Dostum öncelikle merhaba. Sorduğun soruyu kendi bilgi ve yorum kabiliyetimle elimde geldiğince cevaplamak isterim.
Öncelikle 11 eylül saldırısından sonra Abd terör örgütlerine karşı çok daha sert bir politika izledi ve "terör saldırısı ihtimali olan" bölgelere de askeri operasyonlar düzenledi ve küresel çapta terör örgütlerine savaş ilan etti. Örnek olarak Irak ve Afganistan bu başlık altında incelenebilir. Bu terör saldırısı ihtimali uluslararası hukukta da yer buldu ve haklı savaş sebebi sayıldı. Suriye sınırları içindeki terör örgütleri bölgedeki iktidar boşluğunu da değerlendirip bir tehlike olmaktan öteye geçip Suriye sınırları içerisinden Türkiye Cumhuriyetine saldırılar düzenledi. Öncelikle bu zaten haklı savaş sebebi ayrıca Suriye ile imzalanan Adana mutabakatı sınır ötesinde Türkiye'ye terörist gruplarını takip yetkisi de vermekte.
Diğer bir mesele ise Juss ad bellum. Yani haklı savaş. Yılladır Suriye'de yaşanan insani bir kriz söz konusu. Hem
insan haklari ihlalleri son derece fazla hemde bölgeyi terketmek zorunda kalan insanlar Türkiye'ye sığınıyor. Bu insanlarin geri dönebilmeleri için artik Suriye'de barış ortdıbının sağlanması gerekiyor. 3.7 mılyon Suriyeli şuan Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde ve 1 mılyonu da Turkiye'ye girmek icin sınırda beklıyor. Eger ki Suriye'de barış ortamı sağlanamazsa daha da artacak bu sayı o yuzden Türkiye bir seyler yapmali. Türkiye yillarca bekledi ama kalıcı bir barışın sağlanacağına dair inancı kalmayinca son seçenek olarak askeri mudahale seçeneğine başvurdu.
Yaşanan insani krizlere karşı "insani müdahale hakkı" uluslararası hukukta bulunmaktadır ve son çözüm yolu olarak kullanılmaktadır. Türkiye'de tam olarak bunu yaptı; diplomatik ilişkilerle konuyu çözülmeye çalıştı yıllarca ama bu kanal tıkanınca son çözüm olarak doğal bir şekilde askeri müdahale başvurdu.
Sonraki süreç ise juss in bello yani savaşın içinde adil olunması. Baktığımız zaman Türkiye orantısız bir güç kullanmadı bu operasyonda. Yani adil bir savaş gerçekleştirdi ve gerçekleştiriyor ileride ne olur bilemeyiz. Zannediyorum ki neden Suriyede olduğumuzu elimden geldiğince açıklayabildim.
Bence asıl tartışmamız gereken adil savaşın diğer ilkesi olan savaşın amacı ve sınırı. Savaşın makul ulaşılabilir bir amacı olmalı. Bu noktada biz ne zamana kadar Suriye'de olmayı planladık? Ne gerçekleşene kadar operasyon devam edecek bu oldukça önemli. Terör örgütlerinden temizlenene kadar, güvenli bölge oluşturulana kadar, barış ortamı saglanana kadar yada Suriye'de demokratik seçimlerle yeni bi iktidar oluşturulana kadar mı? Bunun iyi saptanması ve ulusal ve uluslararası arenada net bir şekilde anlatılması gerekiyor.