özet geç piç diyişinizi özledm amınoğullrı

Türkiye'de Borsa Tarihi

Türkiye'de ilk borsacılık faaliyetleri 19. yüzyılda başlamıştır. Önceleri sadece yabancı şirketlerin ihraç etmiş oldukları tahvil ve hisse senetlerinin ticaretiyle başlayan borsa hareketleri, Kırım Harbinden sonra devlet borçlanma senetlerinin yaygın şekilde alım satımıyla hızlanmıştır. Nihayet 1866 yılında ilk resmi borsa olan Dersaadet Tahvilat Borsası açılmış ve asrın sonlarına doğru Avrupa'nın sayılı büyük borsaları arasına girmiştir. O zamanlar borsayla daha ziyade azınlıklar ilgileniyordu. Borsa bir ara dört ay kapatılmak zorunda kalmış. 1906 yılında yeniden teşkilatlanmış ve Esham ve Tahvilat Borsası adı altında tekrar faaliyete geçmiştir. Cumhuriyet döneminde 1926 yılında istanbul Menkul Kıymetler ve Kambiyo Borsası kurulmuş, ancak borsaya canlılık kazandırılmamıştır. 1936'daki Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu 1938'de borsanın Ankara'ya nakli devletçi müdahaleler sonucu borsa işleyemez hale gelmiştir. 1941 senesinde borsa yeniden istanbul'a taşınmıştır. 1980'li yıllarda yaşanan hızlı kalkınma ve liberalleşme sonucu sermaye piyasalarımız ve borsada gerçek manada bir hareketlilik görülmüştür.

istanbul Menkul Kıymetler Borsası

istanbul Menkul Kıymetler Borsası (kısa adıyla iMKB) 26 Aralık 1985 tarihinde açılmış ve 2 Ocak 1986 günü ilk seans yapılmıştır.

idari yapı ve kanuni çerçeveleri itibariyle borsalar üç sınıfa ayrılabilir: Tamamen hükumet tarafından kontrol edilen “resmi borsalar” (Paris Borsası gibi), bağımsız statüdeki “özel borsalar” (Amerikan ve Japonya borsaları gibi) ve umumiyetle bankaların kontrolünde olan “banker borsaları” (Almanya ve isviçre borsaları gibi). iMKB bu üç sınıfın karışımı melez bir yapıya sahiptir. Bazı özellikleri ile banker borsalarına daha fazla benzeyen yarı resmi bir borsa durumundadır. iMKB'nin ilk başkanı, 1989'a kadar görev yapmış olan Muharrem Karslı idi.

Borsa üyesi olabilmek için, bankaların SPK'den izin almaları, aracı kurum ve borsa komisyoncularının ise borsa bankerliği belgesine sahip olmaları gerekir. Bankerlik belgesinde belirtilen yetkiler dahilinde, borsa üyeleri kendi nam ve hesaplarına veya başkası nam ve hesabına aracı olarak işlem yapabilirler. Üyeler, aracı olarak yaptıkları işlemler için müşterilerinden komisyon (kurtaj) alırlar. Bu komisyon, yapılan işlemin lira değerine bağlı olarak küçük alım satımlarda yüzde 1'den, yüksek alım satımlarda binde 2'ye kadar değişmektedir.

Bir şirketin hisse senetlerinin borsada işlem görebilmesi için o şirketin borsa kotuna dahil olması gerekir. Bu kararı borsa yönetim kurulu verir. 1990 yılı Ağustos ayında 90 kadar şirketin hisse senetleri iMKB'de işlem görmekteydi.

