bu başlıkta ctrl v yapıyoruz beyleeer

osmanlı hanedanı'nın sultanları 1299'dan 1922'ye kadar kıtalararası geniş bir imparatorluğa hükmetmiştir. osmanlı i̇mparatorluğu zirvedeyken; kuzeyde macaristan, güneyde somali, batıda cezayir ve doğuda irak'a kadar uzanmıştır. i̇lk başlarda imparatorluk bursa'da yönetilirken 1366'da edirne başkent oldu. son olarak da bizans i̇mparatorluğu'ndan alınan i̇stanbul başkent oldu.[1] i̇mparatorluğun ilk yıllarının anlatımında efsane ve gerçeği ayırmanın zor olması nedeniyle değişen konular olmuştur; buna rağmen çoğu modern bilginler imparatorluğun aşağı yukarı 1299 yılında ortaya çıktığını ve kurucusunun oğuz türkleri'nin kayı boyu'ndan gelen osman gazi olduğunu kabul eder.[2] osmanlı hanedanı 36 sultanla 6 yüzyıl boyunca var oldu. osmanlı i̇mparatorluğu i. dünya savaşı'nda müttefik olduğu i̇ttifak devletleri'nin yenilgiye uğraması sonucuyla tarih sahnesinden kayboldu. i̇mparatorluğun i̇tilaf devletleri tarafından bölünmesi ve ardından gelen kurtuluş savaşı modern türkiye cumhuriyeti’nin doğmasına yol açtı.[3]

osmanlı devleti varolduğundan beri mutlak monarşi ile yönetilirdi. sultan hiyerarşik osmanlı sisteminde ve siyasi, askeri, hukuki, sosyal ve çeşitli başlıklarda en üstteydi.[a] teorik olarak sadece tanrı'ya ve yerine getirmesi gereken tanrı'nın yasaları (i̇slam'daki şeriat)'na sorumluydu. onun ilahi görevi i̇ran-i̇slam başlıklarına yansıtılan "tanrı'nın yeryüzündeki gölgesi" (zill allah fi’l-âlem) ve "yeryüzünün halifesi" (halife-i ru-yi zemin) olmaktı.[4] tüm devlet dairesi onun hükmündeydi ve verdiği her karar ferman adı verilen kararnamede yayımlanırdı. başkomutandı ve tüm yurttaki resmi unvanıydı.[5] 1453'te i̇stanbul'un fethi'nden sonra kendilerini roma i̇mparatorluğu'nun varisi olarak görürlerdi bu nedenle ara sıra kayser ve i̇mparator unvanını kullanırlardı.[4][6][7] 1517'de mısır’ın fethi'nden sonra i. selim halife unvanını da benimsedi. böylece evrensel müslüman hükümdarı olduğunu iddia etti.[b] yakın zamanlarda osmanlı hükümdarları tahta çıkmada avrupa hükümdarlarının taç giyme törenine eşdeğer olarak osman'ın kılıcı ile kuşatılırdı.[8] kuşatılmayan sultanın çocukları verasete uygun değildi.[9]

teoride ve ilkelerde teokratik ve salt olmasına rağmen, uygulamada padişah’ın yetkileri sınırlıydı. siyasi kararlarda hanedanın önemli üyelerinin görüş ve tutumlarını dikkate alırdı, bürokratik ve askeri kuruluşlarda aynı zamanda dini liderlerdi.[5] 17. yüzyıldan bu yana, imparatorluk uzun süren durgunluk dönemine girdi, bu dönemde sultanlar çok güçsüzleştiler. birçoğu güçlü yeniçeri ocağı tarafından tahttan indirildi. tahta geçmesi yasaklı[10] olmasına rağmen harem-özellikle hükümdarın annesi (valide sultan olarak da bilinir)- sahne arkası önemli politik rollerde kadınlar saltanatı dönemi boyunca etkili oldu.[11]

sultanların azalan güçleri ilk sultanların ve sonrakilerin saltanat uzunluklarının farklılığından dolayı kanıtlandı. i. süleyman, imparatorluğu 16. yüzyılda doruk noktasına çıkaran, 46 yıllık saltanatı olan, osmanlı tarihinin en uzunuydu. v. murat, 19. yüzyıl gerileme dönemine hükmeden, kayıtlardaki en kısa saltanattı: saltanatı sadece 93 gün sürdü. parlamenter monarşi v. murat’ın varisi ii. abdülhamit, imparatorluğun son mutlak ve ilk anasayasal monarşi hükümdarı, zamanında resmileşti.[12] 2009'dan beri osmanlı hanedanının başı ve osmanlı tahtının sahibi abdülmecit'in büyük torunu bayeziddir