1993

5 şubat: anap istanbul milletvekili ve eski devlet ve maliye gümrük bakanlarından adnan kahveci, eşi ve iki çocuğu ile birlikte bolu-gerede yakınlarında trafik kazası geçirdi. adnan kahveci ve eşi olay anında hayatlarını kaybederken, çocukları yaralı olarak kurtuldu ancak 17 yaşındaki aslıhan kahveci, bitkisel hayata girdi ve 10 gün sonra öldü. kamuoyunda dürüstlüğü ile tanınan ve çok sevilen adnan kahveci'nin yeni yapılan otobanda ters yola girerek kaza yapması, çeşitli şüphelerin ortaya atılmasına sebep oldu.

17 şubat: jandarma genel komutanı org. eşref bitlis'in bindiği askeri helikopter, ankara yakınlarında düştü. helikopterde bulunanlardan kurtulan olmadı. genelkurmay, olayın teknik bir arızadan meydana geldiğini açıkladı, ancak kamuoyunda sabotaj ihtimali üzerinde ağırlıkla duruldu.

29 mart: dyp ile shp'nin beraber verdikleri anayasa değişikliği teklifinde, milletvekili yemininde yer alan 'laik cumhuriyete ve atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma' cümlesi ile 'vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğü... ' cümlesindeki 'millet' kelimesinin kaldırılması istendi.

30 mart: özel radyolar, izinsiz yayın yaptıkları gerekçesiyle hükümet tarafından kapatıldı. kapatma kararı kamuoyunda büyük tepki ile karşılandı. araçlara protesto amacıyla siyah kurdelalar takıldı.

17 nisan: türkiye'nin 8. başkan turgut özal kalp yetmezliğinden dolayı sabah saatlerinde öldü. özal'ın ölüm haberinin duyulmasıyla ülkede tam anlamıyla bir şok yaşandı. atatürk'ten sonra görevi başında ölen ikinci başkan turgut özal'ın vefatı dolayısıyla 5 günlük yas ilan edildi. yurtta ve dış temsilciliklerimizde bayraklar yarıya indirildi, spor müsabakaları iptal edildi, radyo ve televizyonlar yayın akışlarını değiştirdiler.

-genelev patroniçesi matild manukyan, istanbul vergi rekortmeni oldu.

29 nisan: anayasa mahkemesi, adalet bakanalığı üst düzey yöneticilerinin atanmasında başkannı devre dışı bırakarak ikili kararname imkanını getiren ve kamuoyunda 'by-pass' olarak adlandırılan yasanın ilgili maddesini iptal etti.

7 mayıs: türkiye komünist emek partisi'nin (tkep) 20 yıldır aranan önderlerinden teslim töre yakalandı.

7 mayıs: dep, 'hep'in kapatılma ihtimali üzerine' resmen kuruldu. genel başkanlığa yaşar kaya seçildi.

8 mayıs: tbmm'de, cumhurbaşkanlığı için yapılan ilk tur oylamada hiçbir aday gerekli olan 300 oyu alamadı.

12 mayıs: cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turundada gerekli oy çoğunluğu sağlanamadı.

13 mayıs: 1993 kültür ve sanat büyük ödülü, kültür bakanı fikri sağlar tarafından yazar yaşar kemal'e verildi.

16 mayıs: tbmm'de yapılan 3. tur oylama sonucunda dyp genel başkanı ve başbakan süleyman demirel, türkiye cumhuriyeti'nin 9. başkan seçildi.

25 mayıs: 150'ye yakın pkk'lı terörist, bingöl-elazığ karayolunu kesti. 20'ye yakın aracı durdurup kimlik kontrolü yaptı. durmayan bir araca ateş açıp içinde bulunan 1 asker ve 1 kadını öldürdüler. kimlik kontrolü yaptıkları yolcuları asker ve sivil olarak ayırıp 50 kişiyi kaçırdılar. bunlardan 33 eri kurşuna dizerek şehit ettiler. olay yerine gelen güvenlik güçleriyle girdikleri çatışmada 10 pkk'lı öldürüldü, teröristlerin kaçırdığı 13 er, 1 polis ve 8 vatandaş kurtarıldı. olayın duyulması üzerine başbakan vekili erdal inönü, milli güvenlik kurulu ve bakanlar kurulu'ndan geçen "pkk'ya af kararnamesini" ertelediğini açıkladı.