Borsada işlem gören bir hisse senedi veya tahvili almak veya satmak isteyen yatırımcı, bir borsa üyesi ile temasa geçer ve gerekli emri verir. Borsa üyesinde belirli bir komisyon karşılığı müşterisinin emrini yerine getirmek üzere emri borsaya aktarır. Alım satım emirleri üç kategoride toplanabilir: Piyasa emirleri, limitli emirler ve şartlı emirler. Piyasa emrinde, emir borsaya intikal ettiği andaki en iyi fiyattan işlem yapılır. Limitli emirlerde ise müşteri kabul edebileceği en düşük satış veya en yüksek alış fiyatını belirler. Şartlı emirler ise aracı ile müşteri arasında özel bir antlaşma mahiyetindedir. Mesela, eğer fiyat şu seviyeye düşerse al gibi bir emir şartlı emir sayılabilir.

iMKB'deki fiyat belirleme mekanizması "devamlı müzayede” şeklindedir. Gelen müşteri emirleri, borsa elemanları nezaretinde, üyeler tarafından panolara yazılır. Bu panolarda her hisse senedi için ayrı bir tablo vardır ve her tabloda bir alış bir de satış bölümü vardır. Üye, almak veya satmak istediği miktar ve fiyatı ilgili bölüme yazarak teklif eder. Bir başka üye bu yazının üstünü çizerse teklif kabul edilmiş ve fiyat belirlenmiş olur. iki üye arasında basit bir akit imzalanır ve hazır olan borsa memuruna verilir. Akitler daha sonra bilgisayara geçilir. Mekanizma seans boyunca devam eder. Ağustos 1990 tarihinde bir günlük seans iki saat (sabah 10.00-12.00) sürmekteydi. Böylece oluşan fiyat, miktar ve ilgili istatistikler günlük ve haftalık bültenler yoluyla ilan edilir.

Satışı kesinleşmiş olan hisse senetlerinin alıcıya teslimleri ve bedellerinin satıcıya ödenmesi, işlemi takip eden ilk iş gününde yapılmasıdır. Burada fiziki bir teslim veya ödeme olması şart değildir. Üye kuruluşta bulunan müşteri para ve portföy hesapları ayarlanarak bu gereklilik yerine getirilmiş olur.

Borsa Yatırımları

Diğer yatırımlarda da olduğu gibi, hisse senedi yatırımlarının esas gayesi tasarrufları değerlendirmek ve para kazanmaktır.

Hisse senedi yatırımcısı, iki şekilde para kazanır (veya kaybeder): Birincisi, şirketin ortaklara yapacağı temettü (kar payı) ödemesidir. Şirket idaresi dağıtacağı toplam karı belirlemekte serbesttir ve isterse hiç kar dağıtmaz. Kar dağıtımı halinde her ortak hissesi nisbetinde para alır. ikinci kar şekli ise hisse fiyatlarının yükselmesi ve eldeki hisselerin alış fiyatından daha yükseğe satışı sonucu elde edilecek kardır. Buna sermaye kazancı denir. Fiyatları düşürmesi de mümkündür. Bu durumda sermaye kaybı söz konusudur.

Hisse senedi fiyatlarına tesir eden çeşitli faktörler vardır. Bunlar iki kategoride toplanabilir: Özel faktörler ve Genel faktörler. Özel faktörler, sadece o şirketin hisse fiyatlarını etkileyen olaylardır. Mesela, şirketin beklenenden daha fazla kar etmesi, şirkette umulmayan bir istifa, grev gibi olaylar özel faktörlerdir. Genel faktörler ise, borsayı ve sermaye piyasalarını ilgilendiren makroekonomik faktörlerdir. Enflasyon, iktisadi büyüme hızı, faiz oranları, siyasi şartlardaki değişmeler gibi.

BORSADA NE YAPAYIMKi KAZANAYIM ?

iLK KURAL ana kural olmazsa olmaz kural %100 uyulması gereken kural şudur? Kısa vadede ihtiyacın olan parayla borsaya girme, kredi çekip borsaya girme, borç alıp borsaya girme..

BUNLARI MUTLAKA YAPIN:

Gündemi mutlaka takip edin, Ben şahsen her sabah biraz erken kalkıp işe gitmeden kalkıp bloomberg ht izlerim, Japonya borsası ne yapmış bakarım, gece ABD borsasının kapanışını izlerim.

