diyarbakırhazro

ilçe sınırları içerisinde bulunan Terçil, Ayındar ve Mihrani kalelerinin kalıntıları yöre tarihinin çok eskilere dayandığını göstermektedir. Asurlular zamanında yörede kurulan “HATARO” adlı Tercil Kalesi’nden adını alan Hazro, ilk çağlardan buyana sırasıyla Perslerin, Makedonya Krallığını, Roma ve Bizans imparatorluklarının idaresinde bulunmuştur. islamiyet’in Anadolu’ya yayılmasıyla birlikte Halife Ömer zamanında Müslümanların eline geçen Hazro, bu tarihten itibaren bölgede kurulan Müslüman beylik ve emirlikler arasında sık sık el değiştirmiştir.

Türklerin 1015 tarihinden sonra Anadolu’ya yaptıkları keşif hareketleri sırasında uğrak yerlerinden biri olan Hazro, Malazgirt Savaşı’ndan sonra ilk Türk yerleşim yerlerinden birisi olmuştur. 11. yüzyılın sonlarına doğru Büyük Selçuklu imparatorluğu’na bağlanan bölge daha sonra Selçuklulara bağlı Anadolu Beylikleri tarafından yönetilmiştir. 14. yüzyılın başlarında Anadolu’daki Selçuklu hakimiyeti sarsılınca ilhanlı Devleti’ne bağlı Mardin Artuklularının eline geçen yöre toprakları; 1393'te Timur’un Anadolu seferi sonucunda Akkoyunlu Devleti’nin idaresine verilmiştir. 1502 tarihinden itibaren Safevilerin eline geçen Hazro ve çevresi Yavuz Sultan Selim’in 1515'te başlattığı Mısır Seferi esnasında Osmanlı Devleti’nin yönetimine girmiştir. ilk önceleri Diyarbakır eyaletine bağlı bir sancak olan Hazro uzun bir süre bu statüsünü korumuştur. Tazimat devrinde Mustafa Reşit Paşa zamanında Silvan’a bağlı 63 köylü bir bucak haline getirilmiştir. Birinci Dünya Savaşı’na kadar bu durumunu koruyan Hazro, Güney Cephesinde görevli olan Mustafa Kemal tarafından ziyaret edilmiştir. 1917 (Rumi 1333)

Cumhuriyet Döneminin başlarında küçük bir bucak olan Hazro’da 1943'te belediye teşkilatı kurulmuş, ardından ilçe Haziran 1954 tarihinde Silvan’dan ayrılarak Diyarbakır iline bağlı bir ilçe olmuştur.

Diyarbakır-Silvan karayolunun 57. km’de yol ayrımı ile 17km’de kuzey yönüne doğru asfalt bir yol ile ulaşılan Hazro, Diyarbakır’ın küçük yerleşim yerlerinden biridir. ilçenin 1970'lerden 1990'lı yıllara kadar nüfus grafiğine bakıldığında, hızlı bir artış gözlenirken 1990'dan sonraki 10 yıllık zaman diliminde nüfusun yaklaşık % 50 ‘sinin terör nedeniyle göç ettiği anlaşılmıştır.

Hazro ilçesinde 1970-1980 yılları arası kent nüfusunda bir değişim yaşanmazken 1980-1990 yılları arası kent nüfusu ikiye katlanmış, 2000'li yıllara doğru ise ikiye katlanan bu nüfusun %40’nın ilçe dışına göç ettiği anlaşılmıştır. 2000 yılından sonra ise Hazro merkez nüfusunun, yörenin güven ortdıbına kavuşmasıyla tekrar artmaya başladığı gözlenmiştir. ilçe kırsalında ise 1970’lerde 1990’a kadar nüfus düzenli olarak artarken 1990-1997 yılları arasında kent merkezinde yaşanan yaklaşık %40’lık azalmaya benzer oranda azalmıştır. 1997-2000 yılları arasında artma eğilimi göstererek, kaybettiği nüfusu 3 yıllık zaman diliminde geri çekmiştir.

Hazro şehir nüfusu 1970 yılında 4321 iken 1980’de 4426, 1990’da 8048, 1997’de 5997 olarak açıklanmıştır. 2000’de yapılan nüfus sayım sonuçlarına göre ise merkez nüfusu artarak 6130’a çıkmıştır. Kırsal nüfus ise 1970’te 11.989, 1980’de 14.548, 1990’da 15.923 iken 1997’de 10.113’e düşmüştür. 2000’de yapılan resmi nüfus sayımı sonuçlarına göre ise artarak 12.566’ya çıkmıştır. 1990 yılında toplam nüfusu 23.971, 1997’de 16.110 olan Hazro’nun 2000 yılı resmi nüfus sayım sonuçlarına göre nüfusu 18.678 olmuştur.

ilçede tarımın ve hayvancılığın istihdam payı içindeki oranı %75 iken, ticaret, sanayi ve resmi kurumlarda çalışanların oranı %20 kayıp işgücü oranı ise %5’tir.

edit: kaynak vikipididi