Eğer Tezsiz Yüksek Lisans yapmak istiyorsanız ALES’e girmenize gerek yok. Bir sonraki adıma geçebilirsiniz. Tezli yüksek lisans yapmak isteyenler içinse ALES‘e girmek atılması gereken ilk adımdır. ALES Yılda 2 defa yapılmaktadır. ÖSYM’nin uyguladığı bir sınavdır.
Dil yeterliliği konusunda yine tezli ve tezsiz olarak 2 ayrı başlıkta düşünebiliriz. Tezli yüksek lisans programlarının birçoğunda yabancı dil yeterlilik belgesi istenmektedir. Bunun başlıca sebebi tez araştırmasında özellikle ingilizce bilmenin yabancı kaynak taramasında önemli olmasıdır. Tezsiz yüksek lisans programlarında ise genellik yabancı dil yeterliliği istenmez. Yeterlilik belgesi için başvuracağınız üniversite kendisi sınav uygulayabileceği gibi kendiniz YDS, IELTS, TOEFL gibi sınavlara da girebilirsiniz. Bu sınavlara kayıt olmak, hazırlanmak ve sonucunuzun gelmesi işlemleri oldukça uzun bir süreç olduğu için ALES ile birlikte bu aşamayı da mümkün olduğunca öne almaya yani en kısa sürede ikisi ile ilgili adım atmaya gayret edin.
Dil Yeterlilik Belgesi, Referans Mektupları, Diploma ya da Bitirme Belgesi, Nüfus Cüzdanı, Özgeçmiş, Transkript, Askerlik Durum Belgesi, Fotoğraf gibi başvuru sırasında üniversitelerin talep ettiği belgeler için dosyanızı hazırlayın. Bu evrakların tamamlanması bazı durumlarda uzun sürebilmektedir. Başvurudan önce mutlaka evrak dosyanız hazır olsun.
Başvuru ücretleri başvurduğunuz üniversite ve enstitüye göre farklılık göstermektedir. Başvuru yapacağınız programın web sitesinden ya da üniversitenin öğrenci işlerinden tarih ve tam belge listesi ile ilgili bilgi alabilirsiniz.
Eğer yabancı dil yeterlilik belgeniz yoksa başvurduğunuz üniversitenin kendi yabancı dil yeterlilik sınavına girmeniz gerekebilir.
Başvuru yaptığınız programın Bilim Sınavı‘na da girmeniz gerekebilir. Başvurduğunuz programın yabancı dil yeterliliği isteyip istemediğini ve bilim sınavına tabi tutup tutmadığını mutlaka başvurudan önce öğrenin. Eğer kendi alanınız dışında bir alana başvuru yaparsanız bilimsel hazırlık adı verilen bir yıllık bir hazırlık sürecine tabi tutulabilirsiniz.
Bazı üniversitelerin yüksek lisans programlarına alabileceklerinin çok üzerinde başvuru gelir. Bu durumda herkesi mülakata çağırmak yerine önce başvuru evraklarını baz alarak bir ön eleme yaparlar. Ön elemeden sonra Mülakat Hakkı Kazanan Öğrenciler başlığı ile bir liste yayınlanır ve bu liste ile ön elemeyi geçmiş olan adaylar mülakata davet edilirler. Bazı üniversitelerde ise başvuru çok olmadığı için başvuran herkes mülakata çağrılır ve mülakattaki durumu da değerlendirme kriterlerinden biri olarak alınır.
Duyuru şekli ve süresi üniversite ya da programa göre farklılık gösterebilmektedir. Kazanan adayların isimlerinin enstitü panolarına asılabileceği gibi internet sitelerinden de duyurulabilir.
Diploma, Transkript, ALES sonuç belgesi(Tezli programlar için geçerli), Askerlik Durum Belgesi, Sabıka Kaydı, Nüfus Cüzdanı, ikametgah Belgesi, Fotoğraf, Bankaya Yatırılan Öğrenci Katkı Payı Dekontu (istenilen belgeler farklılık gösterebilmektedir. ilgili enstitü web sitesinden ya da telefon ile kesin belgeleri öğrenebilirsiniz.