Ekonomik gündemi, Merkez bankasının kararlarını, aylık enflasyon açıklamalrını, FED in faiz kararlarını işsizlik oranlarının açıklanmasını takip etmek gerekir.

Gündemi SAKIN kaçırmayın, mesela şuan traktörlerde hurda yasası var gündemde , bu yasa yakında çıkarsa traktör hisseleri mutlaka yukarı hareket edecektir

MEVSiMSEL HiSSELER HER ZAMAN KAZANDIRIR: Artık bunu bilmeyen yoktur, ramazandan önce (1-1,5 ay önce gıda hisseleri almak, okullar açılmadan kırtasiye ürünleri, yazın su sektörü, çok sıcaklarda klima sektörü

BiLANÇO DÖNEMLERi: Şirketlerin bilanço dönemlerini izleyin

TEKNiK ANALiZ: Girin google amcaya teknik analizle ilgili bir çok site var girin bakın öğrenmeye çalışın

DEDiKODU: Dedikoduları iyi takip edin, aslı çıkmasa bile siz erken duymuşsanız o gazla kağıtlar biraz yükselir aşağıdan alırsanız verin kar edip çıkın.

HIRS SEBEBi HASARETTiR: kazanmaya başladığınızda göreceksiniz daha çok daha çok diyeceksiniz oysa frenleyip kar cebe yakışır deyip satsanız borsa size zevkli bir kazanç kapısı olacaktır.

SATMADIĞIN SÜRECE kar da zarar da SANALDIR, hisse senedini satmadığınız sürece karda ettim demeyin zararda çünkü çıkabilirde düşebilirde.

Klagib ama çok doğru bir söz: Borsada beklentiler ALINIR ,gerçekler SATILIR.

SPOR HiSSELERiNE DiKKAT: Yukarda dedim ki borsa kumar değil ama spor hisseleri buna müsaittir, bunlarda teknikmiş taktikmiş bilgiymiş işlemez

Geçen yıl kendi takımından bir ayda iyi para kazandım ondan sonra spor hisselerine bulaşmadım, gündemdeki olaylar olmasa şirket birleşmesi beklediğim hisse senedinden alacaktım vazgeçtim.

SIĞ KAĞITLARA BAKMA BiLE: borsada yüzlerce kağıt var mümkün olduğu kadar ilk 30-50-100 hisselerine bakın özellikle acemiyseniz bunlara bakın ve acemilik döneminde SADECE VE SADECE A grubu kağıtları alın satın.

FORUMLARI TAKiP EDiN: Borsayla ilgili onlarca forum var bende bir kaçını takip ederim sizde edin AMA her yoruma bakıp alım satım yapmayın.

Hiç kimsenin amacı size para kazandırmak değildir, elin adamı size niye para kazandırsınki ??? Çoğunun amacı kendi kağıdını pazarlamak yada speklere uşaklık etmektir.

AMA kaliteli youmcularda var benimde takip ettiklerim var iyi niyetliler, ama UNUTMAYIN Ki , siz o siteleri okurken spekler manipültörlerde takip ediyor oraları.

Endeks düşerken paranız varsa alım yapın yükselince satın, USTA BORSACILAR endeks düşerkende kazanır( alarak) yükselirkende kazanır ( satarak)

Herşeye rağmen borsa işlem yaparken unutmayın KAR ZARARIN KARDEŞiDiR, manipülatör yada spekülatör değilseniz her zaman sürekli kazanamazsınız zarar ettiğiniz dönemlerde olabilir, ama önemli olan totaldeki durumunuzdur.

Borsaya aşık OLMA, borsa yüzünden aileni ihmal ETME.

Herkese ulaşan tiyo tiyo değil YEMDiR *

Daldan dala hisse alıp satımı yapmayın o zaman siz değil aracı kurum kazanır.

