başlık yok! burası bom boş!
  1. 1.
    +293 -106
    SAZAN:
    Sazangiller familyasına adını veren tatlı su balığı. Göl ve yavaş akan derelerde bulunur. Uzun gövdeli, solucan, böcek larvaları ve bitkilerle beslenen bir dip balığıdır. 1,5 metre boyunda, 35 kg ağırlıkta olanları vardır. Ömrü 40-50 yıla kadar varabilir. Türkiye'nin Akdeniz ve Güneydogu bölgesi haricinde her yerinde bulunur. Ancak, Akdeniz Bölgesinin en önemli akarsularından olan Göksu Irmağı'nda bol miktarda sazan yaşamakta ve ağırlıkları 10-12 kilograma ulaşabilmektedir.
    Balık türleri arasında lezzetli olması nedeniyle sürekli tercih edilen sazan balığı sazangiller familyası grubunda yer almaktadır. Sazanların bazıları pullu olabildiği gibi deri sazanı gibi pulsuz olan ve aynalı sazan gibi az sayıda büyük pulları olan sazan çeşitleri bulunmaktadır. Genellikle tatlı sular da yaşayan sazan balıkları kemikli ve iridir. Kısa anuş yüzgeçleri ve uzun bir sırt yüzgecine sahiptir. Sazan balıklarının başında özellikle ağız kısımların da dört adet bıyık bulunmaktadır. Bu tür balıkların yüzgeç kısımları yumuşaktır. Yüzgeçlerin ön kısmında kuvvetli dikenler yer almaktadır.
    Sazan balığı genellikle duru, sakin ve berrak göllerde ve kanallar da yaşamaktadır. Sazan balıkları genellikle hayvansal ve bitkisel besinlerle beslenirler. Genç bir sazan balığı ortalama 10-15 kg gelirken yaşlı bir sazan 40-45 kg ağırlığın da olabilir. Sazan balıklarının bulanık sular da görüşleri kuvvetlidir.Bu tür balıkla yataydan yukarıya doğru 50/ 60 derecelik bir görme açısına sahiptir. Hassas ve zeki olan sazan balıkları titreşimleri güçlü algılar. Bu nedenle sazan balığı avlarken şamandralı kıyılar da avcıların oltayı çok sert vurmaması gerekir. Sazan balıkları ortamın sıcaklık değişimine ayak uydurabilir.
    Sazan balıklarının ağzı vücudunun alt kısmın da yer almaktadır. Ağzı büyük değildir ve sazan balıkların dişi yoktur. Ağız ve çene kısmı beslenmeye pek uygun değildir. Üst çenesinden aşağı kısıma doğru iki duyu organı yer alır. Bunlardan biri bıyıktır. Dudak kenarın da yer alan bu bıyıklar sazan balığının beslenmesini sağlamaktadır. Bıyıklar dibi araştırır ve tüketebileceği besinleri arar. Bitki köklerini, solucanları, lavları dibini kazarak çıkarır yer dibi kazarak yemlenme sırasında toprak altında sıkışmış gazaları su yüzüne çıkararak yerini ve yemlendiğini belli eder. Bazı durumlarda sazanlar küçük balık parçalarıyla ve su yüzeyindeki böceklerle de beslenebilir. Ekmek parçalarıyla beslenen ve bu duruma alışan sazanlar, iğneye takılıp atılan ve su üstünde yüzen ekmek parçaları sayesinde avlanırlar.
    Sazan balıklarının burun deliklerin de suyun geçmesine izin vermektedir. Böylece çözünmüş herhangi bir maddeyi algılar ve bu maddenin bir yem olup olmadığını kimyasal maddelere duyarlı hücreleri içeren ağız çeperindeki algılama yeteneği ile sazan bunun bir yem olup olmadığı mesajını verir. Eğer gönderilen mesaj doğru ise yemlenmeye devam eder. Eğer bu maddenin zararlı bir madde olduğuna hükmederse yemlenmeyi bırakır ve kusar.
    Sazanlar da dokunma hissi çok hassastır. Dokunma hissi iki biçimdedir. Biricisi doğrudan yemi ağzına alma ve bunun bir yem olup olmadığına karar vermesidir. ikincisi ise baş kısmın da başlayarak kuyruk kısmına kadar uzanan ince kılcal tüpler vasıtasıyla vücudun yan kısım ile dokunarak ve yemler ile yem olmayan maddeleri algılayabilmektedir. Aynı zaman da sazanların ağız kenarın da bulunan bıyıklar da yem olan ve olmayan maddeleri ayırt etmektedir. Herhangi bir yeme dokunan sazan gözleri görmesi dahi bıyıkları ile bu besinlerin zararlı olup olmadığına karar verebilir. Görmesine gerek kalmadan. Ayrıca bu maddelerin bir oltaya bağlı olup olmadığını da anlayabilmektedir. Duyu organları sazanların hayatta kalmalarını sağlamaktadır. Hayatta kalmaları ve açık bir tehlike oluşturan şeylerden kaçınmaları duyu organlarının sayesindedir.
    Sazan balığını avlarken yemlemeye dikkat edilmelidir. Sazan balıkları için koku çok önemlidir. Sazan balıkları için en uygun yem bayat ekmek ve haşlanmış tahıllardır. Küçük parçalar haline getirilen ekmekler veya tahıllar çamurla karıştırılıp küçük toplar halinde getirilir. Daha sonra hazırlanan bu toplar mıntıkaya atılır. Balığın oltaya vurmasına göre zaman aralıklar ile bu tekrar edilmelidir. Böylece sazan balıkları o bölgeye toplanmış olur. Toplanan balıkları dağıtmamak için fazla yem atılmamalıdır. Ayrıca avlama sırasında eritilmiş ayçiçeği küspe veya kokulu hayvan yemleri yada diğer küspe çeşitleri de bu ekmek karışımının içine ilave edebilirsiniz.

