islamda olan yaratıcı ve kader modelini düşünelim.

nur suresi 64. ayet: "allah her şeyi hakkıyla bilendir."
isra suresi 13. ayet: "biz her insanın kaderini kendi çabasına bağlı kıldık."

şimdi şöyle bir şey var;

kişinin önünde iki yol var birinden birini seçiyor. allah, kişinin birinci yolu seçerse ne olacağını biliyor. aynı şekilde "seçmediği" ikinci yolu seçerse ne olacağını da biliyor. "seçmediği" ikinci yol için yazılan kader yok oluyor. yazılan kaderden çok "seçmediği" ikinci yola girdikten sonra yaşayacağı şeyler yaşanmamış oluyor.

burada 'bilgi' hakkında şahsi yorumumu yapayım. her şeyin bir anlamı olmalıdır anlamlar bilgiden oluşur. bilgi hiçbir zaman yok olmaz ve her zaman kattığı şeyler olmuştur. varlık var ise, hiç değil isek, varlığın bir anlamı olmalı ve bu anlamın en temel kaynağı bilgi olmalıdır.

şimdi konuya tekrar döneyim;

kişi birinci yolu seçiyor ve mutlak bir kader yaşıyor. ikinci yolu seçmiyor ve ikinci yol hakkındaki mutlak kader yok oluyor. aynı zamanda bilgi de yok oluyor.

soru şu: allahın, kişinin "seçmediği" ikinci yola girerse ne olacağını bilmesi bu durumda ne işe yarıyor? bir tanrı varsa ve yok olacak şey bilgi de olsa, bir şey neden yok olmak için var olur?