0
Kişinin olağan- alışılagelmiş düşünme ve algılama biçimlerine yabancılaşması;
Toplumdan soyutlanması;
Kendi içine kapanması (autizm) ile
karakterize ruhsal bir bozukluktur.
Genellikle ergenlik ya da erken erişkinlik döneminde başlar.
Erkek: 15-25;
Kadın: 25- 35 yaş daha sık
Akut ya da sinsi başlayabilir.
Klinik belirtiler
Genellikle sıra dışı, tuhaf, alışılmadık görünüş ve davranışlarıyla dikkati çekerler.
Kendilerine olan ilgi ve bakımları azalmıştır.
Genellikle içe kapanmışlardır
A. Bilinç ve Yönelim
Bilinç açıktır. Zaman, kişi ve yer yönelimi yerindedir.
B. Dikkat ve Bellek
Dış dünyadan kopmasına bağlı olarak dikkatin yoğunlaştırılmasında yetersizlik görülebilir. Dikkat yetersizliği ve ilgi azlığına bağlı olarak bellek zayıflığı bulunabilir.
C. Düşünce ve Konuşma
Düşüncenin süreci ve içeriği bozulur.
B1. Düşünce süreci (yapısal düşünce) bozuklukları
1. Negatif yapısal düşünce bozukluğu:
Konuşma azalmıştır; sorulara kısa,
somut ve ayrıntısız yanıtlar verir,
bazı soruları yanıtsız bırakır.
2. Pozitif yapısal düşünce bozukluğu
Daha çok akut şizofrenide görülür
a. Basınçlı konuşma
Kendiliğinden konuşma miktarı çok artmıştır
b. Çağrışım çözüklüğü (raydan çıkma)
Bir konudan bununla kısmen ilişkili yada tümüyle ilgisiz bir başka konuya atlayarak konuşma
c. Enkoherans (sözcük salatası)
Dilbilgisi kurallarının ihmal edildiği,
tümüyle anlaşılmaz bir konuşma
d. Neolojizm
Tümüyle uydurma ve anlamsız
sözcüklerle konuşma
e. Mantıksızlık
Mantık kurallarına uymayan çıkarımlar yapılır (kuş- uçak)
f. Klang çağrışım (uyaklı konuşma)
Ses benzerliklerinin yönlendirdiği konuşma
g. Bloklar
Düşüncenin akışının kesintiye
h. Ekolali
Kendisine söylenen sözleri olduğu gibi yinelemesi
i. Perseverasyon
Sözcük, düşünce ve konuları ısrarla yinelemesi
B2. Düşünce içerik Bozuklukları
SANRI (hezeyan, delusion)
Gerçeğe uygun olmayan, yanlış düşünce
ve inançlar:
Kötülük görme (perseküsyon) sanrıları
Kıskançlık (aldatılma) sanrıları
Büyüklük (megalomanik) sanrıları
Aşk (erotomanik) sanrıları
Suçluluk- günahkarlık sanrıları
Dinsel (mistik) sanrılar
Somatik (bedensel) sanrılar
Referans (alınma) sanrıları
Kontrol edilme sanrıları
Düşünce okunması, yayımlanması,
düşünce çalınması (bizare sanrılarD. Soyut düşünme yetisi
Soyutlama yeteneğinin bozulması, deyimleri, atasözlerini ve mecazları anlama güçlüğü
E. Gerçeği değerlendirme yetisi
Düşlem ve gerçeği ayırt etmede güçlük
F. Algılama
Varsanı: Uyaransız algılama
Yanılsama: Uyaranı yanlış algılama
G. Duygulanım
Duygulanımda kısıtlılık, küntleşme,düzleşme
Uygunsuz duygulanım
Zevk alamama (anhedoni)
Toplumsal geri çekilme
H. Davranışsal etkinlik
Dürtü ve enerji yitimi.
inisiyatif yetersizliği.
Yineleyici-kalıplaşmış devinimler (stereotipi).
Donmuş gibi aynı durumda kalma (katatoni)
Taşkınlık, saldırganlık.
ŞiDDET
Şiddet davranışı toplum ortalamasının 6
katıdır.
Bu oran Alkol ve madde bağımlılığında
daha yüksektir.
ÖZKIYIM (iNTiHAR)
Özkıyım oranı toplum ortalamasının
20 katıdır.
Hastaların %40’ı özkıyım girişiminde
bulunur ve
%10’u yaşdıbını bu şekilde yitirir.
ŞiZOFRENi TANI ÖLÇÜTLERi (DSM- IV)
A. Karakteristik belirtiler: Bir aylık bir sürenin önemli bölümünde aşağıdakilerden 2 yada daha çoğunun bulunması:
1. sanrılar
2. varsanılar
3. dezorganize (incin-anlamsız) konuşma
4. belirgin dezorganize yada katatonik davranış
5. negatif belirtiler: duygusal küntlük, düşünce içeriğinin yoksullaşması yada istem yokluğu
B. Toplumsal/ mesleksel işlev bozukluğu
iş, kişiler arası ilişkiler yada kendine bakım gibi önemli işlevsellik alanlarından birinde yada daha çoğunda, hastalık öncesine göre belirgin bozulma.
C. Süre
Belirtiler en az 6 aydır sürüyor olmalı
Tümünü Göster