    SAZAN TÜRLERi:

    PULLU SAZAN ( Cyprinus carpio )
    13 ve 14. yy. dan beri üretimi yapılan ve kolay yetişen, eti lezzetli, ekonomik değeri çok yüksek olan bir balıktır. 3 - 4 yaşlarında olgunlaşıp 200 - 300 000 yumurta verir. Ortalama 30 -40 cm. boy ve 500 - 1000 gr. ağırlıkta olur. Doğal yetişenlerinin 100 cm. ve 25 kg. olanlarına rastlanır. Sportif avcılığı değerlidir. Su böcekleri, kurtlar ve diğer hayvanlarla beslenir.

    GÜMÜŞ SAZAN ( Hypophtalmichtys molitrix )
    Diğer sazan türleri gibi Güneydoğu Asya kökenli bir balıktır. Ortalama 100 - 120 cm. boy ve 20 kg. ağırlığa erişirler. Fido planktonlarla beslenir. 3 yaşında cinsel olgunluğa erişip. 20 - 22 derece ve üstündeki sularda 140 000 yumurta verir. Yağsız ve lezzetli eti Çin'de oldukça değerlidir. Bu nedenle ülkemize getirilerek araştırma enstitülerinde yaşam uygulama ve üretme şartları incelenmektedir.

    SiYAH SAZAN ( Mylopharyngodan piceus )
    Çamur Sazanı olarakta bilinir. En çok 80 cm. boya ulaşır. Sakin akan nehirlerin çamur veya kumlu zeminlerinde, derinlerde kabuklular ve yumuşakçalarla beslenerek yaşar. Eti lezzetlidir. Çin'de üretimi yapılmasına rağmen ülkemizde yaşamı ve değerlendirilmesi henüz araştırılmaktadır.

    AYNALI SAZAN ( Cyprinus carpio )
    Pullu Sazan' ın Çıplak - Çizgili ve Aynalı Sazan olarak adlandırılan yan türlerinin üretime en elverişli olanıdır. Kolay ürediği için çeşitli yörelerde ve özellikle baraj göllerinde üretimi yapılmaktadır. Yaşam öyküsü Pullu Sazan gibidir. Ekonomik değeri çok yüksektir. Çeşitli ülkelerde yılda 200 bin ton Sazan üretimi yapılmaktadır.

    OT SAZANI ( Ctenopharyngodon idella )
    Ot balığı olarakta tanımlanır. 2 000 yıldan beri Çin' de Sazan üretimi ile beraber yetiştirilir. Anayurdu Çin' den dünyaya yayılan, bu arada ülkemize de getirilen bir kültür balığıdır. Ortalama 40 - 80 cm. boy ve 2 - 5 kg. ağırlıkta olur. Günde ağırlığının % 120 si kadar ot yer bu nedenle havuzlarda ot mücadelesi için mükemmel bir balıktır. 5 - 6 yaşlarında olgunluğa erişir ve ortalama 120 000 yumurta verir.Ülkemizde henüz tüketim değeri yoktur.
    Ekolojik özellikler
    Dünyadaki balık aileleri içinde en fazla türe sahip olan aile sazangiller (cyprinidae) ailesidir.
    Ilıman iklim bölgelerinin ekonomik öneme sahip türü olan sazan balıkları, sıcağısevmesinin yanında soğuğa da dayanıklı bir balık türüdür. Sazan geniş bir ısı toleransına sahip. Az miktarda oksijene gereksinim duyarlar. 20 °C’nin üzerinde iyi gelişme gösterirler. 1°C su sıcaklığına ve ani sıcaklık değişikliklerine maruz kaldığında da yaşayabilirler. Sazan balıkları %5 tuzlulukta ve 5-9 arasındaki pH’larda büyümektedir. Yetiştiricilik sırasında 4-30°C arasındaki su sıcaklığı değişimlerine kısa sürede uyum sağlar.
    Sazan dipten beslenen omnivor bir balıktır. Besinlerini bentik su hayvanları, planktonlar, bitki parçaları ve bitkisel artıklar oluşturur. Dipteki küçük su canlılarını çamurla birlikte alıp çamuru geri atar. Bu yüzden çamur içinde oyuklar açar. Büyük sazanların bazı küçük balıkları yedikleri de gözlenmiştir En iyi yem alımı ve değerlendirmesi, 16-25 °C su sıcaklıklarında ve özellikle 23-24 °C'de olur. Aynalı sazan olarak da adlandırılan kültür sazanı, doğal sazanının kültüre alınmış formudur.

    CcC BTT CcC
    ···
   tümünü göster