21 yüzyılın arifesinde ani bir manifesto

* insan soyu dönüm noktasında *

Sistem sık sık varlığını tehdit eden belli başlı bazı problemlerle

umutsuz bir mücadeleye girişir. Bunların içinde insan davranışı üzerinde kısa

zamanda yeterli bir kontrol sağlarsa, büyük olasılıkla varlığını sürdürür.

Aksi takdirde yok olur. Bu konu gelecek 40 ile 100 yıl içinde çözüme

ulaşacaktır.



Farzedin ki, sistem gelecek 40 ile 100 yıl içinde doğacak krizi

atlattı. O zamana kadar, bu sorunların çözülmesi ya da en azından kontrol

altına alınması gerekecektir, özellikle başı çeken problem de insanları

"toplumsallaştırmak"tır, yani atalarından miras kalmış davranışları sistemi

tehdit edemeyecek duruma gelene dek insanları uysallaştırmak. Bu başarıldıktan

sonra, teknolojinin ilerlemesine karşı başka engel kalmayacak gibidir ve büyük

bir olasılıkla mantıksal sonuna doğru ilerleyecektir. Bu da insanlar ve diğer

bütün önemli organizmalar dahil dünyadaki her şey üzerinde mutlak bir kontrol

anldıbına gelmektedir.



Eğer sistem yıkılırsa, bir "kaos dönemi", tarihin geçmişte çeşitli

devirlerde kaydettiği türden bir "sorunlar dönemi" yaşanabilir. Böyle bir

sorunlar döneminde nelerin olacağını tahmin etmek imkansızdır. Ama ne olursa

olsun insan ırkına yeni bir şans verilmiş olur. En büyük tehlike yıkımdan bir

iki yıl sonra endüstri toplumunun kendini toparlamaya başlamasıdır. Mutlaka

bir çok kişi, özellikle de güce aç tipler, fabrikaların yeniden çalışmasını

isteyecektir.



Endüstriyel toplum bütünüyle devrimci bir eylem sonucu

yıkılmayacaktır. Eğer sistem yıkılırsa bu ya kendiliğinden, ya da

devrimcilerin yardımcı olacağı yarı spontan bir süreç yoluyla olacak.



• Gelecek *

Şimdi, endüstriyel toplumun önümüzdeki birkaç on yıl için devam

ettiğini ve kusurlarından arındırıldığını, kusursuz işlediğini düşünelim. Bu

nasıl bir sistem olacaktır?



Öncelikle bilgisayar bilimcilerinin, her şeyi insanlardan daha iyi

başaran akıllı makinalar yapmayı başardıklarını varsayalım. Bu durumda bütün

işler iyi organize edilmiş, büyük makina sistemleri tarafından

gerçekleştirilecek ve insan gücü gerekli olmayacaktır. Makinaların, tüm

kararları insan gözetimi olmadan almasına izin verilecektir ya da insanların

makina üzerindeki kontrolü elinde tutması mümkün olabilecektir.



Eğer tüm karar yetkisi makinalara verilirse, bunun sonuçları hakkında

tahminde bulunamayız, çünkü bu tür makinaların nasıl davranacağını tahmin

etmek olanaksızz. Biz yalnızca insan ırkının kaderinin, makinaların elinde

olacağına işaret ediyoruz. Bizim iddia ettiğimiz şey şudur: insan ırkı kolayca

kendini makinalara bağlılığa sürüklenmiş halde bulabilir ve makinaların

kararlarını kabul etmekten başka hiçbir pratik seçimi kalmayabilir. Toplum ve

onun karşılaştığı sorunlar karmaşıklaştıkça ve makinalar gitgide akıllandıkça

insanlar onlara daha fazla karar verme yetkisi verirler, çünkü makinaların

kararları, insanlarınkinden daha iyi sonuçlar getirir. Sonunda, sistemi

işletebilmek için gerekli olan kararlar öyle karmaşıklaşabilir ki, insanalr

onları gereğince yapacak kapasitede olmayabilir. Bu aşamada makinalar etkin

bir kontrol sahibi olacaktır. insanlar makinaları pat diye kapatmayacaktır,

çünkü onlara öyle bağımlı hale geleceklerdir ki, makinaları kapatmak intihar

anldıbına gelebilecektir.



Diğer yandan, makinalar üzerindeki insan kontrolününün elde tutulması

da mümkündür. Bu durumda, ortalama insan kendine ait arabası ya da kişisel

bilgisayarı gibi bazı makinaları kontrol edebilir, ancak geniş sistemlerin

üstündeki kontrol seçkin bir azınlığın elinde olacaktır. Bugün de olduğu gibi.

Ama iki farkla. Gelişmiş tekniklere bağlı olarak seçkin kesim kitleler

üzerinde dahafazla kontrol sahibi olacaktır ve insan emeği artık gerekli

olmayacağından, kitleler sistem üzerinde gereksiz bir yük olacaktır. Seçkin

kesim acımasız olursa kitleleri yoketme kararı bile alabilir.



Şimdi de bilgisayar bilimcilerin yapay zeka geliştirmeyi

başaramdığını, insan gücünün gerekli olduğunu varsayalım. O zaman bile

makinalar gittikçe basit işleri daha çok ele geçirecek; böylece işsizler

ordusu gittikçe büyüyecektir. iş bulanlardan ise gittikçe daha çok şey talep

edilecektir: Gittikçe daha fazla eğitime ihtiyaçları olacak, daha fazla

yetenkli, daha güvenilir, sağlıklı ve itaatkar olmaları gerekecektir; çünkü

gittikçe daha büyük, dev bir organizmanın hücreleri haline geleceklerdir.

