BUHARA'NIN iSLAMLAŞMASI

Buhârâ’nın islâmlaması bir anda olmamıştır. Buhârâ halkının islâm ordularına uzun müddet direniş göstermesi; islam’ın bu şehirde kök salmasının uzun zaman alacaının işareti gibiydi. Gerçekten de Buhârâ halkı islam’ı özümseme noktasında tutarsız davranışlar sergilemeye başladılar. Üç kez islam dininden dönen Buhârâ halkı; Kuteybe bin Müslim’in kesin tavrı sayesinde dördüncü kez islam’ı kabul etti. Din, insanların hür iradesine dayalı bir tercih olduğundan dolayı, zecri tedbirlerle bir dini benimsetmenin mümkün olmadığı açıktı. Zaten islam böyle bir durumu tasvip etmemektedir. Bu gerçek ortada iken Kuteybe bin Müslim’in zorlayıcı tedbirlere başvurması
düşünülemezdi. Kuteybe, uzun vadede Buhârâ ve civar yerlerde islam Dininin yaygınlaşması adına siyasi, ekonomik, sosyal ve dini yönleri olan bir takım tedbirler almaya karar verdi. Onun bu tedbirleri alma adına takınmı olduğu kararlı tutum, batı Buhârâ olmak üzere birçok yerde islamlamayı mümkün kılmıştır. Bu bağlamda; “Kuteybe yönetimi Buhârâ ile Maveraünnehr’in diğer şehirlerinde islâm dininin ve Arap garnizonlarının yerleşmesine tanıklık etti.” Böyle bir manzara Kuteybe’nin çok yönlü islamlatırma politikasını bizler için daha anlaşılır hale getirmektedir.