Esas işiniz bu değilse ve borsayı merak ediyorsanız, bir de “kaybetmek çok canımı yakmaz, zaten üç beş kuruşla bir deneme yapmak istiyorum” diyorsanız doğru yazıya geldiniz demektir.

Nedir bu borsa? En basit yolla arzlarla taleplerin buluşma noktası diye anlatılıyor. Bana sorarsanız kağıt üstünde öyle gibi gözükse de pratikte büyük arz/talep sahiplerinin küçükleri yemesi üzerine kurulu bir oyun. O yüzden varınızı yoğunuzu koyacak kadar borsada olmanızı tavsiye etmem. Ama kenarda köşede amaçsızca duran paranızı yatırıp, “yahu neymiş bu borsa” diye olaya dalmanızda bir sakınca görmüyorum.

Eğer sıfırdan başlıyorsanız borsaya girmeden ve yatırım yapmaya başlamadan önce incelemeniz ve öğrenmeniz gereken bir çok şey var demektir. Bir kere bambaşka bir terminolojiyle karşılaşacaksınız. Lot?, Parite?, Temettü, Halka arz?. Sakın korkmayın. Hepsini bir google’la bulabilirsiniz. Bir süre sonra çok fazla okuyup duyacağınız için hemen tüm terminolojiye hakim olmaya başlarsınız. Belli bir zamandan sonra halen bilmediğiniz terimler karşınıza çıkarsa üzülmeyin. Onlar yüksek ihtimalle hiç bir zaman kullanmayacağınız ileri seviye analizler için kullanılıyordur. Siz zaten borsayı hiç bir zaman o kadar bilmek istemiyorsunuz. isteseydiniz zaten mesleğiniz borsacı olurdu.

Temel bilgileri edinmek için internet siteleri rahatlıkla arşınlanabilir. Bu konuda çok sayıda bilgi veren site mevcut. Bilgiler biraz incin gelebilir. O yüzden önemli bulduğunuz şeyleri not alabileceğiniz ve düzenleyebileceğiniz bir ortam yaratmanızda fayda var. Sonradan dönüp bakmak gerekebilir. Yada ben o kadar uğraşmak istemiyorum diyorsanız sizin için yazılmış çok güzel kitaplar bulabilirsiniz. “Silkelenen Keriz Olmayın” bunların en önde gelenlerinden. Sıfırdan başlayan birine tüm temel bilgileri ve yatırım yaparken dikkat edilmesi gerekenleri olabilecek en basit dille anlatıyor. Kitabın yazarı “Hakan Özerol” borsanın her ne kadar kitabını yazsa da borsada çok para kaybettiğini açık yüreklilikle belirtiyor. Hata açıkça “benim yaptığım hataları siz yapmayın diye bu kitabı yazıyorum” diyor. Başlangıç için kesinlike tavsiye ediyorum.

Kitaplarınızı okuyup, internette gerekli araştırmaları yaptıktan sonra artık borsada yatırım yapmaya hazırsınız demektir. Ancak önce yatırım yapabilmenize olanak sağlayacak bir “yatırım hesabı”na ihtiyacınız var. Yatırım hesabını açacağınız bankayı kendiniz belirleyebilirsiniz. Hemen hemen tüm bankalar bu hizmeti veriyorlar. Seçiminizde önemli olan nokta internet şubesi olan, daha da önemlisi iyi ve kullanımı kolay bir internet şubesi olan bir bankayı seçmeniz. Kısa veya uzun vadeli çok farketmez ama özellikle eğer kısa vadeli yatırım yapmayı düşünüyorsanız hızlı manevraya sahip bir bankacılık uygulaması kullanmanız sizin için avantaj sağlayacaktır. Hisseniz bedeli tavan yapmışken teknik imkansızlıklardan ötürü satamaz ve kar’ınız realize edemezseniz yaptığınız yatırımın bir anlamı olmayacaktır. Bu noktada benim iki tavsiyem olacak.

