0
adolf hitler (d. 20 nisan 1889; braunau am inn, yukarı avusturya, avusturya-macaristan i̇mparatorluğu - ö. 30 nisan 1945; berlin, almanya), avusturya asıllı alman politikacı, devlet adamı ve diktatör. 1933 itibari ile almanya'nın başbakanı ve 1934'den ölümüne kadar almanya'nın devlet başkanıydı. devlet başkanı olduğu dönemde başbakanlık ve cumhurbaşkanlığı makamlarını birleştirerek führer[1] unvanı altında devlet başkanlığı yapmıştır. 1921-1945 yılları arasında nasyonal sosyalist alman i̇şçi partisi'nin başkanlığını yapmıştı.
hitler, almanya'da i. dünya savaşı sonrasında yaşanan büyük buhran'dan güç kazandı. propaganda ve karizmatik bir dille, alt ve orta tabakanın ekonomik istemlerine ümit veriyordu; bunun yanında da belli bir seviyede milliyetçilik, sosyalizm, anti-semitizm ve anti-komünizm de sunuyordu. ekonominin tekrar kurulması, yeniden silahlandırılmış bir ordu ve totaliter ve faşist bir rejimle; hitler saldırgan bir dış politika izleyerek alman "yaşam alanı"nı (lebensraum) genişletmek amacıyla polonya'ya saldırdı. yıldırım savaşı (blitzkrieg) taktikleri ile mihver devletleri ittifakı ile birlikte avrupa'nın büyük bölümünü ve asya'nın bir kısmını istila etti.
abd'nin ii. dünya savaşı'na müttefiklerin tarafına katılması ve kızıl ordu'nun ilerlemesi ile alman ordusu gerilemeye başladı. sovyet güçlerinin 23 nisan 1945'te berlin'e girmesi ile iii. reich'in yıkılacağı kesinleşmişti. i̇stila edilen berlin'de; hitler, eşi eva hitler[2][3](eva braun) ile yeraltı sığınağında (führerbunker)[4] 30 nisan 1945 günü intihar etti. cesedi vasiyeti üzerine takipçileri tarafından yakıldı. 7 mayıs 1945'te alfred jodl'ın imzaladığı teslim belgesiyle nazi almanyası tamamen yok ol