Bu başarısızlık ve kayıplar hep Enver Paşa'ya yüklenir ama gerçek sorumlu Hafız Hakkı Paşa'dır. Hatta günlüklerinde de Hafız Hakkı Paşa bunu itiraf eder.

Hafız H. Paşa'nın kaçan Rus birliklerini takip ederek kuşatma hattını lüzumsuz yere genişletmesi ve onbinlerce askeri kışlık elbiseleri olmadan daha uzun bir yoldan dağlara tırmandırması büyük felâketi getirmiştir.

Şimdi senin kafanda ne canlanıyor bilemiyorum ama bütün askerler kurşun atmadan öldüyse 18.000 Rus kendi kendine mi öldü ?

Kendi kafandan senaryolarda uydurma Enver Paşa böyle birşey söylememiştir.