Mısır

Mısır’ın ingiliz kontrolüne geçmesine asıl sebep, Mithat Paşa’nın ilk sadrazamlığı döneminde yaptığı dış borçlanmadır. 15 sene içinde ülkenin ekonomisi iflas etmiş ve bunun sonucunda, tam da ingiliz derin devletinin planladığı gibi, ingilizler Mısır’ı işgal etmişlerdir.

Mısır, 1869’da Fransızlarla birlikte inşa ettiği Süveyş Kanalı’nı çok ağır krediler ile finanse etmiştir. 6 yıl sonra kredi faizlerini ödeyemediği için Kanal’daki hisselerini ingilizlere devretmek zorunda kalmıştır. 3 yıl sonra da alacaklı ingiliz ve Fransız devletlerine ait denetleyiciler, Mısır Hükümeti’nde yer almaya başlamıştır. ingilizler 9 sene içinde Mısır’a el koymuş, 4 sene sonra da ülkeyi işgal etmişlerdir.

Mısır’ın işgaline yol açan olaylar daha önce birçok Osmanlı toprağında gördüklerimizden çok da farklı değildir. ingilizlerin tahriki ile iskenderiye şehrinde Maltız Olayı adı verilen ayaklanma başlar. Tam bu sırada iskenderiye Körfezi’nde ingiliz ve Fransız savaş gemileri hazırdır. ingilizler, ayaklanmayı bahane ederek Mısır’ı işgal eder. Bu işgal 1914’e kadar devam eder; Mısır, bu süre içinde yarı sömürgedir; I. Dünya Savaşı ile birlikte tam sömürge haline gelir. ingiliz derin devleti, işgalin ardından o dönemde Mısır’a bağlı olan Sudan’da da benzer bir ayaklanma çıkarır. ingiliz General Herbert Kitchener komutasındaki Mısır ordusu ayaklanmayı bastırır. ingiltere, Sudan’ı işgal eder ve Mısır’dan bağımsız olarak bu bölgeyi de kendi sömürgesi ilan eder. Sudan, 1956’ya kadar ingiliz sömürgesi olarak kalacaktır.