28 mayıs: salman rüşdi'nin yazdığı 'şeytan ayetleri' adlı kitabın aydınlık gazetesi'nde yayınlanmasını protesto eden göstericiler, cuma namazı çıkışında kaynak yayınevini bastılar. polis ile göstericiler arasında çıkan çatışmada 25 kişi yaralandı.

6 haziran: erdal inönü, shp kurultayı'nda genel başkanlığa aday olmayacağını açıkladı.

8 haziran: devlet bakanlığı'ndan istifa eden tansu çiller, dyp genel başkanlığı'na resmen aday olduğunu açıkladı.

9 haziran: yahya demirel, şekerbank'tan aldığı krediyi ödemeyerek bankayı zarara uğrattığı iddiasıyla yargılandığı davada 1 yıl 16 gün hapis cezasına çarptırıldı.

10 haziran: milli eğitim bakanı köksal toptan ve içişleri bakanı ismet sezgin'de dyp genel başkanlığı'na aday olduklarını açıkladılar.

13 haziran: dyp olağanüstü kongresi'nde 1. turda tansu çiller 574 oy alırken, ismet sezgin 320 ve köksal toptan 212 oy aldılar ve her iki adayda 2. tur oylamaya katılmayacaklarını açıkladılar. yapılan ikinci tur oylamada tansu çiller 933 oyla dyp genel başkanı seçildi.

14 haziran: özel radyolar yeniden yayına başladı.

15 haziran: başkan demirel, hükümeti kurma görevini dyp genel başkanı tansu çiller'e verdi. böylelikle tansu çiller, türkiye'nin ilk kadın başbakanı ünvanını kazandı.

21 haziran: iktisat bankası ve show tv'nin sahibi erol aksoy, hürriyet gazetesi'nin %25 hissesini satın aldı.

25 haziran: tansu çiller'in kurduğu türkiye'nin 50. hükümeti, başkan demirel tarafından onaylandı. 5 temmuz'da yapılan güvenoylamasında 185'e karşı 247 oyla güvenoyu aldı. 49. hükümette yer alan shp'li bakanlar yerlerini korurken, 3 dyp'li bakan haricindeki tüm dyp'li bakanlar değişti.

bakan tansu çiller'in kabinesi dyp'yi karıştırdı. milletvekilleri ümit canayar, tevfik diker ve nevzat çobanoğlu partilerinden istifa ettiler.

27 haziran: pkk lideri abdullah öcalan'ın bir süre önce yaptığı 'turistik yörelerede saldıracağız' açıklamasından sonra pkk, ilk saldırısını antalya'da yaptı. patlama sonucunda ölen veya yaralanan olmadı.

30 haziran: siirt'te jandarma karakolu pkk'lı teröristlerce basıldı, 12 asker şehit oldu, 8 terörist öldürüldü.

-teröristler, van'da bir oteli kundakladılar, 11 kişi öldü, 27 kişi yaralandı.

-diyarbakır'da, askeri bir araca ateş açıldı, 1 asker şehit oldu.

1 temmuz: mardin'de bir mezrayı basan pkk'lılar 7 kişiyi katlettiler.

-erzincan'da yol kesen pkk'lılar, bir yolcu otobüsünün şoförünü ve muavinini öldürdüler. bir tankeri de ateşe vererek şoförünü öldürdüler.

-tansu çiller'i protesto etmek için dyp'den istifa eden milletvekili tevfik diker, dyp'ye geri döndü.

