beyler gece oldu hikaye vakti toplanın hikayem

wilson ilkeleri ( 8 ocak 1918)

a.b.d. başkanı wilson, savaş sonrası düzeni sağlamak ve barışı korumak amacıyla 14 maddelik ilkelerini yayınlamıştır. buna göre :

• boğazlar bütün devletlere açık olacak
• her millet kendi geleceğini kendisi tayin edebilecek, türkler nüfus yoğunluğuna sahip oldukları bölgelerde bağımsız olarak yaşayabilecekler, azınlıklar nüfus çoğunluğuna sahip oldukları bölgelerde bağımsız devletler kurabilecek
• savaş sonrası toprak işgali olmayacak
• mağlup devletlerden savaş tazminatı alınmayacak
• gizli anlaşmalar iptal edilecek, barış görüşmeleri açık olacak
• alsac-e lorainne bölgesi fransaya verilecek

• cemiyet-i akvam (milletler cemiyeti) kurulacak
• sömürgecilik yapılmayacak

gizli antlaşmalar
(osmanli devletini paylaşma tasarilari)

• 1915 boğazlar antlaşması : rusyayı kendi yanlarında tutabilmek için ingiltere ve fransa tarafından istanbul, boğazlar ve marmara kıyıları rusyaya vaadedilmiştir.

• 1915 londra antlaşması : 12 ada ve güneybatı anadolu italyanlara vaadedilerek itilaf devletlerinin yanında savaşa çekildiği antlaşmadır.

• 1916 sykes-picot antlaşması : ingiltere ve fransanın osmanlı topraklarını paylaştıkları anlaşmadır. çukurova, güneydoğu anadolu, musul ve suriye çevresi fransızlara, irak ingilizlere bırakılacak, diğer bölgelerde ise bir arap devleti kurulacaktır.

• 1916 petrograd antlaşması : doğu anadolu ve trabzona kadar olan karadeniz kıyıları daha önceki bölgelere ek olarak rusyaya bırakılmıştır.

• 1916 mac - mahon antlaşması : ingilizlerin mısır valisi mac-mahon ile hicaz emiri şerif hüseyin arasında yapılmıştır. arapların osmanlı devletine isyan etmelerine karşılık bağımsız bir arap devleti vaadedilmiştir.
• 1917-saint jean de maurienne antlaşması : rusyanın savaştan çekilme ihtimali üzerine italyanın önemi artmış ve önceki bölgelere ek olarak batı anadolu da italyanlara vaat edilmiştir.

not : rusyada bolşevik ihtilali sonunda kurulan yeni rejim tarafından gizli antlaşmalar dünya kamuoyuna duyurulmuş, böylece uygulama alanı bulamamışlardır.