Osmanlı’nın ingiliz Yancıları

ingiliz derin devleti, Osmanlı Devleti’nin kendi içinde bir birlik olmasını engelleyecek her akımı desteklemiştir. “Jön Türk” ve “ittihat ve Terakki” hareketlerini kuran, büyüten ve iktidara getiren ingiliz derin devletidir. Merkezi hükümeti zayıf düşürecek Tepedelenli Ali Paşa isyanı’nı, Mithat Paşa Darbesi’ni, 31 Mart Ayaklanması’nı planlayan ve uygulamaya koyan yine ingiliz derin devletidir.

ingiliz derin devleti, bu kadrolarının yanında, her dönem yerel destekçiler de bulmuştur. Şahsi menfaatlerini islam aleminin ve Devleti Ali’nin menfaatlerinin üzerinde tutan “ingiliz dostları”, Londra mahzenlerinde ingiliz derin devletinin Osmanlı aleyhine hazırladığı sinsi planların uygulayıcıları olmuşlardır. ingiliz derin devleti, aslında tarihin her döneminde, sömürmek istediği ülkelerden bu tip vatan haini münafıkları kolaylıkla bulmuş ve onları istediği gibi kullanmıştır. Osmanlı içinde de bunları bulmak zor olmamıştır.

ingiliz derin devleti diplomasisinin, Osmanlı’daki nüfuz ajanları hakkında bazı bilgiler verelim:

ingiliz Said Paşa

ingiliz hayat tarzına olan hayranlığı sebebiyle “ingiliz” lakabını alan Said Paşa, 19. yüzyılda yenilgiyle sonuçlanan birçok savaşta görev almıştır.

Said Paşa, ingiltere’de donanma eğitimini tamamladıktan sonra, Osmanlı Donanması’nda Bahriye Nazırı görevine kadar yükselmiştir. 93 Harbi sırasında Osmanlı donanmasından sorumludur. Donanmanın savaş sırasındaki ihmallerinden dolayı, 5 ay içerisinde başkent düşme aşamasına gelmiştir. Durum Osmanlı için faciadır; bütün Bulgaristan, Kuzey Yunanistan, Makedonya ve Sırbistan, Rusya ve müttefiklerinin eline geçmiştir.

93 Harbi’nin kaybedilmesindeki bir diğer neden de Tuna Nehri’ndeki Türk donanmasının yaptığı hatalardır. Bu dönemde donanmanın başında ingiliz Hobart Paşa vardır. ingiliz hayranı ingiliz Said Paşa ise sadrazamdır. Rus ordusunun Balkanlardan istanbul’a gelmesini engelleyecek tek savunma hattı, Tuna boyudur. Fakat nehirdeki donanmamız, ingiliz amiralin Osmanlı’ya değil ingiliz derin devletine hizmet etmesinden dolayı yenik düşmüştür.

Savaşın sonunda Rus ordusu, Yeşilköy’e gelip istanbul’u işgal edecek hale gelmiştir. Romanya ve Sırbistan bağımsızlık ilan etmiştir. Bulgaristan Krallığı kurulmuştur. Kars, Ardahan, Batum Ruslara geçmiştir. Kafkasya’da, Türk hakimiyeti kalıcı olarak bitmiştir. Yaklaşık 1.5 milyon Çerkez, Türkiye’ye göç etmek zorunda kalmıştır. ingiltere, Kıbrıs’ın yönetimini almış ve Ada ilerleyen süreçte ingiliz derin devletinin idaresi altında, Ermeni isyanlarında lojistik merkez olarak kullanılmıştır.

ingiliz Said Paşa daha sonra Zeytun (Ermeni) isyanları sonrasında bölgede yapılacak ıslahat hareketlerinden sorumlu kılınmıştır. Bölgede yaşananlar, ingiliz derin devleti ve Ermeniler bölümünde daha detaylı anlatılmıştır.

