve 9119 sayılı bakanlar kurulu ile "i̇nsan hakları evrensel beyannamesi'nin resmi gazete ile yayınlanması yayımdan sonra okullarda ve diğer eğitim müesseselerinde okutulması ve yorumlanması ve bu beyanname hakkında radyo ve gazetelerde münasip neşriyatta bulunulması" kararlaştırılmıştır.
bakanlar kurulu kararı 27 mayıs 1949 tarih ve 7217 sayılı resmi gazete'de yayınlanmıştır.

birleşmiş milletler genel kurulu;
i̇nsanlık topluluğunun bütün bireyleriyle kuruluşlarının bu bildirgeyi her zaman göz önünde tutarak eğitim ve öğretim yoluyla bu hak ve özgürlüklere saygıyı geliştirmeye, giderek artan ulusal ve uluslararası önlemlerle gerek üye devletlerin halkları ve gerekse bu devletlerin yönetimi altındaki ülkeler halkları arasında bu hakların dünyaca etkin olarak tanınmasını ve uygulanmasını sağlamaya çaba göstermeleri amacıyla tüm halklar ve uluslar için ortak ideal ölçüleri belirleyen bu
i̇nsan hakları evrensel bildirgesini ilan eder.

madde 1- bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.

madde 2- herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğuş veya herhangi başka bir ayrım gözetmeksizin bu bildirge ile ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. ayrıca, ister bağımsız olsun, ister vesayet altında veya özerk olmayan ya da başka bir egemenlik kısıtlamasına bağlı ülke yurttaşı olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulunduğu devlet veya ülkenin siyasal, hukuksal veya uluslararası statüsü bakımından hiçbir ayrım gözetilmeyecektir.

madde 3 -yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.

madde 4- hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır.

madde 5- hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez.

madde 6- herkesin, her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır.

madde 7- herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir. herkesin bu bildirgeye aykırı her türlü ayrım gözetici işleme karşı ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır.

madde 8- herkesin anayasa yada yasayla tanınmış temel haklarını çiğneyen eylemlere karşı yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır.

madde 9- hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez.

madde 10- herkesin, hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır.

madde 11
1. kendisine bir suç yüklenen herkes, savunması için gerekli olan tüm güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır.

2. hiç kimse işlendiği sırada ulusal yada uluslararası hukuka göre bir suç oluşturmayan herhangi bir eylem veya ihmalden dolayı suçlu sayılamaz. kimseye suçun işlendiği sırada uygulanabilecek olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.

madde 12- kimsenin özel yaşdıbına, ailesine konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz.

herkesin bu gibi karışma ve saldırılara karşı yasa tarafından korunmaya hakkı vardır.

madde 13
1. herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır.

2. herkes , kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir.

madde 14
1. herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır.

2. gerçekten siyasal nitelik taşımayan suçlardan veya birleşmiş milletlerin amaç ve ülkelerine aykırı eylemlerden doğan kovuşturma durumunda bu haktan yararlanılamaz.

madde 15
1. herkesin bir yurttaşlığa hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak yurttaşlığından veya yurttaşlığını değiştirme hakkından yoksun bırakılamaz.

madde 16
1. yetişkin her erkeğin ve kadının, ırk, yurttaşlık veya din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır.

2. evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve tam iradeleriyle yapılır.

3. aile, toplumun, doğal ve temel unsurudur, toplum ve devlet tarafından korunur.

madde 17
1. herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz.

madde 18- herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır.

bu hak, din veya topluca, açık olarak ya da özel biçimde öğrenim, uygulama, ibadet ve dinsel törenlerle açığa vurma özgürlüğünü içerir.

madde 19- herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır. bu hak düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın, bilgi ve düşünceleri her yoldan araştırmak, elde etmek ve yaymak hakkını gerekli kılar.

madde 20
1. herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır.

2. hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz.

madde 21
1. herkes, doğrudan veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir.

2. herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır.

3. halkın iradesi hükümet otoritesinin temelidir. bu irade, gizli veya serbestliği sağlayacak benzeri bir yöntemle genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak ve belirli aralıklarla tekrarlanacak dürüst seçimlerle belirlenir.

madde 22- herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir.

madde 23
1. herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır.

2. herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.+

3. herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır.

4. herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır.

madde 24- herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır.

madde 25
1. herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.

2. anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır.
bütün çocuklar, evlilik içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar, aynı sosyal güvenceden yararlanırlar.

madde 26
1. herkes eğitim hakkına sahiptir. eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. i̇lköğretim zorunludur. teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır. yüksek öğretim, yeteneklerine göre herkese tam bir eşitlikle açık olmalıdır.

2. eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır. eğitim, bütün uluslar, ırklar ve dinsel topluluklar arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve birleşmiş milletlerin barışı koruma yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir.

3. çocuklara verilecek eğitimin türünü seçmek, öncelikle ana ve babanın hakkıdır.

madde 27
1. herkes toplumun kültürel yaşdıbına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir.

2. herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır.

madde 28- herkesin bu bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır.

madde 29
1. herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır.

2. herkes haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlak ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması amacıyla yalnız yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olur.

3. bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda birleşmiş milletlerin amaç ve ilkelerine aykırı olarak kullanılamaz.

madde 30- bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, topluluk veya kişiye, burada açıklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz

başlık gibertme team

10 aralık 1948
birleşmiş milletler genel kurulu'nun 10 aralık 1948 tarih ve 217 a(iii) sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

6 nisan 1949 tarih ve 9119 sayılı bakanlar kurulu ile "i̇nsan hakları evrensel beyannamesi'nin resmi gazete ile yayınlanması yayımdan sonra okullarda ve diğer eğitim müesseselerinde okutulması ve yorumlanması ve bu beyanname hakkında radyo ve gazetelerde münasip neşriyatta bulunulması" kararlaştırılmıştır.
bakanlar kurulu kararı 27 mayıs 1949 tarih ve 7217 sayılı resmi gazete'de yayınlanmıştır.


birleşmiş milletler genel kurulu;
i̇nsanlık topluluğunun bütün bireyleriyle kuruluşlarının bu bildirgeyi her zaman göz önünde tutarak eğitim ve öğretim yoluyla bu hak ve özgürlüklere saygıyı geliştirmeye, giderek artan ulusal ve uluslararası önlemlerle gerek üye devletlerin halkları ve gerekse bu devletlerin yönetimi altındaki ülkeler halkları arasında bu hakların dünyaca etkin olarak tanınmasını ve uygulanmasını sağlamaya çaba göstermeleri amacıyla tüm halklar ve uluslar için ortak ideal ölçüleri belirleyen bu
i̇nsan hakları evrensel bildirgesini ilan eder.

