0
@12 abdulmecid tam bir batıcıydı panpalar. halk onu pek sevmezdi. en az atatürk kadar reform yapmıştır.
ikinci abdülhamid ise osmanlı'nın gerçekte son gerçek padişahıydı. ondan sonrakiler sadrazam ve ittihat terakkinin kuklasından öte değillerdi. abdülhamid ülkeyi büyük bir kapanışa mahkum etmiş ve dış siyasette de denge siyaseti yoluyla düşmanları kontrol altında tutmasını bilmiştir. bu kapanmanın olumlu yanı ülke topraklarının muhafaza altında tutulması olmuştur. olumsuz yanı ise ülke içinde inanılmaz bir baskı ve sansür ortamı oluşmuştur. buna abdülhamid'in kendnden önceki bazı padişahlar gibi öldürülme korkusu eklenince, bu iç siyasette br paranoyaklık haline dönüşmüştür. şimdiki dexer zamanı bnur nimettir beyler. abdülhamit bir çok ismin kullanımına bile sansür getirmiştir. 12 eyüllden beter bir istihbarat düzeni kurmuştur. kendi döneminde onu mehmet akif gibi bir islamcı bile nefretle anar. gelgelelim sonraki (atatürkün de dahil olduğu) ittihat terakki dönemi tam bir sıçıştır. kuzey afrika balkanlar hicaz elden çıkmış, ülkenin başkenti işgal edilmiş, ve sıfırdan anadolu içleirnden bir kurtuluş kavgası vermek gerekmişti. abdülhamit tahtta kalsaydı belki cumhuriyete geçiş farklı ve yumuşak bir geçişle sağlanabilir, ve uygulanan denge siyasetiyle elde daha geniş bir toprak kalabilirdi.
öyle olurdu böyle olurdu demesi kolay tabi. bilemeyiz ne olacağını. gelgelelim sırf bizim tarihimiz diye de toz kondurmamak eşşeklik olur. şimdi günümüzde dindar ve kemalist ayrımlara bakarak abdülhamit ve atatürk saflaşmasına gitmek de ayrı bir anakronizmdir. unutmayın ki atatürk vahdettin'in yaveriydi ve o dönemde uzun bir süre merkezi idareyi kurtarma amacı gütmüştür.