Abdullah Cevdet

Abdullah Cevdet, Osmanlı’da Darwinizm’in yayılması için en çok uğraşan kişilerden biri olmuştur. Gençliğinde dindar olmasına rağmen Tıbbiye’de okumaya başladıktan sonra materyalist-Darwinist ideolojinin etkisi altına girmiştir. Özellikle onun döneminde Osmanlı’da biyolojik materyalizm Tıbbiye öğrencileri arasında çok yaygınlaşmıştır. Yazılarında, “zamanla dinin yerini biyolojik anlamda materyalizmin alacağı” yanılgısını ispatlamaya uğraşmıştır.

Cevdet, aynı zamanda ingiliz Muhipler Cemiyeti’nin kurucularından olmuştur. ingilizlerle işbirliği yapan Kürdistan Teali Cemiyeti’nde de önemli roller almıştır. Kadınlara ilk kez genelev vegibası verilmesi uygulamasını başlatan Abdullah Cevdet’tir. Çanakkale Savaşı ile ilgili olarak “medeniyet kapımıza kadar geldi, biz geri teptik” yorumunu yapmıştır.97

Abdullah Cevdet, Mekteb-i Tıbbiye öğrencisi iken, Ohrili ibrahim Etem (Temo)’nun öncülüğünde, Konyalı Hikmet Emin, Diyarbakırlı ishak Sukuti ve Kafkasyalı Mehmet Reşit ile birlikte, 1890 yılında “ittihad-ı Osmani Cemiyeti”ni kurmuştur. Bu cemiyet birkaç sene sonra “ittihat ve Terakki”ye dönüşecektir. ingiliz evrimci Lord Cromer’in kontrolündeki Mısır’da, 1908’de Reinhart Dozy’nin Essai sur l’Histoire de l’Islamisme adlı iki ciltlik kitabı Tarih-i islamiye başlığı ile çevirip yayımlamıştır. Dinimiz ve Sevgili Peygamberimiz (sav) hakkında iftiralar ile dolu olan bu kitap, Osmanlı kamuoyunda büyük infiale yol açmıştır [Sevgili Peygamberimiz (sav)’i tüm iftiralardan tenzih ederiz]. 1900’lü yılların başında yazdığı makalelerde Osmanlı’nın ingiliz güdümüne girmesini savunmuştur. Açıklamalarında, ingiltere’nin, “dünyanın en medeni olan ve en namuskârâne idare edilen hükümeti” olduğunu iddia etmiştir.98

Gazeteci ve yayıncı Zekeriya Sertel, Abdullah Cevdet’in ingiliz ajanı olduğunu ve arkadaşları ile yaptığı bir toplantıyı ihbar ettiğini yazmıştır.

Abdullah Cevdet, ingiliz emperyalizminin ispanya ile ilişkilerini örnek vermekte ve “büyük devletlerin yaratmaya çalıştıkları etki alanlarından birisinin içerisine girmek kaçınılmaz olacağına göre, bunlardan ingilizleri tercih etmek gerekmektedir.” demiştir.99

Bu arada ingilizlerin desteklediği Bahailiğin (Kürdistan gazetesi Kahire’den destekli Bahai yayınevinde basılıyordu) Abdullah Cevdet tarafından ön plana çıkarıldığı da bilinmektedir.

Mithat Paşa

Mithat Paşa, ingiliz derin devletinin kışkırtmasıyla Osmanlı Devleti’ni Rusya ile savaşa sokmuştur. Sultan Abdülaziz’in devrildiği ve şehit edildiği darbenin 3 mimarından biridir. Darbe öncesi cuntanın iktidara gelebilmesi için halk ayaklanmasını başlatan da Mithat Paşa’dır. Mithat Paşa, darbeyi ingiliz elçisi Elliot ile birlikte planlamıştır.100

Mithat Paşa ilk sadrazamlığında Mısır’a dış borçlanma yetkisi veren fermanı imzalayarak Mısır’ın ingiliz hakimiyetine girmesine de sebep olmuştur. II. Abdülhamit döneminin ingiliz casusu olarak tanınan Armin Vambery, Mithat Paşa’nın Fransızca öğretmenidir.

Bağdat Valiliği sırasında Mithat Paşa’nın, Kuveyt Emirliği’nin ingilizlerin kontrolüne geçmesi yönünde de faaliyetleri olduğu bilinmektedir.

