Genç Osmanlılar ya da Yeni Osmanlılar

Sultan Abdülaziz döneminin muhalifleri, Genç Osmanlılar adı altında organize olmuşlardır. Mithat Paşa, 1876 darbesini yaparken, Genç Osmanlılar cemiyetinin başkanıdır. Ali Suavi de hemen birkaç yıl sonraki Çırağan Baskınını, ingiliz ajanı eşi ile birlikte planlamıştır. Jön Türkler ve ittihat ve Terakki’nin temelleri bu cemiyettir. Genç Osmanlılar cemiyetinin üyeleri, Osmanlı devletinin ancak ingilizlerin yardımıyla kurtulabileceğine inanmışlardır.

Jön Türkler, ismail Kemal Bey ve Damat Mahmut Celaleddin Paşa

Genç Osmanlılar Cemiyeti’nin devamı olarak kurulan akımdır. Bu akım, daha sonra ittihat ve Terakki komitesine dönüşecektir. Jön Türklerin birçoğu da ingiliz derin devletinden himaye ve destek görmüştür. 1899 yılı sonlarında önce ismail Kemal Bey, ardından Damat Mahmud Celaleddin Paşa ve oğullarının Avrupa’ya firarları ile Jön Türk hareketi ingiltere yanlısı bir çizgiye gelmiştir. Jön Türklerin içinden, Osmanlı’ya ingiliz müdahalesinin gerektiğine inananlar, Osmanlı Hürriyetperveran Cemiyeti’ni kurarak ingiliz desteğiyle darbe yapmaya çalışmışsa da başarılı olamamışlardır.

31 Mart Vakası’nın arkasındaki isimlerden kabul edilen Prens Sabahattin, Damat Mahmut Celalettin Paşa’nın oğludur. Darbe sonrası kurulacak Osmanlı devlet sisteminin, ingiliz sistemine benzer bir model olmasını savunmuştur. Bir başka Jön Türk, ingiliz Ali lakaplı Ali Rıza Bey’in oğlu Ahmet Rıza, Sarayburnu’na doğru giden ingiliz elçisinin arabasını çeken atları çözüp kendini bağlamıştır. ingiliz hayranlığı, söz konusu yancıları bu raddeye getirebilmektedir.

Bütün bunlara rağmen ittihat ve Terakki iktidara geldiğinde, ingiltere’den beklediği desteği görememiştir. Çünkü ingiliz derin devletinin gerçek amacı, Osmanlı’da muhalefeti ve radikal devlet karşıtı girişimleri destekleyerek imparatorluk yönetiminde kargaşa ortamı oluşturmaktır. Bunu da büyük ölçüde başarmışlardır.