Şu aralar üzerinde çok sık düşündüğüm bir mevzu. Hani doğuştan bize kabul ettirilen bazı konular vardır ya, Tanrı var, cennet cehennem var, insan en üstün varlık vs. Diğerlerini sorgulamayı bıraktım artık çünkü kendimi tatmin edebileceğim basit cevaplara ulaştım ama insanın üstünlüğü açısından kesin bir karara varamadım.  

Dinler ve bir çok düşünce veya fikir disiplini insana "üstün varlık" sıfatı yüklemiştir ve bunu gerek dinlerle gerekse mantıklı mantıksız örneklerle kanıtlamaya çalışmıştır. Benim merak ettiğim, neden? Neden insan daha üstün, neden böyle düşünüyoruz?

Şimdi fikirlerimi daha iyi anlamanıza katkıda sağlayabileceği içi dini görüşümü söylemem gerekiyor. Ben bir agnostiğim. Bu dursun bir kenarda.

Bir görüş insanların hayvanlardan olan üstünlüğünü akılla yani aklını kullanmasıyla bağdaştırıyor. Hayvanlar düşünmez, onlar iç güdüleriyle hareket ederler demek aslında insanıda hayvanlaştırır ( hayvan değiliz demiyorum, dini görüşler bu yönde, genellikle.). Aslında insanda bir temel iç güdü etrafında hareket eder. Bu az acı (veya bunu hazsızlık olarak tanımlayabiliriz) daha çok haz. Aslında gündelik hareketlerinizi incelediğinizde her davranışınızın temelinde bu olduğunu görebilirsiniz. En basit örnekle bir insanla kurulmuş arkadaşlık ilişkisini gösterebiliriz. Bir insanla neden arkadaş olursunuz? Arkadaşlık ilişkilerinde genellikle "çıkar" olmaz (en azında samimi olanlarda) ama bir insanla arkadaşlık etmenizin tek nedeni vardır ki o da onunlayken (yanında, sohbet halinde daha doğrusu iletişim halindeyken) hisstiğiniz hazdır. Bunu arkadaşlarınızla olan durumunuzu incelerseniz görebilirsiniz. Dolayısıyla her davranışımızın temelinde bir iç güdümüz yatar: az acı, çok haz. Kaldı ki hayvanların iç güdüsü de buna yakındır. Onlarda bu insan iç güdüsünün yanına ek olarak hayatta kalmak için her şeyi yapma gibi bir özellik vardır. insanda da olan bu özellik toplumlaşma ile giderek körelmiş ve kendini sadece hayati durumlarda gösteren bir hal almıştır. Sonuç olarak biz düşüncelerimiz aslında iç güdümüzün farklı yönlere açılan yollarından oluşuyor ve düşünmemizin temeli iç güdülerimize dayanıyor. Hal böyle iken hayvanların düşünmediğini söylemek insanlarında düşünmediğini söylemekle aynı kapıya çıkar ve kendinizi o küçülttüğünüz çiftlik hayvanlarıyla aynı çitlerin içinde bulursunuz.

En çok kabul görmüş üstünlük nedeni düşünme ve akıl olsa bile rastladığım bazı insanlar insanların duygusal bakımdan hayvanlardan daha üstün olduğunu söylüyor.

Öncelikle duygu ruhsal değil fizyolojik bir olaydır. Eğer sinir sisteminiz aşırı gelişmişse acıyı ya da mutluluğu saha fazla hissedersiniz, eğer daha az gelişmişse hisleri daha az hissedersiniz. Hayvanlarda da durum tam olarak budur. Onlarında sinir sistemi olduğu için  acıyı, korkuyu vb. hisleri çok net bir şekilde hissediyorlar. Yani bu yönden de bir üstünlüğümüz yok.

Sonuç olarak ne hayvan üstün ne insan (aslında insanda bir çeşit hayvan ama neyse.)

Farklı görüşlere saygım vardır, tartışmak isteyen gelebilir.