Eğer kabul edildiğiniz program lisans alanınızdan farklı ise ilk sene bilimsel hazırlık okumanız gerekebilir. Bu konuda kesin karar için başvurduğunuz programdan mutlaka bilgi alın. Eğer bu konuda bilginiz olmamasına rağmen programa başvuru yaparsanız hoşunuza gitmeyecek sürprizler yaşayabilirsiniz. Yani hiç hesapta yokken fazladan bir yıl da bilimsel hazırlık senesi okumanız gerekmektedir. Örneğin Marmara Üniversitesi insan Kaynakları Yönetimi ingilizce eğitim veren yüksek lisans programında bilimsel hazırlık okutulmazken aynı programın Türkçe eğitim veren bölümünde bilimsel hazırlık okutulmaktadır.
Lisans öğrenciliğinizin son yılında ya da mezuniyetinizden sonra ilerleyen yıllarda yüksek lisans yapmaya karar verebilirsiniz.
Yüksek lisans hazırlıklarınızda öncelikle yapmanız gereken hangi şehirde, hangi üniversitenin hangi programında yüksek lisans yapmak isteyeceğinize karar vermektir. Kararınızı verdikten ve yüksek lisans yapmayı düşüneceğiniz program ya da programları belirledikten sonra enstitülerin sitesinden ya da enstitünün bulunduğu üniversitenin öğrenci işlerinden ya da enstitü sekreterliğinden program şartları ile ilgili detaylı bilgi alabilirsiniz. Program ile ilgili detaylı bilgileri de aldıktan sonra programın sizin için uygun olduğu konusunda kararlı iseniz, sizi bir kaç aşamadan oluşan bir süreç beklemektedir.
Öncelikle en yakın tarihteki ALES‘e girmeniz gerekir (Tezli Programlar için). ALES sene içerisinde biri bahar biri güz döneminde olmak üzere 2 defa yapılmaktadır. istediğiniz dönemde girebilirsiniz.
ALES’e katılmak isteyen adaylardan, Türkiye’deki üniversitelerde bir lisans programından mezun olabilecek durumda bulunanlar kendi üniversitelerinden, mezun durumda bulunanlar istedikleri üniversiteden, KKTC’de oturanlar ise ALES kılavuzunda adresi belirtilen ÖSYM Temsilciliğinden; kılavuz ve başvurma belgesinden oluşan başvuru evrakını, ilan edilen tarihler arasında ücretini ödeyerek alabilir. Adaylar, kılavuzda belirtilen kurallara uygun olarak doldurdukları Başvurma Belgesi ile sınav ücretinin ilgili hesaba yatırıldığını gösteren Banka Dekontunu; (mezun olmayanlar kendi üniversitelerine, mezun olanlar ise istedikleri üniversiteye) onaylatarak teslim etmelidir. Başvuru sırasında adayların, Başvurma Belgesindeki kimlik bilgilerinin onaylanabilmesi için, fotoğraflı ve soğuk damga ile onaylı kimlik belgelerini(nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport) yanlarında bulundurmaları gerekmektedir. Bir süre sonra sınava girilecek bina ve salonu gösteren Sınava Giriş ve Kimlik Belgesi, sınavdan önce adayların adreslerine gönderilir.
ALES ve başvuru yapmak istediğiniz programlarla ilgili kararınızı verdikten sonra ilgili enstitülerin talep ettiği belgeleri hazırlamalısınız.
Yüksek lisans başvuruları için gerekli belgeler üniversitelere göre bazı farklılıklar gösterse de temel olarak aşağıdaki belgelerin hazırlanması gerekmektedir:
Lisansüstü Eğitim Sınavı (ALES) belgesinin fotokopisi Tezli Yüksek Lisans Programları için: ALES’den en az 55 puan almak gerekir. ALES sonuç belgesi 3 yıl geçerlidir. (bkz:
Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği)
Nüfus cüzdanı fotokopisi
Yüksek Lisans programlarına başvuranların lisans diplomasının veya mezuniyet geçici belgesinin fotokopisi (Yurtdışından mezun olan adayların Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’ndan alınan denklik belgesinin fotokopisi)