SORUN: Monoton Ses

ÇÖZÜM: Konuştuğunuzda kulağa yaşlı bir coğrafya öğretmeni gibi geliyorsanız, bir hikâye anlattığınız zaman arkadaşlarınızın gözlerini kapatıyorsa monoton bir sesiniz olabilir.

Aşağıya bir çocuk masalından bir alıntı metin bırakıyorum. Bu metni kayıt cihazınıza yüksek sesle okuyun:

"Bir gün eşeğin biri dereye su içmeye gitmiş. Derenin berrak suyundan kana kana içerken, aniden gelen bir sesle irkilmiş, tehlikeyi fark etmiş. Çünkü aç bir kurt ona doğru geliyormuş.

Kısa mesafede kurdun elinden kaçamayacağını anlayan eşek, acıyla bağırıp topallamaya başlamış. Kurt yanına gelmiş;

-“Hayırdır? Daha seni ısırmadım bile, neden böyle acıyla bağırıyorsun?”

Eşek;

-“Sormayın efendim, buraya gelmeden yolda arkadaki ayağıma diken battı da, ayağımı basınca çok ağrıyor. Siz şimdi beni yiyeceksiniz zaten. iyisi mi, siz beni yemeden şu lanet dikeni çıkarın, hem ağzınızı acıtmasın.” demiş."

Şimdi kaydı dinleyin. Mümkünse daha objektif bir görüş olmak için bu kaydı bir arkadaşınız veya akrabanız ile birlikte dinleyin.

Dinamik, dinleyici anlattığınız dünyanın içine çeken bir anlatım sesiniz mi var? Yoksa daha monoton dinleyicileri uyuşturan bir sesiniz mi?

Eğer sizinki ikinci tipse televizyonu açın. Sevdiğiniz türden dinamik bir sese sahip bir erkek sunucu, komedyen ya da yayıncı bulun. Onu dinleyin. Sesini çekici kılan her detaya ve nüansa dikkat edin. Anlattığı konuya nasıl hâkim olduğunu, sesinin nasıl enerji, sıcaklık ve netlikle çınladığını fark edin.

Sonra onun söylediği sözleri, tam da onun kelimelerini, ses tonunu ve tarzını kullanarak tekrarlamayı deneyin.

Televizyonda izlediğiniz o kişinin etkileyici niteliklerinden birkaçını yansıtabildiğinizi hissettiğiniz zaman tekrar masala dönün. Masalı bir daha, bu kez az önce öğrendiğiniz teknikleri kullanarak okuyun ve sesinizi kaydedin. Okurken sesinizin

hacmini,
vurgularını,
hızını,
dokusunu,
ritmini ve

seviyesini değiştirerek denemeler yapın. Farklı sözcükler vurgulayın; olmaması gereken yerlerde duraksayın; sözcükleri kısa veya uzun tutun; farklı ses ve aksanlarda konuşmaya çalışın.
Masalı defalarca okuyun ve kısıtlamalarınızı aşmanıza yardımcı olacaksa saçmalamaktan korkmayın.

Bitirdiğiniz zaman paragrafı bir kez daha okuyun. Bu kez masalı, çocuklar için hazırlanan bir kasete okuduğunuzu hayal edin. Bu yeni versiyonu ilk versiyonla karşılaştırın ve içinizde gizlenen müthiş masalcıyı keşfedin.

SORUN: Hızlı Konuşma

Çözüm: Çok hızlı konuşmak en sık rastlanan ve en sıkıntılı vokal hatalardan biridir. insanların sizi anlamasını güçleştirmekle kalmaz, aynı zamanda karşı tarafa sizin gergin olduğunuz, kendinizden emin olmadığınız ve söyleyeceklerinizin önemsiz olduğu izlenimini verir.

Soğukkanlı, sakin bir ses otorite demektir.

Bu egzersiz için ses kayıt cihazınızın yada bilgisayar mikrofonunuzun karşısında

dik bir şekilde oturun.

Derin bir nefes alın.

Şimdi yavaşlamadan şu cümleyi söyleyin -tek bir nefeste:

"Artık hızlı konuşmayacak ve tüm kelimelerimi tek bir nefese sığdırmaya çalışmayacağım çünkü kafamda bir sürü düşünce var ve hepsini bir kerede atmaya çalışıyorum ve eğer durursam insanların da dinlemeyi bırakacaklarından korkuyorum."

Kaydı dinleyin. Büyük olasılıkla uzun bir cümleyi tek bir nefeste söylemeye çalışmak telaffuzunuzu da bozmuş ve bazı kelimeleri yutmanıza sebep olmuştur.

Şimdi nefes alın ve aynı cümleyi tekrar söyleyin. Ama bu kez, sürati abartılı bir şekilde düşürün; parçalar arasında upuzun aralar verin; her bir kelimeyi dikkatli bir şekilde telaffuz edin ve ihtiyacınız olduğunu hissettiğinizden daha uzun esler verin. Sonra kaydı dinleyin.

Bu egzersizi, sürati kademeli olarak artırarak, nefesinizi normalleştirerek, kelimeler arasındaki esleri kısaltarak ve aynı zamanda hâlâ yavaş konuştuğunuzdan ve her kelimeyi tam olarak telaffuz ettiğinizden emin olarak beş ila on kez tekrar edin. Başta bu egzersiz size tuhaf gelebilir ama insanların dikkatini yakalayan bir süratte rahat ve net bir şekilde konuşmaya başlayana dek devam edin.

Az önce verdiğim uzun cümleyi siz yeni konuşma süratinize alışana dek bir aynanın önünde defalarca tekrarlayın.

Bu egzersizi kendi kendinize başardıktan sonra bile sesiniz zaman zaman sosyal ortamlarda hızlanabilir. Bu yüzden kendinizi gözlemlediğinizden emin olun ve hızlı konuştuğunuzu fark ettiğiniz zamanlarda bir nefes alıp yavaşlayın.

Tıpkı sesinizin hacmini artırmakta olduğu gibi iç kulağınızın bu değişime alışması da zaman alabilir. Başkalarını sıktığınızı düşünebilirsiniz ama sıkmadığınıza emin olun. Hızlı konuşan insanlar genelde, konuşma süratlerini kaplumbağa hızına düşürdükleri zaman bile odadaki herkesten daha hızlı konuştuklarını fark ederler.