kız arkadaşımın attığı mail beyler

Türkiye, resmî adıyla Türkiye Cumhuriyeti[4] (Bu ses hakkında Türkiye Cumhuriyeti (yardım·bilgi)), başkenti Ankara olan ve Eski Dünya karaları denilen Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarının birbirine en çok yaklaştığı noktada bulunan ülkedir. Ülke topraklarının bir bölümü Anadolu Yarımadası'nda, bir bölümü ise Balkan Yarımadası'nın uzantısı olan Trakya'da bulunur. Ülkenin üç yanı Akdeniz, Karadeniz ve bu iki denizi birbirine bağlayan Boğazlar ile Marmara Denizi ve Ege Denizi ile çevrilidir. Komşuları Yunanistan, Bulgaristan, Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan (Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti) ile, iran, Irak ve Suriye'dir.

Türkiye, yedi bağımsız Türk devletinden birisidir. Kişi sayısına göre yaygın din islâm'dır. Laik bir devlet olduğu için resmi dini yoktur. [5] Ülkenin tek resmi dili Türkçe'dir. Fakat ülke nüfusunun %18'ini[6] oluşturan Kürtler ve Zazalar, Kürtçe ve Zazaca dillerini de çoğunlukla serbestçe kullanırlar.

Türkiye, Osmanlı imparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı sonunda yenilmesinden sonra, Osmanlı imparatorluğu'nun yerine kurulan ardıl devletler içinde tek bağımsız devlet olarak[7][8] devletin Türk nüfus çoğunluğuna sahip toprakları üzerinde Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki halkın büyük mücadelesi ile kurulmuştur. Arnold Joseph Toynbee gibi bazı tarihçiler ise Türkiye'nin (başlıca ardıl olmak bir yana) tek ardıl devlet sayılması gerektiğini savunurlar.[9] 29 Ekim 1923 tarihinde cumhuriyeti ilan eden Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türkiye Cumhuriyeti devletinin kurucu iradesinin sahibidir.[kaynak belirtilmeli]

Türkiye, aralarında Birleşmiş Milletler, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü, Avrupa Konseyi, islam Konferansı Örgütü, Ekonomik Kalkınma ve işbirliği Örgütü, Avrupa Güvenlik ve işbirliği Teşkilatı, Dünya Ticaret Örgütü, Karadeniz Ekonomik işbirliği Örgütü, Ekonomik işbirliği Örgütü 'nün bulunduğu birçok uluslararası örgüte üyedir.[10]. 3 Ekim 2005 tarihinden itibaren Avrupa Birliği'ne tam üyelik için müzakerelere başlanmıştır.[11] Türkiye, siyaset bilimciler ve ekonomistlere göre bir bölgesel güçtür.[12][13]
Konu başlıkları
[gizle]

1 Etimoloji
2 Tarihçe
3 Siyasal hayat
3.1 Çok partili hayata geçiş
3.2 Yönetim biçimi
4 Dış politika
4.1 Atatürk Döneminde dış politikalar
4.1.1 Türkiye ve Milletler Cemiyeti
4.1.2 Sadabat Paktı
4.1.3 Balkan Antantı
4.2 Atatürk Sonrası dış politika
4.2.1 Birleşmiş Milletler, NATO ve AB
4.2.2 Türkiye ve Avrupa Birliği
4.2.3 Kıbrıs Harekâtı
5 Ordu
6 Türk Milleti
7 Demografi
7.1 Türkiye'nin En Kalabalık 20 ili
7.2 Nüfusun Yaşa Oranları
7.3 inanç
7.4 Dil
8 idari yapılanma
8.1 Türkiye'nin En Geniş 5 ili
9 Coğrafya
9.1 Yüzölçümü
9.2 Coğrafi bölgeler
9.3 Yükseltiler
9.4 Düzlükler
9.5 Akarsular - göller
9.6 Türkiye'nin en büyük gölleri
9.7 Deprem kuşağı
10 iklim
11 Türkiye Faunası
12 Türkiye Florası
13 Ekonomi
14 Eğitim
15 Kültür
15.1 Felsefe
15.2 Edebiyat
15.3 Folklor
15.4 Mutfak
15.5 Basın - yayın
15.6 Sinema
15.7 Müzik
15.8 Spor
15.8.1 Halter
15.8.2 Güreş
15.8.3 Futbol
15.8.4 Basketbol
16 Tatil ve bayramlar
16.1 Resmî tatiller
16.2 Dinî bayramlar
17 Ulaşım ve taşımacılık
18 Kaynakça
19 Kaynaklar
20 Dış bağlantılar

Etimoloji [değiştir]

Tarihçi ilber Ortaylı bir makalesinde Cenevizli ve Venedikli tüccar ve diplomatların, 12. yüzyılda, Türkiye'yi Turchia ve Turmenia olarak tanımladıklarını belirtir.[14] Ayrıca, Türkiye adı ilk defa 1190'da bir yazılı kaynakta, Haçlı Seferi vak'ayinamesinde geçmektedir.[kaynak belirtilmeli] Abdulhaluk Çay ise Turchia tanımını çok daha gerilere zütürür ve Turchia tabirine ilk defa 6. yüzyılda Bizans kaynaklarında rastlandığını belirtir ve şöyle der "Bu tabir 9. ve 10. yüzyıllarda idil/Volga Nehri'nden Orta Avrupa'ya kadar uzanan saha için kullanılmıştır. Bu kullanımın Kafkasya bölgesinde Hazar Kağanlığı için Doğu Türkiye’si, Arpad Hanedanı'nın kurduğu Macar Devleti için Batı Türkiyesi şeklinde olduğunu ve aynı tabirin 12. yüzyıldan itibaren Anadolu için kullanıldığını belirtir. Tarihte 13-14. yüzyıllarda Mısır Memlûkleri de Türkiye adını kullanmışlardı: "ed-devlet üt Türkiya" (1250-1387). Türkçedeki kelime anlamı ise Türk ve iye (ait) kelimelerinin birleşmesi ile oluşan Türkiye kelimesidir.