Birinci önerim iş Bankası. internet şubesini kullanmak çok kolay. Ara yüzleri anlaşılır. ,Yatırım hesabınıza para göndermek veya oradan para çekmek, hisse senedi satın almak/satmak, geçmiş işlemlerinizi görüntülemek gibi özelliklerinin kullanımı çok basit. Bir şeyleri çözmek için zaman harcamıyorsunuz. Ben şahsen kullanmaktan çok memnunum.

ikinci tavsiyem özellikle ipad uygulamasının harkulade oluşu sebebiyle Yapı Kredi Bankası olacak. internet şubesi işBankası kadar iyi olmasa da ipad’de bulunan “Borsa Cepte” uygulaması severek kullandığım bir uygulama. Yapı Kredi hesabınız olmasa da borsa verilerine 15dk gecikmeli olarak ulaşabiliyor ve kendi portföyünüzü oluşturabiliyorsunuz.

Evet artık hesabınızı da oluşturdunuz. Bundan sonra size seçmeniz ve satın almanız gereken hisse senetleri lazım. Hangisini seçeceğinizi belirlemek için okuduğunuz kitaplar ve incelediğiniz internet sitelerinden edindiğiniz bilgileri kullanın. Benim size nacizane önerilerim şunlar olacaktır:

Duygusal davranmayın.
Tüm paranızla yatırım yapmayın. Kaybetseniz bile üzülmeyeceğiniz bir miktar belirleyin.
Sadece başka insanlar öneriyor diye bir hisse satın almayın veya satmayın. Hissesini satın alacağınız şirketi inceleyin.
Almayı düşündüğünüz hisse senedinin borsa verilerine bakın. Fiyat/Kazanç (f/k) oranı, Piyasa Değeri/Defter Değeri (pd/dd) gibi oranları inceleyin. Bazı özel durumlar hariç çoğunlukla sektör ortalamalarının altında olan kağıtları tercih edin. (Onlar sektör ortalamasına göre daha ucuz kalmış demektir).
Herhangi bir hisseyi satın almadan önce yatırımınızın vadesini belirleyin. Kısa vadeli yatırımlar küçük yatırımcı için çok risklidir ve çoğunlukla kaybettirir. Orta veya uzun vadeli yatırımları tercih etmeye çalışın.
Bir hedef belirleyin ve kar’ınızı realize edin. Hisse senedini satın alırken elde edeceğinizi öngördüğünüz bir kar oranı belirleyin. Hisse senedi o orana ulaşınca kağıdı satın. Unutmayın kar realizasyonu yapmadığınız müddetçe kar etmiş sayılmazsınız.
Bir hedef belirleyin zararınızı durdurun. Bir önceki maddede yazdıklarımın tam tersi için de bir öngörünüz olmalı. Örneğin hisse senedi %10 değer kaybederse satacağım diye önceden plan yapın. Böylelikle stop-loss yapmış olursunuz. Yani zararınız artmadan kağıttan çıkar ve yeni yatırım fırsatları ararsınız.
Mümkün olduğunca planınızdan şaşmayın.
Hiç bir hisse senedine körü körüne bağlanmayın. Takım tutar gibi tutmayın. Sürekli düşmeye devam eden bir kağıdı sebepsiz yere elinizde tutmayın.
Tek bir hisse senedine yatırım yapmayın. Onun yerine farklı karakteristiklere sahip hisse senetlerinden bir portföy oluşturun. Adet konusunda uzmanların çok farklı fikirleri olmasına rağmen benim önerim portföyünüzde en az 3 en fazla 5-6 hisse bulundurmanız.
Tek yatırım aracı borsa değildir. Bazen döviz veya altın borsadan daha iyi getiriye sahip olabilir. Bu fırsatları değerlendirin. Tabii değerlendirmek için borsa dışındaki yatırım araçlarını takip etmeniz gerekir.