madde 1- bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.

madde 2- herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğuş veya herhangi başka bir ayrım gözetmeksizin bu bildirge ile ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. ayrıca, ister bağımsız olsun, ister vesayet altında veya özerk olmayan ya da başka bir egemenlik kısıtlamasına bağlı ülke yurttaşı olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulunduğu devlet veya ülkenin siyasal, hukuksal veya uluslararası statüsü bakımından hiçbir ayrım gözetilmeyecektir.

madde 3 -yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.

madde 4- hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır.

madde 5- hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez.

madde 6- herkesin, her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır.

madde 7- herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir. herkesin bu bildirgeye aykırı her türlü ayrım gözetici işleme karşı ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır.

madde 8- herkesin anayasa yada yasayla tanınmış temel haklarını çiğneyen eylemlere karşı yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır.

madde 9- hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez.

madde 10- herkesin, hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır.

madde 11
1. kendisine bir suç yüklenen herkes, savunması için gerekli olan tüm güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır.

2. hiç kimse işlendiği sırada ulusal yada uluslararası hukuka göre bir suç oluşturmayan herhangi bir eylem veya ihmalden dolayı suçlu sayılamaz. kimseye suçun işlendiği sırada uygulanabilecek olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.

madde 12- kimsenin özel yaşdıbına, ailesine konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz.

herkesin bu gibi karışma ve saldırılara karşı yasa tarafından korunmaya hakkı vardır.

madde 13
1. herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır.

2. herkes , kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir.

madde 14
1. herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır.

2. gerçekten siyasal nitelik taşımayan suçlardan veya birleşmiş milletlerin amaç ve ülkelerine aykırı eylemlerden doğan kovuşturma durumunda bu haktan yararlanılamaz.

madde 15
1. herkesin bir yurttaşlığa hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak yurttaşlığından veya yurttaşlığını değiştirme hakkından yoksun bırakılamaz.

madde 16
1. yetişkin her erkeğin ve kadının, ırk, yurttaşlık veya din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır.

2. evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve tam iradeleriyle yapılır.

3. aile, toplumun, doğal ve temel unsurudur, toplum ve devlet tarafından korunur.

madde 17
1. herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz.

madde 18- herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır.

bu hak, din veya topluca, açık olarak ya da özel biçimde öğrenim, uygulama, ibadet ve dinsel törenlerle açığa vurma özgürlüğünü içerir.

madde 19- herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır. bu hak düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın, bilgi ve düşünceleri her yoldan araştırmak, elde etmek ve yaymak hakkını gerekli kılar.

madde 20
1. herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır.

2. hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz.

madde 21
1. herkes, doğrudan veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir.

2. herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır.

3. halkın iradesi hükümet otoritesinin temelidir. bu irade, gizli veya serbestliği sağlayacak benzeri bir yöntemle genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak ve belirli aralıklarla tekrarlanacak dürüst seçimlerle belirlenir.

madde 22- herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir.

madde 23
1. herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır.

2. herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.+

3. herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır.

4. herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır.

madde 24- herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır.

madde 25
1. herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.

2. anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır.
bütün çocuklar, evlilik içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar, aynı sosyal güvenceden yararlanırlar.

madde 26
1. herkes eğitim hakkına sahiptir. eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. i̇lköğretim zorunludur. teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır. yüksek öğretim, yeteneklerine göre herkese tam bir eşitlikle açık olmalıdır.

2. eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır. eğitim, bütün uluslar, ırklar ve dinsel topluluklar arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve birleşmiş milletlerin barışı koruma yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir.

3. çocuklara verilecek eğitimin türünü seçmek, öncelikle ana ve babanın hakkıdır.

madde 27
1. herkes toplumun kültürel yaşdıbına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir.

2. herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır.

madde 28- herkesin bu bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır.

madde 29
1. herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır.

2. herkes haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlak ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması amacıyla yalnız yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olur.

3. bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda birleşmiş milletlerin amaç ve ilkelerine aykırı olarak kullanılamaz.

madde 30- bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, topluluk veya kişiye, burada açıklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz

10 aralık 1948
birleşmiş milletler genel kurulu'nun 10 aralık 1948 tarih ve 217 a(iii) sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

6 nisan 1949 tarih ve 9119 sayılı bakanlar kurulu ile "i̇nsan hakları evrensel beyannamesi'nin resmi gazete ile yayınlanması yayımdan sonra okullarda ve diğer eğitim müesseselerinde okutulması ve yorumlanması ve bu beyanname hakkında radyo ve gazetelerde münasip neşriyatta bulunulması" kararlaştırılmıştır.
bakanlar kurulu kararı 27 mayıs 1949 tarih ve 7217 sayılı resmi gazete'de yayınlanmıştır.

birleşmiş milletler genel kurulu;
i̇nsanlık topluluğunun bütün bireyleriyle kuruluşlarının bu bildirgeyi her zaman göz önünde tutarak eğitim ve öğretim yoluyla bu hak ve özgürlüklere saygıyı geliştirmeye, giderek artan ulusal ve uluslararası önlemlerle gerek üye devletlerin halkları ve gerekse bu devletlerin yönetimi altındaki ülkeler halkları arasında bu hakların dünyaca etkin olarak tanınmasını ve uygulanmasını sağlamaya çaba göstermeleri amacıyla tüm halklar ve uluslar için ortak ideal ölçüleri belirleyen bu
i̇nsan hakları evrensel bildirgesini ilan eder.

madde 1- bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.

madde 2- herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğuş veya herhangi başka bir ayrım gözetmeksizin bu bildirge ile ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. ayrıca, ister bağımsız olsun, ister vesayet altında veya özerk olmayan ya da başka bir egemenlik kısıtlamasına bağlı ülke yurttaşı olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulunduğu devlet veya ülkenin siyasal, hukuksal veya uluslararası statüsü bakımından hiçbir ayrım gözetilmeyecektir.

madde 3 -yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.

madde 4- hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır.

madde 5- hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez.

madde 6- herkesin, her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır.

madde 7- herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir. herkesin bu bildirgeye aykırı her türlü ayrım gözetici işleme karşı ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır.

madde 8- herkesin anayasa yada yasayla tanınmış temel haklarını çiğneyen eylemlere karşı yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır.

madde 9- hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez.

madde 10- herkesin, hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır.

madde 11
1. kendisine bir suç yüklenen herkes, savunması için gerekli olan tüm güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır.