Osmanlı Devleti'nde, 19. yüzyıla kadar Türkiye adı kullanılmadı; Devlet-i Âliyye, Devlet-i Osmaniye, Memalik-i Şahane, Diyar-ı Rum adları kullanıldı. Fakat dış dünyanın zaman zaman Osmanlı imparatorluğu adını kullanmak yerine Türkiye adını kullandığı bilinmektedir. O dönemde yabancı dillerle çizilmiş haritalara bakıldığında bu durum açıkça ortadadır. Daha sonra, Jön Türkler arasında Osmaniye yerine Türkistan, Türkeli, Türkili gibi adlar önerildiyse de, Orta Asya'da Türkistan adlı bir devlet olduğundan bu benimsenmedi. Anayasada (1921) "Türkiye"[15] adı yazıldı ve 1923'de devletin resmi adı Türkiye olarak kabul edildi.

Türkiye Cumhuriyeti'nin 29 Ekim 1923'ten 1 Kasım 1928'e kadarki isminin yazılışı Osmanlı Türkçesi ile جمهورية تركيا şeklindedir. 1 Kasım 1928 tarihinde 1353 sayılı "Yeni Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun"un kabul edilmesi ile yazılış bugünkü halini almıştır.
Tarihçe [değiştir]

Ana maddeler: Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihi ve Türkiye tarihi

Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk ve silah arkadaşları tarafından, Kurtuluş Savaşı'nın kazanılması ile, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkmış ve savaşı kazanan devletlerce paylaşılmış Osmanlı imparatorluğu'nun Anadolu ve Trakya'da kalan toprakları üzerine kurulmuştur. istiklal Harbi, Misak-ı Milli sınırları[16] içinde ülke bütünlüğünü korumak, milli egemenliğe dayalı, tam bağımsız yeni bir Türk devleti kurmak için Büyük Millet Meclisi tarfından yönetilen, çok cepheli bir savaştır.

Kurtuluş Savaşı'nda düşmana karşı koyan, ülkenin direniş örgütlenmeleri ve güçleri olan milli güçler, Osmanlı ordusu ile Kurtuluş Savaşı milis ve gönüllülerinden oluşan Kuvayı Milliye'dir.

Kuvayı Milliye, ülkenin dört bir yanının Yunan, ingiliz, Fransız, italyan birliklerince ele geçirildiği, Mondros Mütarekesi ile ülkeye ağır koşulların dayatıldığı, Osmanlı ordusunun silahlarının alınıp dağıtıldığı, her şeyin bitti sanıldığı günlerde, milletin tepkisi olarak doğan bir halk direnişidir.

12 Haziran 1919'da Havza'dan Amasya'ya gelen Mustafa Kemal Paşa buradan yayımladığı bildiri ile ülkenin içine düştüğü durumu açıklıkla saptıyor, çözümün bütün güçlerin birleşmesinden geçtiğini vurguluyordu. Mustafa Kemal Amasya'da Anadolu ve Rumeli'de kurulan Müdafaa-i Hukuk Dernekleri'ni birleştirme, kongreler yaparak tüm milletin kesin kararına dayalı yeni bir yönetim kurma amacıyla Amasya Tamimi'ni hazırlamıştır.[17]

Bu tamim milli egemenliğe dayalı yeni Türk devletinin kurulması yolunda atılan ilk adımdır. Milletin teşkilatlandırma ve mücadele yöntemleri belirginleşmiştir. Milli Egemenlik ve milli bağımsızlık fikri ilk kez ortaya atılmıştır.

8 Temmuz'da istanbul'a görevinden ve askerlikten ayrıldığını bildirerek, Osmanlı Hükûmeti ile tüm ilişkilerini sona erdiren Mustafa Kemal ertesi gün Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Erzurum Şubesi'nin başkanlığına seçildi. 23 Temmuz 1919'da Mustafa Kemal'in başkanlığında toplanan Erzurum Kongresi'nde[18] alınan karar ile;
“ Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez ”
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin ilk üyeleri

Millî direnişi oluşturmada ikinci büyük adım olan ve 4-11 Eylül 1919 tarihinde yapılan Sivas Kongresi'nde[19] Mustafa Kemal Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin başkanı olarak seçilerek Milli Kurtuluş Savaşı'nın yetkili lideri haline gelmiştir.

27 Aralık 1919'da Ankara'ya gelen Mustafa Kemal Ankara'yı Anadolu'daki direniş hareketinin merkezi olarak seçmiştir.

istanbul'un işgalinden üç gün sonra, Atatürk ünlü 19 Mart 1920 tarihli bildiriyi yayımlayarak, olağanüstü yetkiler taşıyan bir meclisin Ankara'da toplanacağını bildirerek, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş temellerinin Ankara'da atılmasını sağladı.

Atatürk 21 Nisan'da yayımladığı ikinci bir bildiri ile, Meclis'in 23 Nisan günü toplanacağını ve açılış töreninin nasıl yapılacağını duyurdu.[20]