2 temmuz: pir sultan abdal kültür ve sanat etkinlikleri için sivas'ta bulunan yazar aziz nesin'in bir gün önce yaptığı konuşmada; "kuran'ın devri bitmiştir." demesi üzerine cuma namazı'ndan çıkan bazı gruplar slogan atıp yürüyüşe geçerek vilayet önünde toplandılar. aziz nesin ve beraberindekilerin madımak oteli'ne geldikleri haberini alan 10.000'den fazla gösterici, otel'in önünde toplanarak slogan atmaya ve otel'i taşlamaya başladılar. göstericilerin dağılması için polis havaya ateş açtıysada başarılı olamadı. bu sırada bazı kişiler otel'in önünde bulunan araçları yaktılar ve otel'in girişine benzin dökerek ateşe verdiler. yangın kısa sürede üst katlara sıçradı. itfaiye, kalabalık yüzünden otel'e güçlükle yaklaşabildi. içeride bulunanlar ise linç edilme korkusuyla dışarı çıkamadılar. yangın'ın büyümesi üzerine, göstericiler otel'in çevresinden uzaklaştılar, itfaiye bu esnada yangına müdahale edebildi. aziz nesin, itfaiye merdiveniyle güvenlik kuvvetlerince otel'den çıkarıldı ve koruma altına alındı. daha birçok kişinin kurtarılmasına rağmen 37 kişi yanarak veya dumandan boğularak can verdi. olaylarda 14'ü polis olmak üzere 60 kişi yaralandı. 35 kişi gözaltına alındı. olayların dahada büyümemesi için şehirde sokağa çıkma yasağı kondu. olay sonrasında, kameralardaki görüntüler üzerine 122 kişi daha gözaltına alındı. gözaltında bulunanların sayısı 157'ye ulaştı.

3 temmuz: muğla bodrum'da aynı anda 4 ayrı noktada birden orman yangınları çıktı.

7 temmuz: şair ve yazar rıfat ilgaz öldü.

8 temmuz: sivas'ta yakılan madımak otel'inde ölen yazar asım bezirci ile ozan nesimi çimen'in cenazeleri istanbul'da onbinlerce kişinin katıldığı dev bir törenle toprağa verildi.

11 temmuz: türkiye güzeli arzum onan, avrupa güzeli seçildi.

12 temmuz: emniyet genel müdürlüğü'ne mehmet ağar atandı.

-moskova film şenliği'nde en iyi kadın oyuncu ödülünü 'berlin in berlin' filmindeki rolüyle hülya avşar kazandı.

14 temmuz: türk silahlı kuvvetleri'nin, güneydoğu'da cudi, gabar ve tanin dağlarını, pkk'lılardan temizlemek için savaş uçakları ve kobra helkopterleriyle bombaladığı esnada, iğdır aralık'a bağlı yenidoğan jandarma karakolu'nu basan teröristler, 6 er, 1 astsubay ve 1 bekçiyi şehit ettiler.

-anayasa mahkemesi, hep'in (halkın emek partisi) kapatılmasına karar verdi.

15 temmuz: kendisinden 29 yaş küçük feray karvar ile evlenebilmek için eşini boşayan shp döneminin iski genel müdürü ergün göknel hakkında, boşandığı eşinin ihbarı üzerine 'nereden buldun' soruşturması açıldı.

16 temmuz: sivas'ta madımak otel'inde 37 kişiyi yakarak öldürmekten sanık 157 kişiden 91'i tutuklanarak cezaevi'ne gönderildi.

17 temmuz: antalya'da akşam saatlarinde, 3 otele birden bomba atıldı. 1 kişi öldü, 10 kişi yaralandı.

19 temmuz: karayolları eski genel müdürü atalay coşkunoğlu 'görevini kötüye kullanmak' suçundan dolayı yüce divan'da yargılanmaya başlandı.

22 temmuz: bakanlar kurulu, cumhuriyet tarihinde ilk kez doğu'da (diyarbakır) toplandı.

27 temmuz: bakanlar kurulu, genelkurmay başkanı doğan güreş'in görev süresini 1 yıl uzattı.

28 temmuz: 27 mayıs ihtilalinin önde gelen isimlerinden, emekli korgeneral cemal madanoğlu öldü.

