ntv sözlük

iskenderiye kütüphanesi
Vikipedi, özgür angiblopedi
Git ve: kullan, ara

Başlığın diğer anlamları için, iskenderiye kütüphanesi (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

iskenderiye kütüphanesi

iskenderiye Kütüphanesi, M.Ö. 3. yüzyılın başlarında Mısır'ın iskenderiye kentinde Ptolemaios hanedanı tarafından kurulmuş olan antik kütüphane. iskenderiye Müzesi olarak bilinen araştırma enstitüsünün bir bölümü olarak inşa edildi.[1] insanlık tarihinde meydana getirilmiş önemli eserlerden biridir. Eski kaynaklar, burada 150 bin cilt el yazması eserin toplandığını kaydeder.
Konu başlıkları
[gizle]

* 1 Tarihçe
* 2 Kütüphanenin yakılışı
* 3 Yeni kütüphane
* 4 Kaynakça
* 5 Dış bağlantılar

Tarihçe [değiştir]

iskenderiye şehri M.Ö. 332 yılında, Makedonyalı Büyük iskender tarafından kuruldu. Onun ölümüyle imparatorluğun dağılışı sonunda kumandanlarından Lagus’un oğlu Ptolemaios I Soter'in eline geçti. O da Mısır’da krallığını ilan etti. Mısır’da 300 yıl devam eden bu hanedanın ilk hükümdarı olup, 323 yılında 24 yaşında iken 24 yıl hüküm sürmüştür. Savaşı sevmeyen Ptolemaios, hiçbir zaman ülkesinin sınırlarını genişletmek hevesine kapılmadı. Bilim ve edebiyata düşkünlüğüyle, Mısırlılar'ın gelenek ve göreneklerini, dinlerini benimseyerek halkın sevgisini kazandı. Eski kanunları, dini törenleri muhafaza etmekle kalmayıp, eski Mısır hükümdarlarının lakabı olan Firavun unvanını aldı ve onları taklit ederek öz kız kardeşiyle evlendi.[kaynak belirtilmeli]

Bu yeni devletin merkezi iskenderiye şehriydi. Yeni firavun burayı baştan başa onarıp, genişleterek o devrin en meşhur başkenti haline getirdi. Burada meydana getirdiği en önemli eser ise müze ve buna bağlı olan kütüphane idi. Kurulması için saray civarında ve güzel bir yer seçildi. Müzede o devirde bilinen bütün ülkelerdeki hayvan ve bitkilerin bir örneği vardı. Ayrıca botanik bahçesi ve bir rasathane bulunuyordu. Otopsi yoluyla insan vücudunun incelenmesi için bir anatomi salonu açılmıştı. Bu bilim sitesinde fizik, kimya, tıp, astronomi, matematik, felsefe, edebiyat, ve fizyoloji bilgileri için evler yapılmıştı.

Müzenin en önemli bölümü kütüphanesiydi. Kütüphanenin müdürü, bulabileceği her yazılı eseri alma yetkisine sahipti. Mısır’a giren her kitabın buraya zütürülmesi mecburiyeti vardı. Kitabın burada bir nüshası çıkarılıp sahibine verilir, kitabın aslı ise kütüphanede kalırdı. Bir taraftan da yurt dışına gönderilen memurlar, başka ülkelerde buldukları kitapları satın alıp, getirirlerdi. Böylece, o zamana kadar birçok bilime ait incin halde ve kaybolmaya mahkum durumda olan eserler emin bir yerde toplanmış oldu.
Kütüphanenin yakılışı [değiştir]

Genel kanı bu kütüphanenin, çıkan çeşitli fanatik görüşler nedeniyle, antik Pagan tapınakları ve yapıların imhası sırasında Hıristiyanlar tarafından yakıldığı yönündedir.

Bu görüşe göre 391 yılında Bizans’ın Mısır Valisi Theophilos, iskenderiye’de Mısır’ın eski din mensuplarına ait Osiris tapınağının yeri olan bir arsayı, kilise inşa edilmesi için Hrıstiyanlara verdi. Burada yapılacak kilisenin temel kazıları sırasında üzerinde eski dine ait yazılar bulunan bir taş çıktı. Hristiyanlar bunu bir alay konusu yaptılar. Bu olay şehirde oldukça kalabalık halde bulunan putperestleri kızdırdı ve sonunda iskenderiye’de dini bir ayaklanma çıktı. iki taraf çarpıştı, insanlar kitle halinde kılıçtan geçirildi. iskenderiye Kütüphanesi’nin olduğu bölge yerle bir edildi. imparator I. Theodosius, valiye başka büyük şehirlere göre eski dinin iskenderiye’de hala neden bu kadar canlı olarak devam ettiğini sorunca, buna sebep olarak iskenderiye Kütüphanesi’nin eski putperestlik kültürünü devam ettiren kitaplarını ileri sürdü. imparator, bunun üzerine hepsinin yok edilmesini emretti. iskenderiye Kütüphanesi’ndeki tüm eserler şehrin hamamlarına dağıtılarak yaktırıldı ve böylece insanlık tarihinin bu bilim ve kültür hazinesi yok oldu.

Daha önceleri bu kütüphanenin şehrin Müslümanlar tarafından alınmasından kısa bir süre sonra ikinci islam Halifesi Ömer’in emriyle Mısır Fatihi Amr ibnül-As tarafından yakılarak yok edildiği ileri sürülmüştür. Bernard Lewis konu hakkındaki makalesinde, kütüphanenin Müslümanlar tarafından yok edildiği hikâyesinin doğruluğunu Alfred J. Butler, Victor Chauvin, Paul Casanova ve Eugenio Griffin gibi Batılı ilim adamlarının reddettiğini yazmaktadır. [2]

Kütüphanenin Sezar tarafından, iskenderiye'yi kuşattığı sırada yok edildiği görüşü de çeşitli tarihi eserlerde yer almaktadır. Kütüphanenin varlığını 4. yüzyıla kadar sürdürdüğü bilinmektedir. Sezar'ın kuşatmasında sadece bir bölümünün zarar görmüş veya yıkılmış olduğu da düşünülmektedir.
Yeni kütüphane [değiştir]

Ana madde: Yeni iskenderiye Kütüphanesi

2002 yılında tekrar açılan iskenderiye kütüphanesi

Yakılan iskenderiye kütüphanesinin bulunduğu alanda Yeni iskenderiye Kütüphanesi yapılmış ve 2002 yılında hizmete açılmıştır.
Kaynakça [değiştir]

1. ^ "Library of Alexandria." Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2008.
2. ^ Mostafa El-Abbadi ve Omnia Mounir Fathallah, What Happened to The Ancient Library of Alexandria?, Brill, 2008, sayfa 214

Dış bağlantılar [değiştir]

* Bernard Lewis'in "The Arab Destruction of the Library of Alexandria: Anatomy of a Myth" (iskenderiye Kütüphanesi’nin Araplar Tarafından Yıkımı: Bir Efsanenin Anatomisi) adlı makalesinin çevirisi [1]