özet geçersem anamı siksinler

günümüzde tarım [değiştir]
günümüzde tarım, büyük oranda ticari amaçlarla yapılmaktır.[29] özellikle ulaşımdaki kolaylıklar, tarım ürünlerini çok uzaktaki yerleşimlere bile hem ucuz hem de hızlı bir şekilde taşınmasını sağlamaktadır. 19. yüzyılın sona ermesinden önce amerika'dan avrupa'ya tahıl, süt ürünleri ve tuzlu et zütürülmekteydi.[30] saklama ve soğutma yöntemleri geliştikçe, avrupa birçok ülkeyle tarımsal ticaret yapmaya başladı. i. dünya savaşı sıralarında ulaşım güçleşince, dünyanın dört bir yanındaki çiftçiler, ürünlerini pahalı olarak avrupa'ya sattı.[31] avrupa bu dönemden sonra amerika ile büyük rekabete girdi. ancak başta i̇ngiltere olmak üzere avrupa ülkeleri tarımsal alanda yeteri ilerlemeyi gösteremeyince mandıra ve süt üretimine gitti. bu alanda besili evcil hayvanlarını çaprazlayan bilim adamları verimli üretim sağladı. özellikle danimarka ve hollanda'nın dış dünyaya süt ürünleri satması, avrupa'yı bu alanda öne geçirdi. ancak yine ii. dünya savaşı, bu rekabete bir darbe daha vurdu. avrupa'da üretim çok geriledi ve avrupa ile ilişkili ülkeler uzun süre kıtlık tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.[32]
bilimsel gelişmeler sayesinde, tarımsal faaliyetler çok farklı coğrafyalarda ve koşullarda yapılabilmektedir. bitki ve hayvanların genlerinde yapılan değişiklikler sayesinde belli türlerin karşı karşıya olduğu hastalık riskleriyle savaşılabilmektedir. buna ek olarak başvurulan tarımsal ilaçlamalar, her ne kadar verimi arttırsa da, doğaya ve ekin kalitesine zarar vermektedir. ayrıca hayvanlara hormon verilerek daha kısa sürede daha çok et ve süt vermesi sağlanmaktadır. bu yöntem ekinlerde de kullanılmakta ve bitkisel ürünlerin daha bol üretilmesini sağlamaktadır. bununla beraber et ve süt üretiminde, hayvanlar küçük koğuşlarda aşırı beslenerek ve gün ışığına çıkarılmayarak verim arttırıcı etki oluşturulmaktadır. ancak bunlar da yine ürün kalitesini düşürmekte ve doğallığı azaltmaktadır. özellikle gelişmiş aşılama teknikleri, hayvan ve bitki türlerinin karşı karşıya olduğu hastalık riskleriyle savaşmaktadır. ayrıca çoğu batılı toplum başta olmak üzere organik tarıma dönüş dikkat çekmektedir.
üretim [değiştir]

dünya üzerinde yapılan tarım ve tarımsal verim, coğrafyadan coğrafyaya değişiklikler göstermektedir. bunun en önemli sebebi iklim koşulları, farklı tarım politikaları, farklı sulama teknikleri ve gübreleme teknikleridir.[33][34] az gelişmiş birçok ülkede tarım ve hayvancılık yapılan çiftlikler çok küçüktür ve nadiren ticari amaçla kullanılır. bu ülkelerdeki çiftçiler hemen hemen her zaman tarla sürmek için öküz veya diğer büyükbaş hayvanların gücünden yararlanır. aynı şekilde gübreleme sadece hayvan dışkılarıyla yapılan gübrelemeyle sınırlıdır. yine dünya üstündeki tarım alanların yarısı bu şekildedir.[35] elde edilen ürünlerin tamdıbına yakını, çiftçiler ve ailelerince tüketilir ve depolanır. geriye kalanlar ise satılır. bu tür tarlalara geçimlik tarım; üretime de geçimlik tarım üretimi denir. aynı şekilde hayvancılıkta üretilen büyük veya küçükbaş hayvanlar doğada gelişigüzel beslendiklerinden verim çok daha düşüktür.[34]

