ingiliz belgelerinde kurtuluş savaşı 1919 1920

*Sayfa No:443-Belge No: 47-7. Temmuz.1920 ( Villa Franeuse’deki toplantı)
“…istanbul Hükümeti yanlı bizim için değil, bütün dünya için tehlikeli olan Türk milli hareketini bastırmakta bize yardımcı olabilir… Savaşın iki yıl uzamasına sebep olan Türklere hiçbir şekilde merhamet edemeyiz… Mr. Venizalos, < imkânı olsa Türklere silahtan başka bir yol kullanabiliriz fakat Türkler silahtan başka bir şeyden anlamazlar.>”

• Sayfa No:553-Belge No:62-11.Temmuz.1920
…Türk Hükümetine verilen cevap: Türk Hükümetinin mesajını dikkatle inceledik. Türkler… savaşa girerek insanlığın kayıplarına ve sefaletine sebep oldular… milyonlarca insanın ölümüne ve milyarlarca sterlin kaybına sebep oldular. Dünyada özgürlüğün yeniden kurulması için Türkiye’nin ödeyeceği bedel çok fazladır… Türklerden başka ırklar devlet haline getirilecektir. izmir ve Trakya Türklerin elinden alınacak, Amerikan Cumhurbaşkanı(Wilson)nın karar vereceği sınırlar içerinde hür bir Ermenistan kurulacaktır… Türklerin uygar dünyaya bir daha ihanet etmemesi için sıkı tedbirler alınacaktır bu sebeple Türkiye küçük bir devlet haline getirilecektir… Türk halkının emperyalist arzuları silinecektir.

Boğazların özerkliği konusuna gelince:
1. Boğazlardaki bütün askeri tesisler tıkılacak, sahiller ve adalar silahsız hâle getirilecektir.
2. Silahsızlanma masrafları Türkler yada Yunanlılar tarafından ödenecektir.
3. Adalarda müttefik kuvvetler haricinde hiçbir asker bulunmayacaktır.

Türk Jandarmaları bizim emrimiz altında olacak, Türk borçlarının hepsi Türkler tarafından ödenecektir. Eğer, anlaşmayı imzalamazsanız Avrupa’dan kesin olarak atılacaksınız. incelemeniz için 10 gün müddet veriyoruz.

• Sayfa No:846-Belge No: 98-22-23. Ağustos.1920 ( ingiliz ve italyan Başbakanlarının görüşmesi)
“…Llyod George, < Türkler bize ihanet ettiler. Çanakkale’de binlerce insanımız öldü. Şimdi Türklerin ölümüne kim bakar.>”

• Sayfa No:589 Belge No:533-11. Nisan.1920( Lord Curzon’dan Mr. Wardrop’a)
“…Ermeni Bogos Nubar Paşa ve Mr. Ahoromiyan’ı azarladım. Türkleri öldürmek için silahların Azerbaycanlılara karşı kullanılmasının aptallığını anlattım.”

• Sayfa No:629- Belge No:590- 4. Temmuz.1920 ( Amiral Sir F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… Mr. Khatissian, 25 bin tüfek aldıklarını, ayrıca Ermeni ordusunda 30 bin Rus yapısı tüfeğin ve bir milyon merminin bulunduğunu Yunan ilerlemesi başlayınca Ermenilerin de derhal saldırıya geçeceklerini bildirdi.”

• Sayfa No:4- Belge No:6-23.Şubat.1920 (Amiral Sir F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“…Anadolu’daki bütün hareketler Mustafa Kemal Paşa tarafından düzenlenen milli hareketin parçaları olarak düzenlenmektedir… Damat Ferit milliyetçi harekete karşı asker göndermek istiyor… Aldığımız kararlara saygı göstermeyen tek halk Türk halkıdır.”

• Sayfa No:17,26-Belge No:17,23-9.Mart.1920 (Amiral Sir F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… Türkler Yunan idaresi altına girmezler, özellikle Yunanlıların izmir’de yaptığı kepazelikten sonra… ingiliz subayları ve bizim adamlarımız Türkleri öldürmekte, Yunanlılarla iş birliği yapıyorlar…. Bizim Türklere gösterdiğimiz şiddet anlaşılır şey değildir… Türkler müthiş savaşçıdır, cephaneleri azdır, hiç ulaştırma araçları yoktur… Türklerle yapılacak sulh anlaşmasında Kürdistan’da Türklerin hiçbir hakları kalmayacaktır. Kürdistan’da durumdan emin olmalıyız, Kürtler bile ne istediklerini bilmiyorlar… Erzurum Türklerin en kuvvetli kalelerinden biridir, çok büyük bir Türk toprağının Ermenilere verilmesine göz yummazlar… ingiliz imparatorluğu bir zamanlar Türk imparatorluğunun olan bütün bölgeleri elde etmiştir.”

• Sayfa No:43-Belge No:27-18.Mart.1920 ( Amiral Sir F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… Anadolu hareketinin nedeni Yunan işgali ve yaptığı dehşet verici eylemlerdir. Ayrıca büyük Ermenistan ve Pontus Devletlerinin kurulması bu hareketin sebebidir.”

• Sayfa No:49-Belge No: 33-26.Mart.1920 (Amiral Sir F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… Kürdistan Türkiyeden tamamen ayrılıp özerk olmalıdır. Ermenilerle Kürtlerin çıkarlarını bağdaştırabiliriz. istanbul’daki Kürt Kulübü başkanı Seyit Abdülkadir ve Paris’teki Kürt delegesi Şerif Paşa emrinizdedir.”

• Sayfa No:51-Belge No:36-30.Mart.1920 ( Amiral Sir F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“….Başbakandan(Sadrazam) Mustafa Kemal’i kötüleyen ve onları hükümetin emrine karşı gelen asiler olduklarını bildiren ve halkın hükümete bağlı olması gerektiğini anlatan bir yazı aldık.”

