0
Dünya' da bilinen en eski oyun olduğu düşünülmektedir. M.Ö 5000 yıllardan beri oynandığı belirtildiği gibi günümüze kalan eserler III. Amenhotep, Kraliçe Nefertiti ve Kral Tuthankamon zamanına aittir.Bu oyun iki kişi ile oynanmaktadır ynamak için, 5 makara ve 5 koniden oluşan, 10 parçalık oyun taşlarına ve 4 sayma çubuğuna (bir yüzü sade, bir yüzü dekore edilmiş) ihtiyac vardır. Aşağıdaki resimlerde Senet Oyunu tahtası ve taşları görülmektedir. (2)
Mısır'ın En Küçük Kralı Tuthankamon'a (M.Ö.1333-1324) ait gömüde bulunan Senet Oyununun Tahta ve Taşları (2)
Kral Amenhotep III.(M.Ö 1391-1350), Senet Oyunu, Brooklyn Müzesi, New York, ABD (2)
Burda da Tuthankamon eşi ile Senet oynarken (3)
Nebenmaat (Ramses II ‘nin hizmetkarı Senet oynarken
Bu oyunla satranç oyununun ilk benzerliği tabi ki iki kişi olarak oynanması. Taşların olması ikinci benzerlik ama taş sayısı ve çeşidinde benzerlik bulunmamaktadır. Senet'te de tahta yüzeyi karelerden oluşmakta ve bu açıdan da satrançla benzirlik taşımaktadır. Ancak Senet'te kare sayısı 30 dur.Her iki oyuncunun 5 er taşı bulu nmakta ve oyun başlangıcında bu taşlar aşağıdaki gibi dizilmektedir. Taşlar ilk on kareye dizildikten sonra amaç ;sayma çubuklarının belirlediği sayıya göre, kareleri takip ederek taşları tahta dışına çıkarmaktır.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Saydığımız benzerlikler dışında oyun kurallarında benzerlik bulunmamaktadır. Dünya da bilinen ilk oyun olarak, Eski Mısır oyunu Senet'in, kareli tahta üzerinde taşlarla oynanması, satrançla kurulabilecek en önemli benzerliği.Bu oyun üzerinden satranç oyununun ortaya çıktığı söylenebilir mi? Şu an için tam olarak söylenemez, çünkü bunun için Senet'in Mısır'da ya da buraya yakın bölgelerde, değişime uğrayarak satrançta ki özelliklerin oluşturulması ve oynanması gerekirdi. Örneğin Araplar ya da Hititler'in, bu oyunu Mısır'lılardan öğrenip geliştirerek, satranç oyunun tahta, taş ve oyun kurallarını belirlediklerine dair bir bulgunun olması gerekirdi.. Herkesin bildiği gibi satranç tarihi Hindistan'dan başlatılmaktadır. Mısır'dan Hindistan'a bu oyunun gittiğine dair de şimdilik bir kanıt yoktur. Senet oyununun ilk Hititler tarafından öğrenilmesi daha mümkün bir durumdur. (Mısır ile Hitit Devleti çağdaştır ve ticari ilişkilerin dışında, Kadeş antlaşması (m.ö1299) aralarındaki bir savaşı sona erdirmiştir. M.Ö 1200-1300.) Eğer Hititler oyunu öğrenip geliştirdiyse, ticaret yoluyla Hindistan'a ve Çin'e giden Türklerin oyunu öğretmesi ve bu oyunun buralarda gelişmesi çok daha mümkündür. Ancak şimdilik bu bilgilerin doğrulanmadığını ve bu konunun da oldukça önemli olduğunu belirtmek isterim. (Oyun Kurallarıyla ilgili bilgiler için ilgili linkler aşağıda belirtilmiştir)
Sonuç olarak, şu andaki bilgilerimize göre Senet Oyununun, oyun özellikleri açısından, Satrancın bilinen ilk atası olabilmesi için gerekli olan benzerliklerin oldukça az olduğunu söyleyebiliriz. Senet oyunu tahta çubuklara bağlı olarak oynandığı içinde bir şans oyunu iken satranç, bu noktada da çok büyük farklılık taşımaktadır. Ancak, Senet oyunuyla ilk kez kareli bir tahta üzerinde taşlarla oyun oynanmaya başlandığı için, bu oyunun satrancın atası olduğu söylenebilir.
Tümünü Göster