begüm divarcıoğlu

Ödemeler bilançosu, ulusal ekonominin yabancı ekonomilerle mal ve hizmet ilişkisinin sonucunu yansıtmaktadır. Mal hareketleri ticaret dengesinde izlenirken, sermaye hareketleri aynı adı taşıyan alt kalemde takip edilmektedir. Mal hareketleri ihracat ve ithalat dengesiyle ilgiliyken, sermaye hareketleri ilgili ülke ve diğer ülkeler arasındaki farklı yapıdaki sermaye hareketlerinin yön ve şekliyle ilgilidir. Ödemeler bilançosu ree
l göstergeler kadar, parasal göstergelerden de etkilenmektedir. Reel gösterge, ekonomik faaliyetlerin kümülatif ve ortak sonucu olan gelir değişmesidir. Parasal göstergeler ise enflasyon oranı, faiz oranı ve döviz kuru değişmeleridir. Parasal göstergeler ayrıca kendi aralarında da farklı bir etkileşim sürecine sahip bulunmaktadır. Literatürde ‘Fisher Etkisi’, ‘Satın alma gücü paritesi etkisi’, ‘Reel faiz oranları ilişkisi’, ‘Üretim maliyetleri süreci etkisi’ ve ‘Sıcak para etkisi’ bunların en bilinenleridir. Döviz kuru değişimi, ödemeler bilançosunun değişmesine şekil ve yön veren en önemli faktördür. Hem mal hem de sermaye hareketleri iki farklı para biriminin kullanımını gerektirdiğinden, bu süreç kendiliğinden oluşmaktadır. Ayrıca fiyat düzeyi ve faiz oranı değişmeleri de doğrudan ve dolaylı şekilde döviz kurunu ve ödemeler bilançosunu etkilemektedir.