özet geç piç deyin elim ayağım titriyor amk

atom sözcüğü her ne kadar “daha küçük parçacıklara bölünemeyen” gibi bir anlam taşısa da, çağdaş bilimde atom “atomaltı parçacıkların birleşimi” olarak tanımlanır. atomdaki üç temel parçacık elektron, proton ve nötrondur. bütün elementlerin atomlarında bu üç parçacık mutlaka bulunur; tek istisnası hidrojen-1 atomudur ki bu atomda nötron yoktur. ayrıca herhangi bir hidrojen katyonunun elektronu da yoktur. bundan dolayı hidrojen-1 atomunun katyonuna proton da denir.

helyum atomunun sadeleştirilmiş haliyle atom modeli: i̇ki protondan (kırmızı) ve iki nötrondan (yeşil), ayrıca etrafında dönen (sarı) elektronlar.
negatif yüklü olan elektron, bu parçacıklar arasında 9.11−31 kg ile en hafif olanıdır. boyutlarının ölçümü mevcut tekniklerle mümkün değildir. proton pozitif yüklüdür ve kütlesi, 1.6726−27 kg, yani elektronun kütlesinin 1836 katıdır. protonun kütlesi, atomdaki bağlanma enerjisine göre değişiklik gösterip azalabilir. nötron ise yüksüz bir parçacıktır ve kütlesi 1.6929−27kg’dır. nötron ve protonların boyutları, her ne kadar yüzeyleri tam olarak tanımlanamasa da, birbirlerine yakın değerdedir.
standart modele göre, proton ve nötronlar kuark adı verilen temel parçacıklardan oluşurlar. kuarklar bir çeşit fermiyondur ve maddenin iki temel bileşeninden (diğer bileşen leptondur) biridir. herbiri +2/3 veya -1/3 yüklü olan altı çeşit kuark vardır. protonlar iki yukarı kuark bir tane de aşağı kuarkdan oluşur. böylece yükü " 2.(+2/3) + 1.(-1/3)= +1 ", yani pozitif olur. nötronlar ise iki aşağı kuark bir de yukarı kuarktan oluşur ve " 1.(+2/3) + 2.(-1/3) = 0 " sonucu yüksüz olurlar. (bu hesaplarda +2/3 yukarı kuark, -1/3 ise aşağı kuarkları gösteriyor). bileşimlerindeki bu farklılık yüklerinin yanı sıra kütlelerinin de değişik olmasına neden olur. kuarkları, gluonlar aracılığıyla, güçlü çekirdek kuvveti bir arada tutar. gluon, fiziksel kuvvetleri sağlayan gauge bozonlarından biridir.