2. hiç kimse işlendiği sırada ulusal yada uluslararası hukuka göre bir suç oluşturmayan herhangi bir eylem veya ihmalden dolayı suçlu sayılamaz. kimseye suçun işlendiği sırada uygulanabilecek olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.

madde 12- kimsenin özel yaşdıbına, ailesine konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz.

herkesin bu gibi karışma ve saldırılara karşı yasa tarafından korunmaya hakkı vardır.

madde 13
1. herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır.

2. herkes , kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir.

madde 14
1. herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır.

2. gerçekten siyasal nitelik taşımayan suçlardan veya birleşmiş milletlerin amaç ve ülkelerine aykırı eylemlerden doğan kovuşturma durumunda bu haktan yararlanılamaz.

madde 15
1. herkesin bir yurttaşlığa hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak yurttaşlığından veya yurttaşlığını değiştirme hakkından yoksun bırakılamaz.

madde 16
1. yetişkin her erkeğin ve kadının, ırk, yurttaşlık veya din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır.

2. evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve tam iradeleriyle yapılır.

3. aile, toplumun, doğal ve temel unsurudur, toplum ve devlet tarafından korunur.

madde 17
1. herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz.

madde 18- herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır.

bu hak, din veya topluca, açık olarak ya da özel biçimde öğrenim, uygulama, ibadet ve dinsel törenlerle açığa vurma özgürlüğünü içerir.

madde 19- herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır. bu hak düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın, bilgi ve düşünceleri her yoldan araştırmak, elde etmek ve yaymak hakkını gerekli kılar.

madde 20
1. herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır.

2. hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz.

madde 21
1. herkes, doğrudan veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir.

2. herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır.

3. halkın iradesi hükümet otoritesinin temelidir. bu irade, gizli veya serbestliği sağlayacak benzeri bir yöntemle genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak ve belirli aralıklarla tekrarlanacak dürüst seçimlerle belirlenir.

madde 22- herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir.

madde 23
1. herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır.

2. herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.+

3. herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır.

4. herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır.

madde 24- herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır.

madde 25
1. herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.

2. anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır.
bütün çocuklar, evlilik içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar, aynı sosyal güvenceden yararlanırlar.

madde 26
1. herkes eğitim hakkına sahiptir. eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. i̇lköğretim zorunludur. teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır. yüksek öğretim, yeteneklerine göre herkese tam bir eşitlikle açık olmalıdır.

2. eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır. eğitim, bütün uluslar, ırklar ve dinsel topluluklar arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve birleşmiş milletlerin barışı koruma yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir.

3. çocuklara verilecek eğitimin türünü seçmek, öncelikle ana ve babanın hakkıdır.

madde 27
1. herkes toplumun kültürel yaşdıbına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir.

2. herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır.

madde 28- herkesin bu bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır.

madde 29
1. herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır.

2. herkes haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlak ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması amacıyla yalnız yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olur.

3. bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda birleşmiş milletlerin amaç ve ilkelerine aykırı olarak kullanılamaz.

madde 30- bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, topluluk veya kişiye, burada açıklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz

montrö boğazlar sözleşmesi, türk boğazlarından geçiş rejimini ve boğazlar bölgesinin güvenliği işlerini düzenleyen sözleşmedir. 1923'te lozan antlaşması ile birlikte imzalanan boğazlar sözleşmesinin yerine geçmiştir.
türkiye, lozan antlaşması'yla birlikte imzalanan boğazlar sözleşmesinin getirdiği kısıtlamalardan dolayı daima kaygı içinde bulunmuştur. sözleşmenin imzalandığı tarihlerde güncelliğini koruyan silahsızlanma ümitlerine güvenen türkiye'nin, silahlanma yarışının tekrar başlamasıyla duyduğu huzursuzluk giderek artmıştır. türkiye, duyduğu bu huzursuzluğu ve boğazların statüsünde değişiklik yapılması yolundaki teklifini konu ile ilgili imzacı devletlere duyurduğunda, farklı kutuplarda yer almaya başlayan bu devletlerin hemen hepsinden ortak bir anlayış görmüştür. ingiliz dışişleri bakanlığının 23 temmuz 1936 tarihli bir muhtırasında konu hakkında şu görüşlere yer verilmiştir: "türkiye'nin boğazlar sözleşmesi'nin değiştirilmesi ile ilgili isteği haklı kabul edilmektedir."
boğazların statüsü ve gemilerin geçiş rejimi ile her zaman yakından ilgilenen ingiltere'nin türkiye'yi desteklemesine paralel olarak balkan antantı daimi konseyi'nin 4 mayıs 1936'da belgrat'ta yaptığı toplantıda, türkiye'nin teklifini destekleme kararı alınmıştır. türkiye'nin girişimi lozan boğazlar sözleşmesi'nin diğer akitleri tarafından da kabul edilince, boğazların rejimini değiştirecek olan konferans, 22 haziran 1936'da isviçre'nin montreux kentinde toplanmıştır. i̇ki ay süren toplantılardan sonra, 20 temmuz 1936'da imzalanan yeni boğazlar sözleşmesi ile türkiye'nin kısıtlanmış hakları iade edilmiş ve boğazlar bölgesinin egemenliği türkiye'ye geçmiştir. türkiye daha önce sovyet rusya ile yaptığı anlaşma uyarınca (saldırmazlık antlaşması) sovyet rusya'nın da desteği ile bu sözleşme yapılmıştır. tamamı yirmi dokuz madde, üç ek protokolden meydana gelen sözleşmeye göre:
boğazlardan serbest geçiş esası kabul ediliyordu. ancak ticaret ve savaş gemilerinin boğazlardan geçişi, barış ve savaş hâline göre, ayrı statüye bağlanıyordu. savaş durumu da türkiye'nin girdiği, girmediği ve savaş tehlikesi olma durumlarında uygulanacak esaslara ayrılıyordu.
boğazların askerî kontrolü ve savunma tedbirleri tamâmen türkiye'ye aitti.
boğazlardan geçişi denetleyen milletlerarası boğazlar komisyonu kaldırıldı.
bu ana maddelerle türkiye'nin boğazlar üzerindeki genel hâkimiyeti sağlandı. diğer maddelerin bazıları ise; barış zamanında:
karadeniz'de kıyısı olmayan devletlerin ticaret gemileri serbestçe geçerler. savaş gemileri 8-15 gün önceden haber verilmek ve bir arada dokuz gemiyi ve belli tonajı aşmamak üzere geçebilir. denizaltılar, uçak gemileri ve 10.000 tondan büyük savaş gemileri hiç geçemez. sözleşmeye uygun şekilde geçen savaş gemileri karadeniz'de yirmi bir günden fazla kalamaz.
karadeniz'de kıyısı bulunan devletlerin ticâret gemileri serbestçe geçerler. savaş gemileri geçmeden sekiz gün önce türkiye'ye haber verecekler, bir arada geçen gemilerin tonajı 15.000'den fazla olmayacaktır. karadeniz'de kalışları için belli bir süre yoktur.
savaş zamanında:
türkiye savaşan ülke ise ya da kendisini yakın bir savaş tehdidinde görüyorsa; ticari gemilerin geçişini engelleyemese de, geçişlere bazı kısıtlamalar getirebilmek hakkına sahiptir.
türkiye tarafsızsa; ticaret gemileri serbestçe geçmesine rağmen savaşan tarafların savaş gemileri geçemez.
savaş tehlikesinin çok olduğu zamanlarda ticaret gemileri barış zamanı kurallarına göre sadece gündüzleri geçebilecektir.
sözleşmenin süresi yirmi yıl olacaktı. bu sürenin bitiminden iki yıl önce taraflardan hiçbiri sözleşmenin feshini istemezse, böyle bir istekten iki yıl sonraya kadar yürürlükte kalacaktı.