Kamil Paşa

4 ayrı dönemde toplam 9 yıl sadrazamlık yapmış olan Kamil Paşa’nın lakabı ingiliz Kamil’dir. 1851 yılındaki Londra’daki fuar ziyaretinden ölümüne kadar ingiliz hayranı olmuştur. Bu hayranlık casus raporlarından, elçilik bilgi notlarına kadar düşmüş ve alenileşmiştir. Son sadrazamlık görevi Enver Paşa’nın kafasına silah dayaması ile bitmiştir.

istifasından sonra ingiliz hakimiyetindeki Mısır’a, Mısır’ın yöneticisi ve dostu ingiliz Lord Kitchener’in yanına gitmiştir. izmir Valisi iken Rodos’a tayin edilince izmir’deki ingiliz Konsolosluğu’na sığınmıştır. Padişah’ın şahsı ve ingiltere adına resmen teminat vermesi üzerine istanbul’a dönmüştür. Bundan sonra ingiltere Hükümeti’nin himayesinde bir Osmanlı vatandaşı olarak istanbul’da yaşamıştır.

Kamil Paşa izmir Valisi iken ingilizlerle birlikte izmir’de, Mısır benzeri özerk bir bölge oluşturulması için çalışmıştır. Tarihçiler bu konuda II. Abdülhamit’in de kendisine gizlice destek verdiğini yazmaktadırlar.

Damat Ferit Paşa

Damat Ferit Paşa, daha Hariciye Nazırlığında bir memur iken, Londra Büyükelçiliği’ne atanmak istemiştir. Sevr Antlaşması’nı, Osmanlı Devleti adına imzalayan kişidir. ingilizlerin talimatıyla istanbul’daki askeri cephaneliklerde bulunan 90 bin kasa cephaneyi denize döktürmüştür. Kuvayı inzibatiye adlı, Ahmed Anzavur gibi çapulculardan oluşan bir orduyu Ankara’ya bağlı birliklere karşı savaşmak üzere Anadolu’ya göndermiştir. ingiliz Muhipler Cemiyeti’nin kurucuları arasındadır. Atatürk ve kurmayları hakkında idam fetvası yayınlatmıştır. Fetva, Dürrizade Abdullah Efendi tarafından 11 Nisan 1920 tarihinde yayınlanmıştır.101

Son sadrazam Tevfik Paşa’ya göre Ferit Paşa “alafrangalıkta Frenkleri bile geçmiş idi.” Vefatında Tevhid-i Efkâr Gazetesi’nde çıkan bir yazıya göre:

Londra’dan avdetinde (dönüşünde) alafrangalaşmış (Batılılaşmış) ve nihayet adeta Müslümanlığa düşman kesilmişti. Sözlerinde, nutuklarında ve yazılarında hep Yunan ve Latin darbımesellerinden (atasözlerinden), hurafatından (hurafelerden) ve rivayetlerinden (mitolojinden) bahsederdi. (…) Hulasa (Özet olarak) tamamen garpleşmiş (Batılılaşmış), fakat milliyet hislerinden tamamen mahrum kozmopolit ruhlu bir adam idi.102

Mahmud Raif Efendi

Londra Büyükelçiliği’nde başkatiplik görevinde bulunan ilk diplomattır. ingiliz hayranlığı nedeniyle ingiliz Mahmut lakabıyla anılmaktadır. 1808 Kabakçı Mustafa isyanını başlatan kişidir. isyanda ilk öldürülen kişi de o olmuştur. Bu isyanda, III. Selim önce tahttan indirilmiş daha sonra da öldürülmüştür. Yerine geçen IV. Mustafa döneminde istanbul 1.5 sene çapulcuların kontrolünde kalmıştır. Bu dönemde Arabistan’da Vahabilik isyanı çıkmış ve Osmanlı iç karışıklıklardan dolayı uzun süre bu isyanı bastıramamıştır. Bu isyanın etkileri günümüzde hala devam etmektedir. Raif Efendi’nin, ingiltere seyahati gözlemleriyle ilgili kitabı, ingiliz yaşam sistemine olan hayranlık ifadeleri ile doludur.