0
Türk topluluğunun sosyal yapısı hakkında şimdiye kadar ileri sürülen tasnifler hem bünye, hem de isimlendirmeler bakımından birbirini tutmamaktadır . Türklerin çeşitli devirlerde, çeşitli bölgelerde bazı bünye değişikliklerine uğradıkları ve bununla ilgili olarak başka başka tâbirler kullandıkları şüphesizdir. Bununla beraber, Bozkır kültürü dediğimiz aslına en yakın Türk kültürü içinde cemiyet şeklini ortaya koyabilmek için bazı imkânlara da sahibiz. Bu hususu Gök-Türk topluluğu sosyal bünyesi herhâlde hareket noktası vazifesini görebilecektir. Ana kaynağımız Orhun kitâbelerinde geçen, konu ile ilgili tâbirler meseleye ışık tutacak durumdadır.
Orhun kitabelerine göre Türk bozkır cemiyetinin yapısını şöyle tesbit etmek mümkündür;
Oguş = âile
Urug=aileler birliği
Bod - boy, kabile (Ok= kabile. Bir siyâsî teşkilâta bağlı)
Bodun = boylar birliği (siyâsî yönden müstakil veya değil)
il (el) = müstakil topluluk, devlet, imparatorluk.
A) Eski Türk cemiyetinde ilk sosyal birlik olan âile bütün içtimaî bünyenin çekirdeği durumunda idi. Kan akrabalığı esasına dayanıyordu. Türklerin, dünyanın dört bucağına dağılmalarına rağmen varlıklarını korumaları, âile yapısına verdikleri büyük ehemmiyetten ileri gelir ki, bunun bir delili de Türk dilinde, başka milletlerde rastlanmayan zenginlikte mevcut olan akrabalık nüanslarını belirleyici kelimelerdir.