montrö antlaşmasında türk tarafını,
tevfik rüştü aras, dışişleri bakanı(temsilci heyeti başkanı),
fethi okyar, londra'da türkiye büyükelçisi,
suad davaz, paris'teki türkiye büyükelçisi,
numan menemencioğlu, büyükelçi, dışişleri bakanlığı genel sekreteri,
asım gündüz, korgeneral, genel kurmay ikinci başkanı,
necmettin sadık sadak, sivas milletvekili, milletler cemiyeti'nde türkiye sürekli temsilcisi,
ziya kızıltan, baş danışman, dışişleri bakanlığı baş hukuk danışmanı,
sadullah güney, iktisat bakanlığı, deniz ticareti müsteşarı,
müşfik selami inegöl, dışişleri bakanlığı daire başkanı,
dr.asım arar, sağlık işleri genel müdürü,
fahri engin, savaş filosu komutanı,
rıfat mataracı, kurmay albay,
şefik çakmak, kurmay yarbay, hava alayı komutanı,
yusuf egeli, kurmay binbaşı,
i̇hsan orgun, hava binbaşı,
fahri korutürk, deniz binbaşısı, roma deniz ataşesi,
seyfi kurtbek, kurmay yüzbaşı, paris askeri ataşesi,
r.amir kocamaz, başkonsolos, dışişleri bakanı özel kalem müdürü,
genel sekreter cevad açıkalın, dışişleri bakanlığı daire başkanı,
sekreterler abdülkadir örencik, bedri tahir şaman, h.rıfat sözen, nedim veysel ilkin, fatin rüştü zorlu, celalettin ziyal,
basın bürosu vedat nedim tör, içişleri bakanlığı genel müdür, asude zeybekoğlu, basın ateşesi, şekip engineri, basın ataşesi, muvaffak menemencioğlu, anadolu ajansı genel müdürü,
temsil etmişlerdir!

# ortak bi̇r refah alaninin kurulmasi

aşağıdaki alanlardaki işbirliğini teşvik etmek üzere, uygun olduğu biçimde, bakanlar, görevliler ve uzmanlar arasında düzenli aralıklarla toplantılar yapılacaktır. bu toplantılar, uygun durumlarda, özel sektörün de katıldığı konferanslar veya seminerlerle desteklenebilir.
avrupa-akdeniz serbest ticaret bölgesi'nin kurulması

barselona bildirgesi'nde öngörülen ilkeler doğrultusunda bir serbest ticaret bölgesinin kurulması avrupa-akdeniz ortaklığı'nın vazgeçilmez bir unsurudur.

i̇şbirliği, serbest ticaretin tesisini kolaylaştıracak pratik önlemler ve bunun sonuçları üzerinde, aşağıdaki konular dahil olmak üzere yoğunlaştırılacaktır:
özellikle menşe birikimi uygulamasının kademeli olarak başlatılması amacıyla gümrük alanında kuralların ve usullerin uyumlaştırılması; bu arada, uygun durumlarda, özel durumlara özel çözümler bulunmasına olumlu yaklaşılacaktır;

avrupa standartlar kuruluşları tarafından düzenlenen toplantılar dahil olmak üzere standartların uyumlaştırılması;

tarım ürünleri ticareti karşısındaki mesnetsiz engellerin ortadan kaldırılması ve bitki ve hayvan sağlığı kurallarının yanı sıra diğer gıda mevzuatı alanında ilgili önlemlerin kabul edilmesi;

uyumlaştırılmış esasla güvenilir veri sağlamak amacıyla istatistik kuruluşları arasında işbirliği;

(mevcut forumlarda başlatılan inisiyatifler saklı kalmak kaydıyla) bölgesel ve alt-bölgesel işbirliği olanakları.

yatirimlar

i̇şbirliğinin amacı, yatırımların önündeki engellerin tanımlanması ve bankacılık sektöründeki araçlar dahil olmak üzere yatırımları teşvik edecek araçların daha ağırlıklı olarak göz önünde tutulması suretiyle bu engellerin kaldırılması için olumlu bir ortamın yaratılması olacaktır.

sanayi̇

sanayide modernizasyon ve rekabet gücünün yükselmesi, avrupa-akdeniz ortaklığı'nın başarısının kilit unsurlarıdır. bu bağlamda, özel sektör bölgenin ekonomik gelişmesinde ve istihdam yaratılmasında daha önemli bir rol oynayacaktır. i̇şbirliği aşağıdaki konular üzerinde yoğunlaşacaktır:
sınai dokunun değişen uluslararası ortama, özellikle de bilgi toplumunun oluşumuna uyarlanması;