29 temmuz: kara kuvvetleri komutanı org. muhittin fisunoğlu, 30 ağustos beklenmeden görevinden alındı. kkk'na 1. ordu komutanı org. ismail hakkı karadayı atandı

4 ağustos: gazeteci, yazar cüneyt arcayürek, cumhuriyet gazetesi'ndeki görevinden ayrılarak başkan demirel'e danışman oldu.

14 ağustos: kars'ın digor ilçesi'nde 4.000'den fazla kişi ilçe içinde pkk bayrakları ile yürüyüşe geçti. güvenlik kuvvetlerinin yürüyüşü engellemek amacıyla ateş açmaları sonucu 5'i kadın 9 kişi öldü, 51 kişi yaralandı.

19 ağustos: iski eski genel müdürü ergun göknel tutuklanarak bayrampaşa cezaevi'ne konuldu.

-37 kişinin yakılmasıyla ilgili dava, güvenlik gerekçesiyle sivas'dan ankara'ya nakledildi.

4 eylül: batman'da meydana gelen olaylarda dep milletvekili mehmet sincar ile dep batman il yönetim kurulu üyesi metin özdemir öldü.

10 eylül: 1. ordu ve istanbul sıkıyönetim eski komutanlarından emekli org. hüseyin doğan özgöçmen, uğradığı silahlı saldırıdan yaralı olarak kurtuldu.

16 eylül: ankara'da bir gün önce gözaltına alınan dep genel başkanı ve özgür gündem gazetesi sahibi yaşar kaya tutuklandı.

29 eylül: antalya'da, askeri uçak bir evin üstüne düştü. pilot ile evde bulunanlardan 7 kişi öldü, 1 kişi yaralandı.

5 ekim: pkk, siirt ve batman'da gerçekleştirdiği baskınlarda 35 vatandaşımızı katletti.

6 ekim: işadamı nejat eczacıbaşı öldü.

12 ekim: anap'ın iski skandalıyla ilgili meclis araştırması açılması önergesi, bazı dyp milletvekillerinin de desteğiyle tbmm'de kabul edildi.

16 ekim: pkk'nın ulusal yayın yapan gazetelere yönelik olarak 'güneydoğu'da çalışmayın' tehdidi üzerine, gazeteler diyarbakır'da bulunan temsilciliklerini kapattılar.

21 ekim: pkk, siyasi partilerin güneydoğu'daki çalışmalarını 24 ekim'den itibaren yasakladığını açıkladı.

22 ekim: siirt baykan'a bağlı derince köyü'nü basan pkk'lı teröristler, 9'u kadın, 13'ü çocuk 22 kişiyi katlettiler, 8 kişi ise yaralı olarak kurtuldu.

-diyarbakır jandarma bölge komutanı tuğgeneral bahtiyar aydın, diyarbakır lice'de açılan ateş sonucu şehit oldu. ilçe'ye giriş ve çıkışlar yasaklandı ve sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

6 aralık: üç ayrı davadan tutuklu olan iski eski genel müdürü ergun göknel'in isviçre'deki amerikan discon bank'ta 670.000 alman markı ve 30.000 amerikan doları bulunduğu tespit edildi. göknel'in tüm hesaplarına el konuldu. savcılık, isviçre'deki paranın da iadesini istedi.

12 aralık: dep'in 1. olağan kongresi'nde genel başkanlığa hatip dicle seçildi.

19 aralık: istanbul etiler'de yapılan, avrupa'nın en büyük alışveriş merkezlerinden biri olan akmerkez açıldı.

-çatalca belediye başkanı gülay atığ, dyp'den istifa etti. (daha sonra orhan aslıtürk ile evlenerek gülay aslıtürk adını alacak ve şişli belediye başkanı seçilecektir.)

29 aralık: kılavuzköy jandarma karakolu'nu basan teröristler, 12 eri şehit etti. çatışmada 7 terörist ise ölü olarak ele geçirildi.

-mardin'in savur ilçesi'nde devriye gezen 2 polis memuru teröristlerce şehit edildi.

30 aralık: dışişleri eski bakanlarından ihsan sabri çağlayangil öldü.