Prestij ve güç için bitmez tükenmez bir rekabetin olduğu bir gelecek toplumu

düşleyebiliriz..



Yukarıda özetlenen senaryoların tüm olasılıkları sergilemediğini

söylemeye gerek yok. Bunlar yalnızca bize olsı gelenler. Ama bizim

söylediklerimizden daha hoş hiçbir mantıklı senaryo aklımıza gelmiyor.



• Strateji *

Devrimcilere düşen iki önemli görev var: Endüstriyel toplumdaki

toplumsal gerilimi ve istikrarsızlığı arttırmak ve teknoloji ile endüstriyel

sisteme karşı bir ideoloji yaymak. Sistem yeterince istikrarsız ve gerilimli

olduğunda, teknolojiye karşı bir devrim mümkün olabilir. Buradaki yöntem,

Fransız ve Rus toplumlarında da devrimden önceki birkaç on yılda gittikçe

artan zayıflama ve bunalım belirtileri olarak görülüyordu.



Fransız ve Rus devrimlerinin başarısız olduğu yolunda biritiraz

yükselebilir. Ancak çoğu devrimini iki amacı vardır. Birinci amaç, toplumun

eski yapısını yıkmak; ikincisi ise, devrimciler tarafından öngörülen yeni bir

toplum kurmaktır. Fransız ve Rus devrimleri yeni bir toplum kurmayı (iyi ki!)

başaramadılar, ancak eski toplumu yıkma konusunda oldukça başarılıydılar.

Bizim tek amacımız varolan toplum yapısını yıkmak.



Ancak bir ideoloji, coşkun bir destek alabilmesi için, olumsuz bir

idealin yanı sıra, olumlu bir ideale de sahip olmalıdır: Bir şeye karşı olduğu

kadar, bir şeyden yana olmalıdır. Bizim önerdiğimiz olumlu ideal Doğa'dır.

Yeni, Vahşi Doğa: Yeryüzünün, insan yönetiminden, denetiminden ve

müdahalesinden bağımsız olarak canlılarıyla birlikte varlığını sürdürmesi

ideali. Vahşi doğaya insan doğasını da dahil ediyoruz, yani bireyin organize

toplumun düzenlemelerine tabi olmayan ama şahsın, özgüriradenin ya da tanrının

(dini ya da felsefi görüşlerinize bağlı) bir yaratısı olan işlevlerini.



Doğa birçok nedenden ötürü tam anlamıyla mükemmel bir teknoloji

karşıtı idealdir. Doğa teknolojinin tam karşıtıdır. Doğa kendi başının

çaresine bakar: O, tüm insan toplumlarından çok daha önce ortaya çıkan

kendiliğinden bir yaratıydı. Ancak, Endüstri Devrimi'nden sonra insan

toplumunun doğa üzerindeki etkisi yıkıcı olmaya başladı. Doğa üzerindeki

baskıyı kaldırmak içinözel bir sosyal sistem yaratmak gerekmiyor. Yalnızca

endüstriyel toplumdan kurtulmak yeterli.



Devrim, uluslararası ve dünya çapında olmalıdır. Ülkeden ülkeye

yayılma temelinde yürütülemez. Örneğin, ne zaman ABD'de teknolojik ilerlemenin

ya da ekonomik büyümenin biraz kısıtlanması öne sürülse, insanlar histeri

krizlerine tutulup, teknolojide geri kalırsak Japonlar'ın bizi geçeceğini

söylüyorlar. Kutsal robotlar! Japonlar bizden daha çok araba satarsa, dünya

yörüngesinden fırlar! (Milliyetçilik teknolojinin en önemli

destekçilerindendir.) Çin, Vietnam ve Kuzey Kore gibi diktatörlükle yönetilen

uluslar ilerlerse, sonunda diktatörlerin dünyaya hakim olacağı iddia

edilebilir. Bu da endüstriyel sisteme mümkün olduğunca her yerde aynı zamanda

saldırılmasının bir nedeni. Doğru, endüstriyel sistemin her yerde aynı zamanda

yıkılacağının bir garantisi yok ve sistemi yıkma girişiminin diktatörlerin

egemenliğine yol açması bile mümkün. Ama bu, göze alınması gereken bir risk.



Devrimciler, dünya ekonomisini birbirine bağlayan anlaşmaları

desteklemeyi düşünmelidirler. NAFTA veya GATT gibi serbest ticaret anlaşmaları

kısa vadede doğaya zarar verebilir, ancak ülkelerarası ekonomik bağımlılığı

güçlendirdiğinden uzun vadede yararlı olabilir. Güçlü bir ulusun yıkılmasının

tüm endüstriyel ulusların yıkılmasına yol açacağı denli birleşik bir dünya

ekonomisi oluşursa, sistemi dünya çapında yıkmak daha kolay olur.



Devrimcilerin sisteme, belli oranda, modern teknolojiyi kullanmadan

saldırmaya çalışmasının bir yararı olmaz. En azından mesajlarını yaymak için

iletişim medyasını kullanmalıdırlar. Ama modern teknolojiyi sadece bir tek

amaç için kullanmalıdırlar: Teknolojik sisteme saldırmak.



Yanında bir fıçı şarapla oturan bir alkolik düşünün. Onun kendi

kendine şunları söylediğini farzedin: "Aşırıya kaçılmadan içilirse şarabın

zararı yoktur. Hatta dediklerine göre az miktarda şarap faydalıdır bile! Eğer

sadece ufak bir kadeh içersem bana bir zararı dokunmaz.." Daha sonra ne

olacağını hepiniz biliyorsunuz. Teknolojik toplumun aynen bir fıçı şarabın

yanıbaşındaki bu alkoliğe benzediğini asla unutmayın!



Theodore John Kaczynski