• Sayfa No:61,62-Belge No:48,50-11-15.Nisan.1920 (Amiral Sir F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… Damat Ferit(Başbakan) 7 Nisan’da bana geldi, milli hareketi bastırmak için her çeşit moral baskıyı kullanacağını söyledi. Milli harekete karşı organize edilen Aznavur, hükümetin elinde ilk silahtır. Aznavur, Bandırmayı işgâl her türlü etti. Hükümet onu Balıkesir valisi tayin etti ve ayrıca ingilizlerden de yardım istedi. Ben, milliyetçileri ezmek için yine hükümete her türlü yardımı yapacağımı söyledim… Hükümet, milliyetçileri lânetleyen bir bildiri yayınladı, milli harekete karşı bir seri fetva ilan etti.”

• Sayfa No:108 -Belge No:103- 28.Temmuz.1920 (Amiral Sir F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… Damat Ferit bana geldi, < Sulh anlaşmasına göre Kürtler ayrı bir devlet olacaklardır, Kürt liderleri Mustafa Kemal’i sevmez… Siz Mustafa Kemal’den nefret ediyorsunuz çünkü o, sizin yaptığınız anlaşmayı kabul etmiyor. O halde Kürtleri Mustafa Kemal’e karşı birlikte kullanalım> dedi.”

• Sayfa No:113- Belge No:110- 1. Ağustos.1920 ( Amiral F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… istanbul’da vaziyet karışık… Şeyhülislam ve Ticaret Bakanı <geçen yıl Konya valisi idi, milliyetçilerin baş düşmanı> ve Damat Ferit yerinde kalabilirse bize çok faydalı olabilirler. Fakat, halk çok muhalefet gösterirse, onları tutmanın yararı yoktur.”

• Sayfa No: 146 – Belge No:144- 23.Eylül.1920 (Mr. Ryan’ın Anadolu Milli Hareketi hakkındaki notu)
“… Türkler yapılan sulhu çok sert ve adaletsiz buldular. istanbul hükümeti son derece zayıf ve iflas etmiş durumdadır. Milliyetçiler de zayıf, Yunanlılar ise zırhlar içinde pırıl pırıl ve hazır… italyanlar politik ve ekonomik bakımdan Türkiye’yi emmek istiyorlar. Kürtlerin, Türklerden ayrılmaları çok güç. Böyle olmakla beraber majestenin hükümeti Kürtleri Kemalistlere karşı kullanabilir. Anadolu’yu milliyetçiler karşı cesaretlendirmeliyiz. Halkın milliyetçilerden bıkkın olduğu teorisini yaymalıyız. Ferit Paşa(Başbakan) Anadolu’ya bir grup gönderip kendi halkı kandırmaya çalışacak…”

• Sayfa No:151,154-Belge No:147,150-1-4.Ekim.1920 ( Amiral Sir F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… Damat Ferit(Başbakan) şahsi emniyetinden, Sultan’ın emniyetinden ve kendi adamlarının emniyetinden korkmaktadır. Eğer milliyetçiler Türkiye’de idareyi ele geçirirlerse, kendisinin ve Sultan’ın hayatının himayemiz altında olduğunu söylememe izin verir misiniz?… Ferit <Sultan’a etki eden tek insan olduğunu ve ingiliz dostluğunu kendisinin yarattığını > söylüyor. Damat Ferit’in istifası halinde O’nun ve Sultan’ın yurt dışına şerefli bir şekilde çıkmasını sağlamalıyız… Sultan tahtını terk ederse, O’na Türkiye’den çıkması için gereken her türlü yardımı yaparım.”

• Sayfa No:157-Belge No:152- 5.Ekim.1920 ( Venizelos’tan Llyod George’a)
“… Türk hükümetinin Mustafa Kemal’i ortadan kaldıramayacağına kanaat getirdim… Mustafa Kemal’e karşı tedbir olarak:<Bütün Türkleri istanbul’dan atalım, Karadeniz’de Pontus Rum Devletini kuralım. Bunlar islâmiyet’e karşıdır.> “

• Sayfa No:163-Belge No:161- 23. Ekim.1920 (Lord Curzon’dan Lord Derby’e)
“… Damat Ferit istifa etti, şimdi yeni başbakanı ve Sultan’ı elde etmeliyiz.”

• Sayfa No:181-Belge No: 179-22.Kasım.1920 ( Sir H.Rumbolt’dan Lord Curzon’a)
“… izmir’den gelen askeri raporlar iyi değil. Yunanlılar bile askeri disiplinleri olmadığını itiraf ediyorlar. 3. birliğin komutanı Kondylis Salihli’den kömür vagonlarının altına saklanarak kaçmış, öyle görünüyor ki Yunanlılar tek başlarına bu işi yürütemeyecekler.”

• Sayfa No:193-Belge No:186-27.Kasım.1920 (Sir H.Rumbolt’dan Lord Curzon’a)
“… Eğer çok şiddetle askeri harekâta geçmezsek milliyetçiler üstünlüğü ele geçirecekler… Biz, kendimizi bolşevizme karşı islâm’ın koruyucusu gibi göstermeliyiz… Ayrıca, şimdiye kadar Rusları islâm dünyasının düşmanı zanneden islâm dünyası yavaş yavaş uyanıp gerçek düşmanlarının ingiltere olduğun anlamaya başladı.”

• Sayfa No: 208-Belge No:200- 20.Aralık.1920 ( Lord Hardinge’den Lord Curzon’a)
“… Emir Faysal, Yunanlıların Türklere karşı çarpışmalarını teşvik ediyor.”