tarım üretiminde artış sağlayan tarlalar
dünya üzerindeki birçok yerde coğrafi koşullar ve iklim tarımsal üretime uygun değildir. bu yerlerde ekim alanları devamlı olarak değiştirilerek verimdeki düşüş önlenir. bu uygulamaya da dönüşümlü tarım denilmektedir. bu tip uygulamaların yapıldığı en bilindik yerler tropik kuşaktaki ülkelerdir. bu ülkelerde ormanlar tahrip edilir ve tarlalar açılır. kesilen ağaçlar ve ormanın taban katmanı tamamen yakılır ve küller gübre olarak kullanılır. sonrasında toprağın verimi çok düşük seviyeye gelene kadar tarımsal faaliyetlere devam edilir. verim çok azaldığında da yeni ormanlar tahrip edilir. eski tarım alanı da birkaç yıl boyunca terkedilir. eski alan tekrar doğal düzenine kavuşunca; bu eski alana tekrar dönülür. bu sayede tarımsal süreç devam eder. bu uygulama ilkel yöntemlerle yapıldığı sürece çevreye kalıcı zararlar vermez. ancak büyük şirketler ve kurumlarca açılan teknolojik dönüşümlü tarım; genelde çevreye kalıcı hasarlar verir.[36]
afrika ve asya'da ise göçebe hayvancılık görülür. bu nedenle bu kıtalardaki çoğu halk ekim-biçim ile uğraşmaz. hayvanların beslenmesi için gereken ot ve bitkiler hayvanların sadece bir bölgede durmasıyla yenilenmez. bu sebeple çoğu kabile göçebe olarak hayvanlarını farklı alanlarda otlatırlar. ancak bu da uzun vadede bitkisel yenilenmeyi yavaşlatır. kuzey afrika'daki inek ve develer; orta asya'daki yaklar bu şekilde beslenmektedir. bu şekilde yaşayan insanlar, tamamen hayvanlarına bağlıdır. yaşamlarını hayvanlarıyla sürdürmektedir. eski türk devletleri de aynı şekilde göçebe hayvancılıkla uğraşmıştır.
öte yandan çoğu sömürgeci batılı devlet; günümüzde azgelişmiş ülke topraklarındaki verimli tarım alanlarında, çok düşük fiyatlara çiftçi çalıştırır ve yine çok düşük fiyata batılı devletlere satar. bu sömürgeci tarım dışında çoğu gelişmekte olan ülkede de ticari tarım gözlenmektedir. çoğu ülke kendi coğrafyasına özgü tarımsal ürünleri yetiştirerek hem iç pazara hem de dış pazara satar.[37]
üretim istatistikleri [değiştir]
dünya üzerindeki en önemli tarım ürünleri tahıllardır; bunun arkasında meyve-sebze üretimi, tekstil ürünleri için yetiştirilen tarım ürünleri ve diğer üretimler gelmektedir. aşağıda birleşmiş milletler gıda ve tarım örgütü'nün (fao) milyon ton olarak üretim grafikleri yer almaktadır;
en çok üretilen tarım ürünleri
(milyon ton) 2004 verileri
tahıl 2,263
kavun & karpuz 866
köklü ve yumrulular 715
süt 619
meyve 503
et 259
bitkisel yağ 133
balık 130
yumurta 63
bakliyat 60
kaynak:
gıda ve tarım örgütü (fao)[38]
en çok üretilen tarım ürünleri
(milyon ton) 2004 verileri
şeker kamışı 1,324
mısır 721
buğday 627
çeltik 605
patates 328
şeker pancarı 249
soya fasulyesi 204
arpa 154
domates 120
kaynak:
gıda ve tarım örgütü (fao)[38]