0
M. Costa'ya göre, M. Gudemann ve kimi diğer araştırmacılar 1920'lerde Isaac Luria'nın Davud'un Yıldızı'nın Yahudi millî amblemi olmasında büyük etkisi olduğu kanısına varmışlardır. Oysa ki Gershom Scholem bunun aksini ispatlamıştır. Çünkü Isaac Luria Seder gecesi yemeğini hakzagram şeklinde değil, alt alta paralel üçgenler şeklinde düzenlemiştir [16].
Kabala inanışına göre Davud'un Yıldızı/Kalkanı uzayın 6 yönünü ve merkezini sembolize eder: Yukarı, aşağı, doğu, batı, kuzey, güney ve merkez. Bu tanım Sefer Yetzirah'taki tanımdan esinlenerek oluşturulmuştur. Zohar Kitabesi'nden yola çıkarak ortaya atılmış bir başka iddiaya göre de erkeğin (Zeir Anpin) altı küresini ve dişinin (Nekuva) bir küresini sembolize eder.
Popüler bir efsaneye göre "Davud'un Kalkanı" sonradan kral olacak olan israilli genç asker Davud'un kalkanını temsil eder. Bu kalkan metalden tasarruf etmek amacıyla iç içe geçmiş 2 metal çerçeve ve aralarına gerilmiş deriden yapılmıştır. Bu efsaneyle ilgili kayda değer hiçbir tarihi kanıt bulunamamıştır.[7]
C. Davut'un Kalkanı
Davud'un Kalkanı'ndan tarih öncesi rabbi edebiyatında bahsedilmez. M.Ö.ki dönemlerde bu sembolün israil'de kullanıldığına dair bir tek kanıt bile bulunamamıştır. Bilim insanları, bu sembolün 2. Tapınak döneminde yaygın olarak bilinmediğini düşünmektedirler. Buna rağmen Davud'un Kalkanı olduğu iddia edilen bir işaret Taranto, italya'daki bir Yahudi mezarlığında ortaya çıkarılmıştır. Bu mezar taşının M.S. 3. yüzyıla ait olduğu düşünülmektedir. Benzer şekilde Celile'de ortaya çıkarılan M.S. 3 ya da 4. yüzyıla ait olduğu düşünülen bir sinagog sandığında da kalkan sembolü bulunmuştur.[7]
D. Süleyman'ın Mührü
Yahudi kültüründe, Süleyman tarafından takılan sihirli bir mühür yüzüğünden bahsedilir. Kral Süleyman bu yüzükle cinleri ve şeytanları kontrol etmiştir. Yahudi kültüründe yine aynı şekilde Kral Davud'un kullandığı ve onu düşmanlarından koruyan sihirli bir kalkandan söz edilir.
Akademisyenler bir dönem 6 köşeli yıldızın (hekzagram) Antik Mısır Medeniyeti'ne ait dinî bir sembol ya da kutsal bir emanet olabileceğini ve Süleyman döneminde ya da sonrasında büyücülükle uğraşan Yahudiler tarafından Yahudiliğe adapte edilmiş olabileceğini ileri sürmüşlerdir. Bununla beraber bu iddiayı destekler yeterli kanıta Milattan önce Mısır'daki dinî faaliyetlere ait belgelerde rastlanmamıştır. Örneğin Helen Gnostikleri ve Mısırlılar nazarlıklarında "pentalpha" gibi 5 köşeli yıldızları (pentagram) kullanmışlardır ancak hekzagram kullanmamışlardır. Papirüslerde de hekzagrama rastlanmaz.
Davud'un Kalkanı'ndan bahseden en eski Yahudi edebi kaynağı 12. yy ortalarında Judah Hadassi tarafından yazılan ve muska içinde yedi Kalkan gösteren Eshkol Ha-Kofer'dir. Açıkça görülüyor ki Davud'un Kalkanı, resmi Yahudi metinlerine girmeden önce muskalarda yer alıyordu. Davud'un Kalkanı, Toledolu ispanyol rabbi Yosef bar Yehuda'ya ait 1307 tarihli bir Tanah'ta süsleme olarak kullanılmıştır.
Hekzagramın Sinagoglarda kullanımı belki de mezuzalarla ilgilidir. ilk başta hekzagram sinagoglarda mimari bir süsleme olarak kullanılmış olabilir. Örneğin Brandenburg ve Stendal Katedrallerinde ve Hanover'deki Marktkirche Kilisesi'nde hekzagram süsleme amaçlı kullanılmıştır. Tell Hum'daki antik sinagogda da benzer şekilde bir pentagram süslemesi vardır.[7]
E. Osmanlı'da 6 Köşeli Yıldız
Altı köşeli yıldız bir ibrani sembolü olduğu gibi Türk-islam süsleme sanatına da girmiş ve kullanılmıştır. Hz. Süleyman’ın kudretinin simgesi, kutsal mühür olarak bilinen bu biçim, Kânûnî Sultan Süleyman’ın mührü ve Barbaros Hayrettin Paşa’nın sancağının bir simgesidir. Altı köşeli yıldız, 2 eşkenar üçgenin birbirine geçmesinden oluşur. Tepesi yukarı olan üçgen, insan, akıl ve maddeyi; tepesi aşağı olan üçgen ise Tanrı, basiret ve anlamı gösterir. Uyumlu bir birlik oluşturan 2 üçgenin oluşturduğu altı köşeli yıldız, “evrensel sevgi birliği” olarak dengelenen kutsal sentezi simgeler.[17]
Süleyman'ın mührü, geçmişte Müslümanlar tarafından yaygın olarak kullanılan ve Mühr-ü Süleyman olarak bilinen dinî bir simgedir. istanbul'daki yüzlerce yıllık tarihe sahip pek çok caminin tavan, duvar ve cam süslemelerinde de Mühr-ü Süleyman deseni bulunmaktadır. Mühr-ü Süleyman, islam tezyini sanatlarının metal, ahşap, mimari, dokuma gibi pek çok dalında da nakıs amaçlı kullanılmıştır. Tas, ağaç, cam, kağıt vb. satıhlarda merkezî motif niyetine kullanılmıştır. Tekke vb. Mekanların kubbe ya da tavan nakıslarında ya da medhal sövelerinde Mühr-ü Süleyman desenleri bulunur. Anadolu Selçukluları, Artukoğulları ve ilhanlılar'ın eserlerinde Özellikle kubbelerin kilit taslarında sık rastlanır.
Tümünü Göster