özelleţtirme de dahil olmak üzere mevcut işletmelerin, özellikle kamu sektörü işletmelerinin modernizasyonunun ve yeniden yapılanmasının çerçevesi ve bu doğrultudaki hazırlıklar;
uluslararası standartların veya avrupa standartlarının kullanımı ve uygunluk testlerinin, belgelemenin, akreditasyonun ve kalite standartlarının düzeyinin yükseltilmesi;

med-invest çerçevesinde ve avrupa birliği'nde kazanılan deneyim göz önünde bulundurularak ve küçük çalışma gruplarının düzenlenmesi olasılığı da dahil olmak üzere kobi̇'ler arasında işbirliğini teşvik edecek ve gelişmeleri için gerekli koşulları yaratacak yöntemlere özel bir önem verilecektir.

tarim

bu konuların esas olarak ikili ilişkilerin kapsamında olduğuna işaret edilmekle birlikte, bu alandaki işbirliği aşağıdaki konular üzerinde yoğunlaşacaktır:

üretimi çeţitlendirmek üzere uygulanan politikalara destek;
gıda konusunda bağımlılığın azaltılması;
çevre dostu tarım uygulamalarının teşviki;
katılımcı devletler'deki iş ve meslekleri temsil eden işletmeler, gruplar ve kuruluşlar arasında gönüllü esasla daha yakın işbirliği;
özelleţtirmenin desteklenmesi;
teknik yardım ve eğitim;
bitki ve hayvan sağlığı standartlarının uyumlaştırılması;
temel hizmetlerin düzeyinin yükseltilmesi ve bağlantılı ekonomik faaliyetlerin geliştirilmesi dahil entegre kırsal geliţme;
kırsal bölgeler arasında işbirliği ve kırsal gelişmeyle ilgili deneyim ve know-how alışverişi;
yasadışı bitkilerin ekimine son verilmesinden etkilenen bölgelerin geliştirilmesi.

ulaªtirma
gerek ab ile akdenizli ortakları arasında gerek ortakların kendi arasında verimli ve karşılıklı işletilebilir ulaştırma ağları ve uluslararası deniz taşımacılığı hizmetleri piyasasına giriş serbestisi, ticaret akışlarının gelişmesi ve avrupa-akdeniz ortaklığı'nın aksamadan işlemesi açısından vazgeçilmez önem taşır.
batı akdeniz ülkeleri ulaştırma bakanları 1995'te iki toplantıda bir araya gelmişler ve akdeniz'de deniz taşımacılığının geliştirilmesi i̇çin bölgesel konferans sonrasında akdeniz su yolları taşımacılığı çalışma grubu birkaç yılı kapsayan bir programı kabul etmiştir.
i̇şbirliği aşağıdaki konular üzerinde yoğunlaşacaktır:
limanların ve hava limanlarının geliştirilmesi, mesnetsiz kısıtlamaların kaldırılması, usullerin basitleştirilmesi, denizlerde ve havada güvenliğin artırılması, deniz taşımacılığından kaynaklanan kirliliğin daha etkili biçimde izlenmesi de dahil çevre standartlarının yüksek düzeyde uyumlaştırılması ve uyumlaştırılmış trafik yönetimi sistemlerinin geliştirilmesi yoluyla akdeniz'de etkili, farklı biçimleri içeren ve kombine bir deniz ve hava taşımacılığı sisteminin geliştirilmesi;

akdeniz'in güney ve doğu kıyılarında doğu-batı kara bağlantılarının geliştirilmesi;

başlık gibertme team

10 aralık 1948
birleşmiş milletler genel kurulu'nun 10 aralık 1948 tarih ve 217 a(iii) sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

6 nisan 1949 tarih ve 9119 sayılı bakanlar kurulu ile "i̇nsan hakları evrensel beyannamesi'nin resmi gazete ile yayınlanması yayımdan sonra okullarda ve diğer eğitim müesseselerinde okutulması ve yorumlanması ve bu beyanname hakkında radyo ve gazetelerde münasip neşriyatta bulunulması" kararlaştırılmıştır.
bakanlar kurulu kararı 27 mayıs 1949 tarih ve 7217 sayılı resmi gazete'de yayınlanmıştır.


birleşmiş milletler genel kurulu;
i̇nsanlık topluluğunun bütün bireyleriyle kuruluşlarının bu bildirgeyi her zaman göz önünde tutarak eğitim ve öğretim yoluyla bu hak ve özgürlüklere saygıyı geliştirmeye, giderek artan ulusal ve uluslararası önlemlerle gerek üye devletlerin halkları ve gerekse bu devletlerin yönetimi altındaki ülkeler halkları arasında bu hakların dünyaca etkin olarak tanınmasını ve uygulanmasını sağlamaya çaba göstermeleri amacıyla tüm halklar ve uluslar için ortak ideal ölçüleri belirleyen bu
i̇nsan hakları evrensel bildirgesini ilan eder.

madde 1- bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.

madde 2- herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğuş veya herhangi başka bir ayrım gözetmeksizin bu bildirge ile ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. ayrıca, ister bağımsız olsun, ister vesayet altında veya özerk olmayan ya da başka bir egemenlik kısıtlamasına bağlı ülke yurttaşı olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulunduğu devlet veya ülkenin siyasal, hukuksal veya uluslararası statüsü bakımından hiçbir ayrım gözetilmeyecektir.

madde 3 -yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.

madde 4- hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır.

madde 5- hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez.

madde 6- herkesin, her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır.

madde 7- herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir. herkesin bu bildirgeye aykırı her türlü ayrım gözetici işleme karşı ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır.

madde 8- herkesin anayasa yada yasayla tanınmış temel haklarını çiğneyen eylemlere karşı yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır.

madde 9- hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez.

madde 10- herkesin, hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır.

madde 11
1. kendisine bir suç yüklenen herkes, savunması için gerekli olan tüm güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır.

2. hiç kimse işlendiği sırada ulusal yada uluslararası hukuka göre bir suç oluşturmayan herhangi bir eylem veya ihmalden dolayı suçlu sayılamaz. kimseye suçun işlendiği sırada uygulanabilecek olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.

madde 12- kimsenin özel yaşdıbına, ailesine konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz.

herkesin bu gibi karışma ve saldırılara karşı yasa tarafından korunmaya hakkı vardır.

madde 13
1. herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır.

2. herkes , kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir.

madde 14
1. herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır.

2. gerçekten siyasal nitelik taşımayan suçlardan veya birleşmiş milletlerin amaç ve ülkelerine aykırı eylemlerden doğan kovuşturma durumunda bu haktan yararlanılamaz.

madde 15
1. herkesin bir yurttaşlığa hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak yurttaşlığından veya yurttaşlığını değiştirme hakkından yoksun bırakılamaz.

madde 16
1. yetişkin her erkeğin ve kadının, ırk, yurttaşlık veya din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır.

2. evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve tam iradeleriyle yapılır.

3. aile, toplumun, doğal ve temel unsurudur, toplum ve devlet tarafından korunur.

madde 17
1. herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz.

madde 18- herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır.

bu hak, din veya topluca, açık olarak ya da özel biçimde öğrenim, uygulama, ibadet ve dinsel törenlerle açığa vurma özgürlüğünü içerir.

madde 19- herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır. bu hak düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın, bilgi ve düşünceleri her yoldan araştırmak, elde etmek ve yaymak hakkını gerekli kılar.

madde 20
1. herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır.

2. hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz.

madde 21
1. herkes, doğrudan veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir.

2. herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır.

3. halkın iradesi hükümet otoritesinin temelidir. bu irade, gizli veya serbestliği sağlayacak benzeri bir yöntemle genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak ve belirli aralıklarla tekrarlanacak dürüst seçimlerle belirlenir.

madde 22- herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir.

madde 23
1. herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır.

2. herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.+

3. herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır.

4. herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır.

madde 24- herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır.

madde 25
1. herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.

2. anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır.
bütün çocuklar, evlilik içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar, aynı sosyal güvenceden yararlanırlar.

madde 26
1. herkes eğitim hakkına sahiptir. eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. i̇lköğretim zorunludur. teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır. yüksek öğretim, yeteneklerine göre herkese tam bir eşitlikle açık olmalıdır.

2. eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır. eğitim, bütün uluslar, ırklar ve dinsel topluluklar arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve birleşmiş milletlerin barışı koruma yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir.

3. çocuklara verilecek eğitimin türünü seçmek, öncelikle ana ve babanın hakkıdır.

madde 27
1. herkes toplumun kültürel yaşdıbına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir.

2. herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır.

madde 28- herkesin bu bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır.

madde 29
1. herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır.

2. herkes haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlak ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması amacıyla yalnız yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olur.

3. bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda birleşmiş milletlerin amaç ve ilkelerine aykırı olarak kullanılamaz.

madde 30- bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, topluluk veya kişiye, burada açıklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz

# ortak bi̇r refah alaninin kurulmasi

aşağıdaki alanlardaki işbirliğini teşvik etmek üzere, uygun olduğu biçimde, bakanlar, görevliler ve uzmanlar arasında düzenli aralıklarla toplantılar yapılacaktır. bu toplantılar, uygun durumlarda, özel sektörün de katıldığı konferanslar veya seminerlerle desteklenebilir.
avrupa-akdeniz serbest ticaret bölgesi'nin kurulması

barselona bildirgesi'nde öngörülen ilkeler doğrultusunda bir serbest ticaret bölgesinin kurulması avrupa-akdeniz ortaklığı'nın vazgeçilmez bir unsurudur.

i̇şbirliği, serbest ticaretin tesisini kolaylaştıracak pratik önlemler ve bunun sonuçları üzerinde, aşağıdaki konular dahil olmak üzere yoğunlaştırılacaktır:
özellikle menşe birikimi uygulamasının kademeli olarak başlatılması amacıyla gümrük alanında kuralların ve usullerin uyumlaştırılması; bu arada, uygun durumlarda, özel durumlara özel çözümler bulunmasına olumlu yaklaşılacaktır;

avrupa standartlar kuruluşları tarafından düzenlenen toplantılar dahil olmak üzere standartların uyumlaştırılması;

tarım ürünleri ticareti karşısındaki mesnetsiz engellerin ortadan kaldırılması ve bitki ve hayvan sağlığı kurallarının yanı sıra diğer gıda mevzuatı alanında ilgili önlemlerin kabul edilmesi;

uyumlaştırılmış esasla güvenilir veri sağlamak amacıyla istatistik kuruluşları arasında işbirliği;

(mevcut forumlarda başlatılan inisiyatifler saklı kalmak kaydıyla) bölgesel ve alt-bölgesel işbirliği olanakları.

yatirimlar

i̇şbirliğinin amacı, yatırımların önündeki engellerin tanımlanması ve bankacılık sektöründeki araçlar dahil olmak üzere yatırımları teşvik edecek araçların daha ağırlıklı olarak göz önünde tutulması suretiyle bu engellerin kaldırılması için olumlu bir ortamın yaratılması olacaktır.

sanayi̇

sanayide modernizasyon ve rekabet gücünün yükselmesi, avrupa-akdeniz ortaklığı'nın başarısının kilit unsurlarıdır. bu bağlamda, özel sektör bölgenin ekonomik gelişmesinde ve istihdam yaratılmasında daha önemli bir rol oynayacaktır. i̇şbirliği aşağıdaki konular üzerinde yoğunlaşacaktır:
sınai dokunun değişen uluslararası ortama, özellikle de bilgi toplumunun oluşumuna uyarlanması;

özelleţtirme de dahil olmak üzere mevcut işletmelerin, özellikle kamu sektörü işletmelerinin modernizasyonunun ve yeniden yapılanmasının çerçevesi ve bu doğrultudaki hazırlıklar;
uluslararası standartların veya avrupa standartlarının kullanımı ve uygunluk testlerinin, belgelemenin, akreditasyonun ve kalite standartlarının düzeyinin yükseltilmesi;

med-invest çerçevesinde ve avrupa birliği'nde kazanılan deneyim göz önünde bulundurularak ve küçük çalışma gruplarının düzenlenmesi olasılığı da dahil olmak üzere kobi̇'ler arasında işbirliğini teşvik edecek ve gelişmeleri için gerekli koşulları yaratacak yöntemlere özel bir önem verilecektir.

tarim

bu konuların esas olarak ikili ilişkilerin kapsamında olduğuna işaret edilmekle birlikte, bu alandaki işbirliği aşağıdaki konular üzerinde yoğunlaşacaktır:

üretimi çeţitlendirmek üzere uygulanan politikalara destek;
gıda konusunda bağımlılığın azaltılması;
çevre dostu tarım uygulamalarının teşviki;
katılımcı devletler'deki iş ve meslekleri temsil eden işletmeler, gruplar ve kuruluşlar arasında gönüllü esasla daha yakın işbirliği;
özelleţtirmenin desteklenmesi;
teknik yardım ve eğitim;
bitki ve hayvan sağlığı standartlarının uyumlaştırılması;
temel hizmetlerin düzeyinin yükseltilmesi ve bağlantılı ekonomik faaliyetlerin geliştirilmesi dahil entegre kırsal geliţme;
kırsal bölgeler arasında işbirliği ve kırsal gelişmeyle ilgili deneyim ve know-how alışverişi;
yasadışı bitkilerin ekimine son verilmesinden etkilenen bölgelerin geliştirilmesi.

