+2
istakozlar yavaş büyüyen deniz kabuklusudur. ancak 5 yaşına geldiğinde 1kg’a erişebilir. yaşamları boyunca belirli zamanlarda kabuklarını değiştirirler. her kabuk değişiminden sonra beşte biri kadar büyüyebilir ama 8 yaşından sonra kabuk değiştirmelerinin süresi uzar. kabuk değiştireceği zaman kendine yuva yapar. kabuğunu terk ettiğinde eti pelte gibidir. en son kabuğunu yer ve yeni kabuğunun sertleşmesini bekler.
yer ve yön bulma yeteneği çok güçlü olan bir deniz canlısıdır.
sonbaharın ortasında ıstakozların yaşadıkları bölgede hava şartları son derece değişkendir. yüksek basınç sonucu rüzgarlar yoğunlaşır, gökyüzü kararır, yağmur yağar ve ısı düşer. bununla birlikte ıstakozların yaşadığı sığlıklar bulanıklaşır. rüzgar sonucu sığ alanlarda büyük dalgaların oluşturduğu hareketler meydana gelir. bu, ıstakozların göç mevsiminin geldiğinin işaretlerindendir.
evet, siz belki de şimdiye kadar sadece kuşların göç ettiğini biliyordunuz. ama deniz tabanında yaşayan ıstakozlar da göç eder. onlar da deniz tabanında yürüyerek bir yerden başka bir yere yolculuk yaparlar.
istakozların neden sonbaharda göç ettikleri ve bu zamanlamayı nasıl yaptıkları tam olarak bilinmiyor. fakat eldeki bilgilerle, çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülüyor. ani ısı değişikliği ve yoğun su hareketleri ıstakozlarda yer değiştirme eğilimi meydana getiriyor olabilir.
burada önemli olan nokta, bir ıstakozun içinde yaşadığı ortamın iklimsel değişikliklerini fark ediyor, bu ortam şartlarının kendi yaşamı için bir risk olacağını anlıyor ve ona göre de önceden tedbir alıyor olmasıdır. aldığı tedbirde de önceden hesaplaması gereken noktalar vardır. örneğin ıstakozun kendisi için uygun olan ortamın, okyanusun neresinde olduğunu ve oraya hangi yolla en çabuk ulaşacağını önceden bilmesi gerekir. bütün bu kararları verdikten sonra son derece bilinçli şekilde oraya doğru yönelmelidir.
istakozların göçleri genel olarak daha sakin sulara doğru olur. bu seyahat sırasında oldukça dikkat çekici görüntüler meydana gelir. her ıstakoz kendi önündekine dokunacak şekilde pozisyon alır ve yaklaşık 50–60 ıstakoz bir araya gelerek bir konvoy oluştururlar. bu şekilde okyanus tabanında birkaç gün ve gece yürürler.
konvoyun elemanları kendi pozisyonlarını antenlerinin ve ön bacaklarının uçlarını sürekli olarak önlerindeki ıstakozun karnına dokunarak belirler.
tek sıra halinde oluşturulan bu konvoyun ıstakoza birçok faydası vardır. öncelikle yol boyunca karşılaşacağı tehlikelere tek başına karşı koyamayacak olan ıstakozlar, birlikte hareket ettiklerinde av olmaktan kurtulabilirler. çünkü tümünün birden sahip oldukları gözler, antenler ve diğer tüm alıcılar düşmanı fark etmek ve caydırmak için aynı anda kullanılmış olur.
istakozlar genellikle bu göç yolunda büyük balıkların saldırısına uğrarlar. saldırı esnasında en öndeki lider ıstakoz kendi etrafında döner. bunu gören diğer bireyler tehlike olduğunu anlar ve onlar da dönerek bir rozet şekli oluştururlar. bu sırada ıstakozlarda savunma kabukları oluşur. normal şartlar altında çok çabuk yem olacakken bu tedbirler sayesinde düşmandan korunmuş olurlar. ayrıca ıstakozların en hassas yerleri karın bölgeleridir. en büyük hasarı bu bölgelerinden alırlar. dizi şeklinde sıralandıklarında ise bir arkada olan ıstakoz diğerinin karın bölgesini kapatarak onu korumuş olur.
bir arada hareket etme sadece ıstakozlarda değil, başka birçok canlıda da görülen bir özelliktir. doğadaki her canlı sadece kendini düşünerek hareket etmemekte, hep diğer arkadaşlarının da iyiliğini düşünmekte, fedakarlık yapmaktadır. böylece aralarında bir güç birliği oluşturup düşmanlarına karşı kolayca savunma yapabilmektedirler.
yapmaları gereken her şeyi ıstakozlara öğreten ise yüce allah’tır.
Tümünü Göster