birinci dünya savaşıı

wi̇lson i̇lkeleri̇
abd başkanı wilson, gelecekte yapılacak barışın ilkelerini açıklamıştır (8 ocak 1918).
buna göre:
1. yenen devletler, yenilen devletlerden toprak ve tazminat almayacak.
2. devletlerarasında gizli herhangi bir antlaşma yapılmayacak, antlaşmalar açık olarak yapılacak.
3. devletlerarasında eşitlik sağlanacak, uluslararası ekonomik engeller kaldırılacak.
4. ülkeler arasında silahlanma yarışına son verilecek.
5. alsace – loraine fransa’ya geri verilecek.
6. i̇şgal edilen rus toprakları boşaltılacak.
7. belçika yeniden kurulacak.
8. uluslararası anlaşmazlıkları barış yoluyla çözmek için cemiyet-i akvam (milletler cemiyeti) kurulacak.
9. boğazlar her devlete açık olacak.
10. türk egemenliği altında yaşayan diğer milletlere kendini yönetme hakkı verilecek.
11. osmanlı devleti’nin türk bölgelerine egemenlik hakkı verilecek.

not:
i̇tilaf devletleri, toprak elde etmek için paris barış konferansı’nda manda ve himaye fikrini ortaya atmıştır.
not:
i̇tilaf devletleri, wilson i̇lkeleri’ne ters düşmemek için mondros antlaşması’na 7. ve 24. maddeleri koymuşlar