ulaªtirma
gerek ab ile akdenizli ortakları arasında gerek ortakların kendi arasında verimli ve karşılıklı işletilebilir ulaştırma ağları ve uluslararası deniz taşımacılığı hizmetleri piyasasına giriş serbestisi, ticaret akışlarının gelişmesi ve avrupa-akdeniz ortaklığı'nın aksamadan işlemesi açısından vazgeçilmez önem taşır.
batı akdeniz ülkeleri ulaştırma bakanları 1995'te iki toplantıda bir araya gelmişler ve akdeniz'de deniz taşımacılığının geliştirilmesi i̇çin bölgesel konferans sonrasında akdeniz su yolları taşımacılığı çalışma grubu birkaç yılı kapsayan bir programı kabul etmiştir.
i̇şbirliği aşağıdaki konular üzerinde yoğunlaşacaktır:
limanların ve hava limanlarının geliştirilmesi, mesnetsiz kısıtlamaların kaldırılması, usullerin basitleştirilmesi, denizlerde ve havada güvenliğin artırılması, deniz taşımacılığından kaynaklanan kirliliğin daha etkili biçimde izlenmesi de dahil çevre standartlarının yüksek düzeyde uyumlaştırılması ve uyumlaştırılmış trafik yönetimi sistemlerinin geliştirilmesi yoluyla akdeniz'de etkili, farklı biçimleri içeren ve kombine bir deniz ve hava taşımacılığı sisteminin geliştirilmesi;

akdeniz'in güney ve doğu kıyılarında doğu-batı kara bağlantılarının geliştirilmesi;

karşılıklı işletilebilirliği sağlamak üzere akdeniz ulaştırma ağlarının trans-avrupa ağı'na bağl

armutgiben ve bizmut ananızı gibeyim

10 aralık 1948
birleşmiş milletler genel kurulu'nun 10 aralık 1948 tarih ve 217 a(iii) sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

6 nisan 1949 tarih ve 9119 sayılı bakanlar kurulu ile "i̇nsan hakları evrensel beyannamesi'nin resmi gazete ile yayınlanması yayımdan sonra okullarda ve diğer eğitim müesseselerinde okutulması ve yorumlanması ve bu beyanname hakkında radyo ve gazetelerde münasip neşriyatta bulunulması" kararlaştırılmıştır.
bakanlar kurulu kararı 27 mayıs 1949 tarih ve 7217 sayılı resmi gazete'de yayınlanmıştır.

birleşmiş milletler genel kurulu;
i̇nsanlık topluluğunun bütün bireyleriyle kuruluşlarının bu bildirgeyi her zaman göz önünde tutarak eğitim ve öğretim yoluyla bu hak ve özgürlüklere saygıyı geliştirmeye, giderek artan ulusal ve uluslararası önlemlerle gerek üye devletlerin halkları ve gerekse bu devletlerin yönetimi altındaki ülkeler halkları arasında bu hakların dünyaca etkin olarak tanınmasını ve uygulanmasını sağlamaya çaba göstermeleri amacıyla tüm halklar ve uluslar için ortak ideal ölçüleri belirleyen bu
i̇nsan hakları evrensel bildirgesini ilan eder.

madde 1- bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.

madde 2- herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğuş veya herhangi başka bir ayrım gözetmeksizin bu bildirge ile ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. ayrıca, ister bağımsız olsun, ister vesayet altında veya özerk olmayan ya da başka bir egemenlik kısıtlamasına bağlı ülke yurttaşı olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulunduğu devlet veya ülkenin siyasal, hukuksal veya uluslararası statüsü bakımından hiçbir ayrım gözetilmeyecektir.

madde 3 -yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.

madde 4- hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır.

madde 5- hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez.

madde 6- herkesin, her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır.

madde 7- herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir. herkesin bu bildirgeye aykırı her türlü ayrım gözetici işleme karşı ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır.

madde 8- herkesin anayasa yada yasayla tanınmış temel haklarını çiğneyen eylemlere karşı yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır.

madde 9- hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez.

madde 10- herkesin, hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır.

madde 11
1. kendisine bir suç yüklenen herkes, savunması için gerekli olan tüm güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır.

2. hiç kimse işlendiği sırada ulusal yada uluslararası hukuka göre bir suç oluşturmayan herhangi bir eylem veya ihmalden dolayı suçlu sayılamaz. kimseye suçun işlendiği sırada uygulanabilecek olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.

madde 12- kimsenin özel yaşdıbına, ailesine konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz.

herkesin bu gibi karışma ve saldırılara karşı yasa tarafından korunmaya hakkı vardır.

madde 13
1. herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır.

2. herkes , kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir.

madde 14
1. herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır.

2. gerçekten siyasal nitelik taşımayan suçlardan veya birleşmiş milletlerin amaç ve ülkelerine aykırı eylemlerden doğan kovuşturma durumunda bu haktan yararlanılamaz.

madde 15
1. herkesin bir yurttaşlığa hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak yurttaşlığından veya yurttaşlığını değiştirme hakkından yoksun bırakılamaz.

madde 16
1. yetişkin her erkeğin ve kadının, ırk, yurttaşlık veya din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır.

2. evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve tam iradeleriyle yapılır.

3. aile, toplumun, doğal ve temel unsurudur, toplum ve devlet tarafından korunur.

madde 17
1. herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz.

madde 18- herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır.

bu hak, din veya topluca, açık olarak ya da özel biçimde öğrenim, uygulama, ibadet ve dinsel törenlerle açığa vurma özgürlüğünü içerir.

madde 19- herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır. bu hak düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın, bilgi ve düşünceleri her yoldan araştırmak, elde etmek ve yaymak hakkını gerekli kılar.

madde 20
1. herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır.

2. hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz.

madde 21
1. herkes, doğrudan veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir.

2. herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır.

3. halkın iradesi hükümet otoritesinin temelidir. bu irade, gizli veya serbestliği sağlayacak benzeri bir yöntemle genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak ve belirli aralıklarla tekrarlanacak dürüst seçimlerle belirlenir.

madde 22- herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir.

madde 23
1. herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır.

2. herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.+

3. herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır.

4. herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır.

madde 24- herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır.

madde 25
1. herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.

2. anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır.
bütün çocuklar, evlilik içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar, aynı sosyal güvenceden yararlanırlar.

madde 26
1. herkes eğitim hakkına sahiptir. eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. i̇lköğretim zorunludur. teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır. yüksek öğretim, yeteneklerine göre herkese tam bir eşitlikle açık olmalıdır.

2. eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır. eğitim, bütün uluslar, ırklar ve dinsel topluluklar arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve birleşmiş milletlerin barışı koruma yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir.

3. çocuklara verilecek eğitimin türünü seçmek, öncelikle ana ve babanın hakkıdır.

madde 27
1. herkes toplumun kültürel yaşdıbına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir.

2. herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır.

madde 28- herkesin bu bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır.

madde 29
1. herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır.

2. herkes haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlak ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması amacıyla yalnız yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olur.

3. bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda birleşmiş milletlerin amaç ve ilkelerine aykırı olarak kullanılamaz.

madde 30- bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, topluluk veya kişiye, burada açıklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz

başlık gibertme team

10 aralık 1948
birleşmiş milletler genel kurulu'nun 10 aralık 1948 tarih ve 217 a(iii) sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

6 nisan 1949 tarih ve 9119 sayılı bakanlar kurulu ile "i̇nsan hakları evrensel beyannamesi'nin resmi gazete ile yayınlanması yayımdan sonra okullarda ve diğer eğitim müesseselerinde okutulması ve yorumlanması ve bu beyanname hakkında radyo ve gazetelerde münasip neşriyatta bulunulması" kararlaştırılmıştır.
bakanlar kurulu kararı 27 mayıs 1949 tarih ve 7217 sayılı resmi gazete'de yayınlanmıştır.


birleşmiş milletler genel kurulu;
i̇nsanlık topluluğunun bütün bireyleriyle kuruluşlarının bu bildirgeyi her zaman göz önünde tutarak eğitim ve öğretim yoluyla bu hak ve özgürlüklere saygıyı geliştirmeye, giderek artan ulusal ve uluslararası önlemlerle gerek üye devletlerin halkları ve gerekse bu devletlerin yönetimi altındaki ülkeler halkları arasında bu hakların dünyaca etkin olarak tanınmasını ve uygulanmasını sağlamaya çaba göstermeleri amacıyla tüm halklar ve uluslar için ortak ideal ölçüleri belirleyen bu
i̇nsan hakları evrensel bildirgesini ilan eder.

madde 1- bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.

madde 2- herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğuş veya herhangi başka bir ayrım gözetmeksizin bu bildirge ile ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. ayrıca, ister bağımsız olsun, ister vesayet altında veya özerk olmayan ya da başka bir egemenlik kısıtlamasına bağlı ülke yurttaşı olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulunduğu devlet veya ülkenin siyasal, hukuksal veya uluslararası statüsü bakımından hiçbir ayrım gözetilmeyecektir.

madde 3 -yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.

madde 4- hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır.

madde 5- hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez.

madde 6- herkesin, her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır.

madde 7- herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir. herkesin bu bildirgeye aykırı her türlü ayrım gözetici işleme karşı ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır.

madde 8- herkesin anayasa yada yasayla tanınmış temel haklarını çiğneyen eylemlere karşı yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır.

madde 9- hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez.

madde 10- herkesin, hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır.

madde 11
1. kendisine bir suç yüklenen herkes, savunması için gerekli olan tüm güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır.

2. hiç kimse işlendiği sırada ulusal yada uluslararası hukuka göre bir suç oluşturmayan herhangi bir eylem veya ihmalden dolayı suçlu sayılamaz. kimseye suçun işlendiği sırada uygulanabilecek olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.

madde 12- kimsenin özel yaşdıbına, ailesine konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz.

herkesin bu gibi karışma ve saldırılara karşı yasa tarafından korunmaya hakkı vardır.

madde 13
1. herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır.

2. herkes , kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir.

madde 14
1. herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır.

2. gerçekten siyasal nitelik taşımayan suçlardan veya birleşmiş milletlerin amaç ve ülkelerine aykırı eylemlerden doğan kovuşturma durumunda bu haktan yararlanılamaz.

madde 15
1. herkesin bir yurttaşlığa hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak yurttaşlığından veya yurttaşlığını değiştirme hakkından yoksun bırakılamaz.

madde 16
1. yetişkin her erkeğin ve kadının, ırk, yurttaşlık veya din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır.

2. evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve tam iradeleriyle yapılır.

3. aile, toplumun, doğal ve temel unsurudur, toplum ve devlet tarafından korunur.

madde 17
1. herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır.

2. hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz.

madde 18- herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır.

bu hak, din veya topluca, açık olarak ya da özel biçimde öğrenim, uygulama, ibadet ve dinsel törenlerle açığa vurma özgürlüğünü içerir.

madde 19- herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır. bu hak düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın, bilgi ve düşünceleri her yoldan araştırmak, elde etmek ve yaymak hakkını gerekli kılar.

madde 20
1. herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır.

2. hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz.

madde 21
1. herkes, doğrudan veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir.

2. herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır.

3. halkın iradesi hükümet otoritesinin temelidir. bu irade, gizli veya serbestliği sağlayacak benzeri bir yöntemle genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak ve belirli aralıklarla tekrarlanacak dürüst seçimlerle belirlenir.

madde 22- herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir.

madde 23
1. herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır.

2. herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.+

3. herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır.

4. herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır.

madde 24- herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır.

madde 25
1. herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.

2. anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır.
bütün çocuklar, evlilik içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar, aynı sosyal güvenceden yararlanırlar.

madde 26
1. herkes eğitim hakkına sahiptir. eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. i̇lköğretim zorunludur. teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır. yüksek öğretim, yeteneklerine göre herkese tam bir eşitlikle açık olmalıdır.

2. eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır. eğitim, bütün uluslar, ırklar ve dinsel topluluklar arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve birleşmiş milletlerin barışı koruma yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir.

3. çocuklara verilecek eğitimin türünü seçmek, öncelikle ana ve babanın hakkıdır.

madde 27
1. herkes toplumun kültürel yaşdıbına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir.

2. herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır.

madde 28- herkesin bu bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır.

madde 29
1. herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır.

2. herkes haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlak ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması amacıyla yalnız yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olur.

3. bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda birleşmiş milletlerin amaç ve ilkelerine aykırı olarak kullanılamaz.

madde 30- bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, topluluk veya kişiye, burada açıklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz